Almanak 2024 - YASEMİN YILDIZ SÜRMEN
2024 yılı, dünya genelinde büyük olaylara ve değişimlere sahne oldu. Yıl, felaketlerle, politik olaylarla ve tarihi gelişmelerle şekillendi. Ocak ayında Japonya’da büyük bir deprem yaşanırken, aynı dönemde İsrail’e yönelik soykırım suçlamaları gündeme geldi. Şubat ayında Türkiye, ilk astronotunu uzaya göndererek önemli bir uzay başarısına imza attı. Mart ayında Rusya'da yaşanan terör saldırısı ve Türkiye’deki yerel seçimler dikkatleri üzerine topladı.
Nisan, İsrail'in İran’a yönelik saldırısı ve İsrail-Gazze çatışmalarıyla gergin geçerken, Mayıs ayında Eurovision ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin trajik ölümü öne çıktı. Haziran ayında Çin, Ay’a yönelik başarılı bir keşif gönderdi ve Fransa, erken seçimle siyasi istikrar arayışına girdi. Temmuz’da İran’daki başkanlık seçiminde Mesut Pezeşkiyan kazanırken, ABD Başkan adayı Donald Trump’a suikast girişimi oldu.
2024'ün Çarpıcı Anları: Felaketler, Zaferler ve Tarihi Dönüşümler
Ağustos ayında Soğuk Savaş sonrası gerçekleşen en büyük esir değişimi Ankara’da yapıldı. Eylül’de ise siber saldırılar, Amazon ormanlarındaki tahribat ve Hizbullah’a yönelik saldırılar dünya gündemini işgal etti. Ekim ayında İsrail, Lübnan'ın güneyine saldırırken, Türkiye’de terör saldırısı sonucu hayatını kaybeden TUSAŞ çalışanları büyük üzüntüye yol açtı. Kasım ayında ABD Başkanlık seçimlerinde Donald Trump yeniden başkan seçildi.
2024’ün sonlarına doğru, Aralık ayında Suriye'de Baas rejimi sona erdi ve Esad ailesi Rusya’ya kaçtı. Bu yıl, dünya genelinde hem umut veren gelişmelerin hem de trajik olayların iç içe geçtiği bir yıl olarak tarihe geçti. Dünya, 2024’te hiç olmadığı kadar değişti. Bu yılın en çarpıcı anlarını keşfetmeye hazır mısınız?
OCAK 2024
• Japonya’da Deprem:
1 Ocak’ta Japonya’nın Ishikawa bölgesindeki 7,6 büyüklüğündeki depremde 376 kişi öldü, 1327 kişi yaralandı. Tsunami uyarıları verildi, ancak deniz seviyesi değişiklikleri ciddi hasara yol açmadı.
• Avustralya’da Orman Yangınları:
22 Şubat’ta başlayan yangınlar, Sidney yakınlarındaki bölgeleri tehdit etti. Yoğun sıcaklıklar ve rüzgar yangınları kontrol altına almayı zorlaştırdı.
• İsrail'in Soykırım Suçlamasıyla Yargılanmasına Karar Verildi:
26 Ocak’ta Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika'nın başvurusu üzerine İsrail'in soykırım suçlamasıyla yargılanmasına karar verdi.
• İsrail Savunma Kuvvetleri Gazze’de 112 Kişiyi Öldürdü:
29 Şubat’ta İsrail Savunma Kuvvetleri’nin, Gazze'de insani yardım bekleyen kalabalığın üzerine ateş açması sonucunda 112 kişi öldü.
Şubat
• Türkiye’nin İlk Astronotu Görevini Tamamladı:
Alper Gezeravcı,9 Şubat’ta Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan başarılı bir şekilde döndü ve Türkiye’nin uzay çalışmalarında bir dönüm noktası oldu.
Mart 2024
• Rusya’da Terör Saldırısı:
22 Mart’ta Moskova’daki Crocus City Hall konser salonunda düzenlenen bombalı saldırıda 145 kişi hayatını kaybetti. Rus hükümeti, güvenlik önlemlerini sıkılaştırdı.
• Türkiye’de Yerel Seçimler:
31 Mart yerel seçimlerde CHP’nin başarıyla sonuçlanan seçim kampanyası, büyük şehirlerdeki hakimiyetini artırdı.
Nisan 2024
• İsrail Hava Kuvvetleri İran’a Saldırdı:
1 Nisan’da İsrail Hava Kuvvetleri, İran'ın Şam'daki büyükelçiliğinin konsolosluk bölümünü vurdu. Hava saldırısı sonucu 16 kişi öldü.
Mayıs
• Eurovision 2024:
11 Mayıs’ta düzenlenen Eurovision 2024'ün kazananı İsviçre adına yarışan Nemo oldu. Bu yıl 68.'si düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması'nı İsviçre adına yarışan Nemo kazandı. İsveç'in Malmö kentinin ev sahipliği yaptığı yarışmada, "The Code" adlı şarkıyla yer alan Nemo toplam 591 puanla birinci oldu.
• İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Yaşamını Yitirdi:
19 Mayıs günü İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan'ın içinde olduğu 8 kişi helikopter kazası sonucunda öldü.
• Trump Suçlu Bulundu:
30 Mayıs’ta Eski ABD Başkanı ve mevcutta Biden’ın halefi Donald Trump New York'ta yargılandığı Sus Payı Davasında 34 suçlamanın tamamında jüri tarafından suçlu bulundu.
Haziran 2024
• Çin’in Ay Görevi Başarılı Oldu:
Çin, 6 Haziran’da Ay’a gönderdiği Chang’e-8 keşif aracıyla Ay’da madencilik yapılabilir bölgeleri araştırmaya başladı.
• Fransa’da Ulusal Meclis Feshedildi:
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Parlamentosu seçimleri'nde aşırı sağın seçimi açık ara birinci bitirmesi üzerine 9 Haziran’da Ulusal Meclis'i feshetti ve erken seçime gidilmesine karar verdi.
• Kuzey Kutbu’nda Isı Rekoru:
20 Haziran’da Kuzey Kutbu’nda sıcaklık, tarihte ilk kez 0°C’yi geçti. Bilim insanları bu durumu iklim değişikliğinin doğrudan bir sonucu olarak değerlendirdi.
Temmuz 2024
• Mesut Pezeşkiyan Yeni İran Cumhurbaşkanı Oldu:
5 Temmuz 2024 İran cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci turu sonucunda 54.76% oranında oy alan Mesut Pezeşkiyan yeni İran Cumhurbaşkanı oldu.
• 2024 Fransa Seçimleri:
7 Temmuz’da 2024 Fransa yasama seçimleri ikinci turu sonucunda Ulusal Birlik Partisi'ne karşı sol partilerin oluşturduğu Fransa Yeni Halk Cephesi seçimi birinci sırada tamamladı. Ancak hiçbir parti Ulusal Meclis'te çoğunluğu sağlayamadı.
• Trump’a Suikast Düzenlendi:
13 Temmuz günü ABD’de Cumhuriyetçi Başkan adayı Donald Trump’a yönelik silahlı suikast düzenlendi. Trump kulağından yaralandı. Saldırgan ise gizli servis tarafından öldürüldü.
• İsmail Haniye Tahran’da Öldürüldü:
31 Temmuz’da Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan'ın göreve başlama törenine katılmak için gittiği Tahran'da uğradığı suikast sonucu öldü.
Ağustos
• En Büyük Esir Değişimi Ankara’da Gerçekleşti:
Soğuk Savaş'ın bitiminden beri gerçekleştirilen en büyük esir değişimi 1 Ağustos’da Ankara'da gerçekleşti. ABD ve Rusya arasında toplam 36 esir Ankara Esenboğa Havalimanı'nda takas edildi.
Eylül 2024
• Siber Saldırı:
17-18 Eylül’de Hizbullah militanları ve sağlık görevlileri tarafından kullanılan çağrı cihazları ve telsizlerin iki büyük siber saldırıda patlaması sonucu 32 kişi öldü ve 3.200'den fazla kişi yaralandı. Saldırının faili olarak İsrail gösteriliyor.
• Amazon Ormanları İçin Acil Çağrı:
17 Eylül’de Brezilya’da ormansızlaşma rekor seviyeye ulaştı. Uluslararası çevre kuruluşları ve liderler, Amazon yağmur ormanlarını koruma çağrısı yaptı.
• Hizbullah Karargâhına Saldırı:
27 Eylül’de İsrail Hava Kuvvetleri tarafından Beyrut, Dahiye'de bulunan Hizbullah karargâhına düzenlenen saldırı sonucunda Genel Sekreter Hasan Nasrallah dahil 33 kişi öldü.
Ekim 2024
• İsrail Savunma Kuvvetleri, Lübnan'ın Güneyini İşgal Etti:
1 Ekim’de İsrail Savunma Kuvvetleri, Lübnan'ın güneyini işgal etti. Bunun üzerine İran, İsrail'in Lübnan saldırılarına yanıt olarak İsrail'e hava saldırısı düzenledi.
• Yahya Sinvar Öldürüldü:
16 Ekim’de Hamas Siyasi Büro Başkanı Yahya Sinvar, Refah'da İsrail Savunma Kuvvetleri tarafından öldürüldü.
• Ankara TUSAŞ'ta Terör Saldırısı Düzenlendi:
24 Ekim TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii önünde terör saldırısı gerçekleştirildi. Saldırıya ilişkin soruşturma başlatıldı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii'ne (TUSAŞ) terör saldırısı düzenlendi. Saldırı sonrası hayatını kaybeden 5 TUSAŞ çalışanının kimliği açıklandı. Cengiz Coşkun, Zahide Güçlü, Murat Arslan, Hasan Hüseyin Cambaz, Atakan Şahin Erdoğan şehit oldu.
• FETÖ Elebaşı Öldü:
22 Ekim’de örgüt yönetiminin en çok kullandığı sosyal medya hesaplarından "Herkülnağme"de yapılan paylaşımda, elebaşı Gülen'in öldüğü belirtildi.
Kasım 2024
• ABD Başkanlık Seçimleri: Donald Trump, yeniden başkan seçildi. Bu sonuç, ABD’deki siyasi kutuplaşmayı artırdı.
Aralık 2024
• Suriye’de 61 yıllık Baas Rejimi Çöktü:
Suriye’de Terör Örgütü HTŞ önderliğindeki Muhalif gruplar 27 Kasım’da başlattıkları harekât sonucu 11 günde Suriye Başkent’i Şam’a girdi. Böylece Suriye’de 61 yıllık Baas Rejimi 8 Aralık’da çöktü. Rejimin Cumhurbaşkanı Beşar Esad ailesiyle birlikte ülkeden ayrılarak Rusya’ya geçti.
