Kamala Harris ile girdiği başkanlık yarışını kazanarak Amerika Birleşik Devletleri ‘nin (ABD) 47. Başkanı olan Donald Trump, Beyaz Saray'daki koltuğuna oturmasının ardından yaptığı basın toplantısında dikkat çekici açıklamalarda bulundu. Trump, Danimarka’ya bağlı özerk bölge Grönland'ın mülkiyeti ve kontrolünün mutlak bir zorunluluk olduğunu söyleyerek karlarla kaplı adanın ABD'nin 51. eyaleti yapma isteğini dile getirdi. 78 yaşındaki siyasetçinin, bu stratejik bölgeyi topraklarına katma arzusu kamuoyu tarafından bilinirken 20 Ocak 2017'de Barak Obama'dan koltuğu almasından iki yıl sonra verdiği demeçlerde bölgeye sahip olmanın ekonomik açıdan büyük bir fırsat olabileceğini söyledi. Satın alma fikrine sert bir tepki ile karşı çıkan Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen “Grönland satılık değil. Grönland'ın Danimarka'ya ait olduğu yanılgısına düşülmemeli, çünkü Grönland Grönlandlılarındır” dedi.
Frederiksen'in bu sözlerinin ardından Donald Trump, Danimarka ile olan siyasi ilişkilerini askıya aldı. Başbakan daha sonra yaptığı açıklamada, ABD'nin Grönland'a ilgisinin devam ettiğini ancak satışın hiçbir şekilde söz konusu olmadığının altını çizdi. Peki, Trump neden Grönland'ı almak istiyor? işte detaylar…
DONALD TRUMP GRÖNLAND'I SATIN ALABİLİR Mİ?
Donald Trump, daha önce yaptığı açıklamada 1867'de Rusya'dan satın alınan Alaska ile Grönland'ı kıyasladı. Bu tür bir anlaşmanın ABD için büyük bir kazanç olduğunu vurgulamasının ardından devasa buz kütleleri ile kaplı adayı satın alma fikri tartışmalara yol açtı. Siyasi gerilimlerin zirveye çıkması ile beraber Trump Tower gökdeleninin yer aldığı paylaşımında şu ifadelere yer verdi: “Bunu Grönland'a yapmayacağım, merak etmeyin” diyerek gelen tepkiler ile dalga geçti. Bu gönderi sosyal medyada büyük yankı uyandırdı. 78 yaşındaki siyasetçi ayrıca Grönland'ın Danimarka için büyük bir yük olduğunun üzerinde durarak “Grönland Danimarka için büyük bir yük. Onlar her yıl burada büyük miktarda para kesintisi yaşıyorlar" dedi.
DANİMARKA'DAN TRUMP'A SERT CEVAP!
Trump'ın Grönland hakkındaki çarpıcı sözlerinin ardından Danimarka hükümeti, 1867 yılında ABD'nin Rusya'dan satın aldığı Alaska için satılık mı diyerek cevap verdi. Trump kısa bir süre sonra sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Danimarka'ya ziyaretini iptal ettiğine değinerek “Danimarka inanılmaz insanları olan çok özel bir ülke fakat Başbakan Mette Frederiksen'in Grönland'ın satışına ilişkin görüşülmesi ile ilgilenmediği yorumlarının ardından iki hafta sonra gerçekleşecek görüşmemizi erteliyorum” sözleriyle tepki gösterdi. Yaşanan bu olayların ardından Danimarka'nın muhafazakar partili eski bakanı Mai Mercado Trump'a tepkisini dile getirerek “ABD inanılmaz insanları olan çok özel bir ülke fakat Başkan Donald Trump'ın Grönland'ı satın almaya ilişkin yorumları üzerine Danimarka iki hafta sonra gerçekleşecek görüşmeyi memnuniyetle başka bir ABD başkanı göreve gelene kadar erteliyor” açıklaması ile karşı çıktı.
Donald Trump gözünü Neden Grönland'a dikti?
Kuzey Yarım Küre'nin en soğuk bölgesi olan Kuzey kutuplarında yer alan Grönland, dünyanın en büyük adasıdır ve Danimarka'ya bağlı özerk bir bölgedir. Yüzeyinin büyük kısmı kalın bir buz tabakasıyla kaplı ada, Arktik iklime sahip olup kışlar uzun ve soğuk, yazlar ise kısa ve serindir, Nüfusun neredeyse tamamı kıyı şeritte yaşar. Ekonomi madencilik ve turizm sürdürülürken doğal güzellikleri, buzdağları, fiyortları ve kuzey ışıklarıyla bilinir. Bu büyükada, Kuzey Amerika ile Avrupa arasında köprü görevi gördüğünden deniz ticareti ve askeri strateji açısından kritik bir role sahip. Rusya, Çin ve Avrupa ülkeleri Arktik bölgelerdeki girişimlerini artırırken ABD'nin bu yarışta geride kalmaması gerektiğini düşünen Trump, Grönland'ı 51. eyalet yaparak jeopolitik güç dengelerini eline geçirmek istiyor. ABD'nin, 1951'de Grönland'da kurduğu Thule Hava Üssü, Pentagon'un Kuzey Kutbu'ndaki en önemli tesislerinden biri. Burası, füze erken uyarı sistemleri, uydu sistemi ve hava savunma sistemleri için önemli bir rol oynuyor. Trump, Grönland'ı kontrol altına almanın, Rusya ve Çin'e karşı bir avantaj sağlayacağını düşünüyor.
Diğer yandan küresel ekonomiyle beraber eriyen buzullar, yeni deniz yollarını açarak süper güçlerin buzullarla kaplı adaya olan ilgisini arttırıyor. ABD, Rusya ve Çin gibi ülkeler Arktik'te ortaya çıkan bu avantajı ellerine geçirebilmek için kıyasıya bir rekabet ediyor. Grönland ise tüm bu jeopolitik öneme rağmen, NATO üyesi olan Danimarka'ya bağlı olması nedeniyle bu rekabette güç dengelerini değiştiriyor.
DONALD tRUMP'IN ISRARLA İSTEDİĞİ GRÖNLAND NEDEN ÖNEMLİ?
Arktik Okyanusu'na kıyısı olan Grönland, dünya üzerindeki en stratejik noktalardan biri. Birçok ülke adayı deniz taşımacılığı, askeri üsler ve bilimsel araştırmalar için kullanmak istiyor. Özellikle Kuzey Kutbu'na yakınlığı, kıtalararası uçuşlar için potansiyel bir geçiş üssü olması süper güçleri cezbediyor. Buzulların erimesiyle karlarla kaplı adanın etrafındaki deniz yollarına ulaşım sağlanabiliyor. Bu durum, ticaret yollarının kısalmasına ve deniz taşımacılığını arttırabilecekken kuzeybatı geçidi ve kuzey denizi rotası gibi deniz yollarının kullanımı arttıkça, Grönland uluslararası deniz ticaretinde kilit bir nokta haline gelebilir. Deniz seviyesinin yükselmesi ve dünya üzerindeki etkileri, bilim adamlar tarafından araştırılıyor. Arktik Okyanusu'na kıyısı bulunan adada tatlı su kaynaklarının olduğu da biliniyor. Bu araştırmalar Danimarka'ya bağlı bölgenin ilerleyen zamanlarda daha da önemli hale gelebileceğini kanıtladı.
