Norveç Uluslararası Kalkınma Bakanı Anne Beathe Tvinnereim, dünya genelinde plastik atıklarının önümüzdeki on yıl içinde kontrol edilemez boyutlara ulaşacağına dikkat çekerek, plastik üretiminin kısıtlanması gerektiğini vurguladı. Tvinnereim, bu açıklamayı, Güney Kore’nin Busan kentinde düzenlenecek BM plastik kirliliğini azaltma müzakereleri öncesinde yaptı.
Plastik Kirliliğiyle Mücadelede Üretim Dönüşümü Şart
Norveç ve Ruanda’nın öncülüğünde kurulan "Yüksek Hedefler Koalisyonu"nun temsilcisi olarak konuşan Tvinnereim, plastik kirliliğiyle mücadelenin yalnızca atık yönetimi ve geri dönüşümle sınırlı kalmaması gerektiğini belirtti. Plastikler, üretim aşamasından itibaren tüm yaşam döngüsünü kapsayacak şekilde ele alınmalı. Ancak, petrol üreten ülkelerin güçlü karşıt görüşleri nedeniyle, "mükemmel bir anlaşmanın" şu aşamada mümkün olamayacağına da değindi.
Plastiklerin Sağlık ve Çevre Üzerindeki Tehditleri
Son yapılan araştırmalar, mikroplastiklerin insan plasentasında, damarlarında ve testislerinde bulunduğunu gösterdi. Bu bulgular, mikroplastiklerin kalp krizi, felç gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini ortaya koyarken, plastiklerin insan sağlığı, biyolojik çeşitlilik ve iklim üzerinde oluşturduğu tehditleri bir kez daha gözler önüne serdi.
Tvinnereim, "Dünya, liderliğe ve olumlu gelişmelere her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyuyor," diyerek ülkeleri cesur adımlar atmaya çağırdı.
Üretim Kesintisi Tartışmaları Devam Ediyor
İki yıl önce, 175 ülke plastik kirliliğiyle mücadele etmek amacıyla tüm plastik yaşam döngüsünü kapsayan yasal bir anlaşma müzakerelerine başlanması konusunda anlaşmıştı. Ancak, plastik endüstrisinin yıllık 712 milyar dolarlık büyüklüğünün kesintiye uğraması gerektiği konusunda ülkeler arasında büyük bir fikir ayrılığı yaşanıyor.
Tvinnereim, yalnızca geri dönüşüm ve atık yönetiminin artırılmasının plastik kirliliğiyle mücadelede yeterli olmayacağına, plastik üretiminin azaltılmadığı takdirde sorunların büyümeye devam edeceğine dikkat çekti. Uzmanlar, plastik kullanımının 2060 yılına kadar üç katına çıkacağını, atıkların ise yarısının depolama alanlarına gideceğini öngörüyor.
Tek Kullanımlık Plastikler ve Zararlı Kimyasallar Gündemde
Plastik kirliliğiyle mücadelede bazı tek kullanımlık plastiklerin aşamalı olarak yasaklanması ve plastiklerdeki zararlı kimyasalların, özellikle gıda ambalajlarında ve çocuk oyuncaklarında yasaklanması yönünde fikir birliği sağlanabileceği belirtiliyor. Ancak, fosil yakıt üreticisi ülkeler olan Suudi Arabistan, Rusya ve İran gibi ülkeler, üretim kesintilerinin yerine yalnızca atık yönetimi önlemlerine odaklanılması gerektiğini savunuyor.
ABD ve Çin’in Rolü Belirleyici Olacak
ABD, plastik üretiminde önde gelen ülkelerden biri olarak, geçtiğimiz günlerde üretim kısıtlamalarını destekleyebileceğini belirtti. Ancak, eski Başkan Donald Trump’ın yeniden seçilmesi, bu tür politikaların gelecekte nasıl uygulanacağı konusunda belirsizlik yaratıyor.
Çin’in de bu süreçte liderlik göstermesi gerektiğini belirten uzmanlar, "Eğer Çin harekete geçerse, etkili bir anlaşma sağlanma şansı artar. Ancak aksi takdirde, bu süreç oldukça zorlu olacak" ifadelerini kullandı.
BM Müzakereleri 1 Aralık’ta Sona Erecek
Plastik kirliliğiyle mücadelede kritik öneme sahip olan BM müzakereleri, 1 Aralık’ta sona erecek. Ülkeler arasındaki görüş ayrılıkları ve bölünmüşlük rağmen, Tvinnereim müzakerelerin başarıyla sonuçlanacağına dair iyimserliğini sürdürüyor. "Umutluyum ve ilerleme kaydedeceğimize inanıyorum" diyerek sürecin başarılı olacağına dair güvenini dile getirdi.
