Suriye’deki iç savaşta büyük bir dönemeç, 27 Kasım’da HTŞ önderliğindeki muhalif grupların operasyonlarına başlamasıyla yaşandı. 12 gün içinde başkent Şam’a kadar ilerleyen muhalifler, 7 Aralık’ta Şam’a girdi. Şam’ın düşmesinin ardından, Suriye'nin 61 yıllık Baas rejimi sona erdi ve Beşar Esad ve ailesi Rusya’ya kaçtı.
Rusya'ya Gönderilen Milyonlarca Dolar
Esad’ın Rusya'ya kaçmasının ardından Financial Times tarafından ortaya çıkan yeni bilgilere göre, Suriye Merkez Bankası, 2018-2019 yıllarında Moskova’ya büyük miktarda nakit transferi gerçekleştirdi. Bu dönemde, 21 uçuşla yaklaşık 2 ton euro ve 250 milyon dolar değerinde nakit, Moskova'nın Vnukovo Havalimanı’na gönderildi. Transferlerin, Esad rejiminin döviz rezervleri tükenmiş olmasına rağmen gerçekleştirilmesi dikkat çekti.
Suriye Merkez Bankası, büyük miktarda 100 dolarlık ve 500 euroluk banknotlardan oluşan nakit parayı Moskova'ya gönderdi. Özellikle 2019 yılında, Esad’ın 10 milyon dolar değerinde 100 dolarlık banknotlar ve 20 milyon euro değerinde 500 euroluk banknotlarla yapılan uçuşlarla nakit transferi gerçekleştirdiği belirtildi. Toplamda, 2018 Mart ile 2019 Eylül arasında 250 milyon doların üzerinde bir nakit transferinin Rusya’ya yapıldığı iddia edildi.
Rus Bankalarına Para Yatırıldı, Lüks Gayrimenkuller Satın Alındı
FT'nin haberine göre, 2012-2018 yılları arasında bu tür para transferlerine dair kayıtlara ulaşılamadı. Ancak elde edilen verilere göre, bu nakit paraların Rus bankalarına yatırıldığı ve Esad ailesinin Moskova’da lüks gayrimenkuller satın aldığı ifade edildi. Suriye Yasal Kalkınma Programı’ndan Eyad Hamid, Esad rejiminin uzun yıllardır bu tür para transferleri yaptığını belirtti.
Suriye’deki muhalif gruplar, 27 Kasım’da rejim karşıtı operasyonlarına başlamış ve 30 Kasım ile 7 Aralık arasında Halep, İdlib, Hama ve Humus’ta üstünlük kurmuştu. 7 Aralık’ta Şam’a girmeye başlayan gruplara halk kitlesinin de desteğiyle Esad rejimi, başkent dahil birçok bölgede kontrolü kaybetmiş ve çökmüştü. Bu gelişmelerle birlikte, Baas Partisi'nin 61 yıllık iktidarı sona erdi.
Aralık ayında başlatılan Özgürlük Şafağı Operasyonu kapsamında Suriye Milli Ordusu, Tel Rıfat ilçe merkezini PKK/YPG teröristlerinden kurtardı. Aynı operasyonla, Münbiç ilçesinin de temizlenmesiyle Fırat Nehri'nin batısındaki en büyük terör yuvası, PKK/YPG’den arındırıldı.
Esad rejiminin çöküşü ve Rusya’ya kaçışı, bölgedeki güç dengelerini yeniden şekillendiriyor. Hem iç savaşın sonlarına yaklaşılması hem de Esad ailesinin mali ilişkilerinin ortaya çıkması, dünya gündemini meşgul etmeye devam ediyor.
