7 Ekim'den bu yana Gazze'de gerçekleştirdiği katliamda en az 13 bin 500'ü çocuk, 9 bini kadın olmak üzere 31 bin 184 Filistinliyi öldüren, 72 bin 889 Filistinliyi de yaralayan İsrail ordusuna Haredilerin zorla alınmaları halinde yurt dışına gidecekleri söylemi ülkede ayrışmalara ve büyük tartışmalara neden oldu.
Uzun süreden beri devam eden Ultra Ortodoks Yahudilerinin zorunlu askerliğe alınmasına ilişkin tartışmalar, İsrail'in Gazze'deki yoğun saldırılarının yanı sıra Hizbullah ile devam eden çatışmalar ve Lübnan'a yönelik olası bir kara operasyonu sonucunda tekrardan gündeme gelerek, tartışmalara neden oldu.
İsrail'de erkekler için 2 yıl 8 ay ve kadınlar için ise 2 yıl zorunlu askerlik hizmeti bulunmasına karşın, İsrailli siyasetçi ve bakanlar dindar Yahudilerin de orduya alınmasını talep ediyor.
Ayrıca Haredi partiler ise askerlikten muaf tutulmayı yasal güvence altına almak istiyor.
TOPLUMUN GERİ KALANINA ENTEGRE OLMAYI REDDEDİYORLAR
Laik Yahudiler ile Harediler arasında birçok konuda görüş ayrılığı bulunuyor. Toplumun geri kalanına entegre olmayı büyük oranda reddeden Harediler, 9 milyon civarındaki İsrail nüfusunun yaklaşık yüzde 12'sini teşkil ediyor ve "Ultra Ortodoks" ismiyle de anılıyor.
İsrail'de bulunan Haredilerin büyük çoğunluğu Batı Kudüs'teki Meaşerim Mahallesi'nde ve başkent Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde yaşamlarını sürdürüyor.
Ayrıca Haredileri, İsrail Meclisinde temsil eden "Birleşik Tevrat" ve "Şas" isminde iki parti bulunuyor. Her iki parti de şu an koalisyon ittifakında yer alıyor.
CEMAAT RUHUNU YAŞATIYORLAR
Özellikle Haredi erkekler, siyah kıyafetleri, cübbeleri, kipa ve şapkaları, zülüfleri ve pantolonlarının kenarlarından sarkan püskülleri ile dikkati çekiyor.
Harediler yaptıkları açıklamalarda, siyah giymenin Batı Avrupa'daki kılık kıyafet normlarından geldiğini, bugün de aynı adeti cemaat ruhunu yaşatmak, gösterişten kaçınmak ve tevazu göstermek için kullandıklarını aktarıyor.
HAREDİ YAHUDİLERİ NEDEN ZORUNLU ASKERLİK İSTEMİYOR?
Harediler, inançlarından dolayı askere gitmek istemeyerek, zorunlu askerlik karşıtı protestolar düzenliyor ve bu gösterilerde İsrail polisi ile sık sık arbede yaşıyor.
Harediler, 26 yaşına kadar Tevrat Kursları'nda (Yeşiva) eğitim almaları halinde askerlikten muaf tutuluyor.
Haredi Yahudilerinin çoğu, İsrail'in Filistinlilere yönelik politikalarına karşı oldukları için değil de orduda dinlerinin gerektirdiği şekilde yaşayamayacakları gerekçesiyle askerlik yapmak istemiyor.
Haredi Yahudilerinden Shbtai Blat yaptığı açıklamalarda, Haredim kurallarının laiklerle karışmalarını yasakladığını aktararak, kendi toplumu ile laik kesim arasındaki ayrımı, “Bizim için iyi olan onlar için kötü, onlar için kötü olan bizim için iyi. Bu sebeple tüm hahamlar bizim askere gitmemizin haram olduğunu söylüyor. Haham Ovadya Yusuf, 'Tevrat okumayan biri askere gitmemeli.' diyor." şeklinde açıklıyor.
HAHAMLAR İÇİN NETZAH YEHUDA TABURU
Güdümünde İsrail ordusu içinde Yahudi hahamların oluşturduğu Netzah Yehuda Taburu bulunuyor. İsmi "Yahudilerin Ölümsüzlüğü" anlamını taşıyan tabur Haredi Yahudilerinden oluşuyor.
Zorunlu askerlik yapan Haredi Yahudileri barındıran bu tabur, ordunun diğer birliklerinden farklılıklarıyla ortaya çıkıyor.
Harediler, bu taburda askerliklerini dini inançlarıyla uyumlu bir şekilde ve 2 yıl 8 aylık bir sürede yapıyor.
Bu taburda kadın askerler görev yapmazken ayrıca yemek konusunda ise yalnızca Yahudi inancına göre helal sayılan yemekler yeniyor.
"EĞER BİZİ ORDUYA KATILMAYA ZORLARLARSA HEPİMİZ ÜLKE DIŞINA ÇIKARIZ."
Haredilerin askere alınmasına yönelik baskıların 7 Ekim sonrası giderek artmasıyla birlikte İsrail'in Sefarad Başhahamı Yitzhak Yosef, 3 gün önce açıklamalarda bulundu.
Yaptığı açıklamada Yosef, dindar İsraillilerin askerlik hizmetine zorlanması halinde hepsinin yurt dışına gideceğine yönelik bir çıkışta bulundu.
Artan baskılara karşı, "Eğer bizi orduya katılmaya zorlarlarsa hepimiz ülke dışına çıkarız. Bilet alıp gideriz." diyen Yosef, "Tevrat olmadan, dini okullar olmadan ordunun hiçbir başarısının olmayacağını" kaydederek, İsrail ordusunun Tevrat'a inanan dindarların sayesinde başarılı olduğunu iddia etti.
Başhaham Yosef'in zorunlu askerlik halinde Haredilerin ülkeyi terk edeceğine yönelik tepkisinin sonucunda İsrail basınında bu iddiaların ne kadar gerçekçi olduğuna yönelik yeni bir tartışma alevlendi.
İsrail kamuoyunda sıkça eleştirilen Harediler, zorunlu askerlik hizmeti yapmamaları ve istihdam piyasasına katılmamalarına karşın devletten mali yardım almalarıyla dikkatleri üzerine çekiyor. İsrail basınında öğrenilen bilgilere göre, Haredi Yahudi erkeklerin yalnızca yüzde 55,8'i geçimini sağlamak için çalışıyor, geri kalanları ise devletten mali yardım alıyor.
Çoğu Haredi erkeğinin çalışmaması üzerine İsrail'de ana muhalefet lideri Yair Lapid, Başhaham Yosef'in açıklamasına cevap vererek, "Harediler yurt dışına giderse, oradaki Ultra Ortodoksların, birisinin onları finanse edeceğini hayal bile etmeden, geçimini sağlamak için çalıştığını görecekler." dedi.
(Kaynak:AA)
