"Kesinlikle doğru yerdeyiz."
Amerikan uzay ajansının (Nasa) Azim gezicisini Mars'ta yöneten bilim ekibinde yeni gelişmeler olduğu belirtildi. Araştırmacılar, robotu eski yaşam belirtilerini bulmak için mümkün olan en iyi fırsatı sağlayan bir yere gönderdiklerinden emin olduklarını dile getirdi.
"Percy" Şubat ayında Jezero Krateri'ne indi ve o zamandan beri çevresinin binlerce fotoğrafını çekiyor. Bu resimlerin yorumlanması , Science Magazine'in bu haftaki sayısında basılan ilk bilimsel makalenin temelini oluşturuyor .
Yapılan analizler, gezicinin batıdan derin kaseye giren kıvrımlı bir nehir tarafından beslenen bir zamanlar büyük bir gölün zemininde oturduğunu doğruluyor. 3.5 milyar yıl önce Kızıl Gezegenin ikliminin çok daha iyi olduğu bildirildi.
Perseverance'ın gözlemlerinden, nehir sisteminin göl suyuyla birleştiği yerde, akışların aniden yavaşladığı ve süspansiyondaki tortunun bir delta oluşturmak üzere düştüğü kesin olarak görülüyor.
Öyle bir ortamda ki mikroorganizmalar gelişebilir ve kimyasal izleri korunmuş olabilir.
''Yörünge görüntülerinden Jezero'nun bir delta içerdiği sonucunu çıkardık. ancak yere inene kadar kesinlikle emin olamazsınız. Bir alüvyon yelpazesine bakıyor olabilirdik," diye yeni Science makalesinin başyazarı olan Imperial College London Profesörü Sanjeev Gupta açıklamada bulundu.
Azim, ana delta oluşumundan birkaç kilometre uzağa indi, ancak gezicinin teleskopik görüntüleri, özellikle Kodiak olarak adlandırılan izole bir tümsek veya tepe söz konusu olması son zamanlardaki en önemli bulgu haline geldi.
Bu kalıntıda, gelişmekte olan bir delta tarafından üretilen klasik katmanlardan bazılarını görmek mümkün olduğu belirtildi.
Krater gölüne girişinden en uzaktaki nehir tarafından dökülen ince taneli tortulardan oluşan yatay "alt setler" vardır. Bunların üzerinde, deltanın ilerleyen loblarının yamaçlarından aşağı yuvarlanan tortular olan eğimli "ön setler" vardır. Ve daha da yüksekte, delta kenarları uzağa doğru genişledikten sonra nehir tarafından bırakılan tortular olan "üst kümeler" vardır. Yine, bunlar yataydır.
Kodiak'ın tepesinde ve Jezero'daki ana delta oluşumu çok sayıda büyük kaya parçası. Bunlar, kraterdeki su tarihinin sonlarındaki sel olaylarını anlatıyor.
Prof Gupta, "Hidrolojide bir şeyler değişti. İklimle ilgili olup olmadığını bilmiyoruz" dedi. "Fakat bu büyük kayaları hareket ettirmek için sel gibi bir şeye ihtiyaç var. Belki de yerel havzada bu sel sularını Jezero'ya gönderen buzul gölleri vardı.
BBC News'e verdiği demeçte, "Dünyada Himalayalar gibi yerlerde göl patlamaları görüyoruz. Ganj havzasında, bu büyük kayaları normal nehir kumlarıyla karıştırıyorsunuz ve burası bir buzul gölünden ani bir sel olayının yaşandığı yer" dedi.
Azim bilim ekibi, geziciyi, ince taneli olması beklenen çamurtaşlarını delmek için ana delta oluşumunun tabanına gönderecek. Ayrıca Jezero'nun kenarında, muhtemelen krater gölünün en derin olduğu zaman kıyılarını temsil eden bir karbonat kaya halkasını da hedef alacaklar.
Mars'tan Dünya'ya incelenmek üzere yeni örnekler gelecek
Robot, çeşitli yerlerden iki düzineden fazla kaya örneğini toplamak ve paketlemekle görevlendirilmiştir. Bu örnekler, 2030'ların başlarında, mikroskobik yaşam formlarının Mars'ın yüzeyine dokunup dokunmadığını belirleme uzmanlığına sahip laboratuvarlarda incelenmek üzere Dünya'ya geri getirilecek.
Bu geri alma alıştırması için planlar oldukça ileri düzeydedir. Nasa ve Avrupa Uzay Ajansı'ndaki ortaklarını, Perseverance'ın onları kraterde sakladığı yerden örnekleri almak için başka bir gezici göndermesini içerecek .
İngiliz yapımı bir araç olacak. Örnekleri alacak ve onları bir uydu yük gemisinin onları eve götürmek için bekleyeceği Mars yörüngesine fırlatacak bir rokete aktaracak. İngiltere Uzay Ajansı uzay araştırmaları başkanı Sue Horne, "Mars'ın keşfinde en heyecan verici zamana girmek üzereyiz" dedi.
"Örnek Getirme Rover'ın hareket sistemi önümüzdeki ay test edildiğinden, Kızıl Gezegen'den örnekleri inceleme hayali yakında gerçek olacak."
Bu haber BBC'den Türkçeye çevrilmiştir. İlgili haberin İngilizcesini okumak için tıklayın.
