Trump’ın duyurusunun ardından ABD hisse senedi endeksleri Çarşamba günü keskin bir düşüş yaşadı. Şubat ayından bu yana yaklaşık 5 trilyon dolar değer kaybeden piyasalar, yeni ticaret politikalarının etkisiyle daha da baskı altına girdi. Beyaz Saray henüz yeni gümrük vergilerine ilişkin resmi bir bildiri yayımlamazken, Trump’ın %20’lik evrensel bir gümrük vergisi düşündüğü yönündeki iddialar yönetim tarafından doğrulanmadı.
Trump: Bu Amerika’da Özgürlük Günü!
Trump, yeni ticaret politikalarıyla ilgili sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bu Amerika’da Özgürlük Günü!” ifadelerini kullandı. Başkan Trump, uygulanan tarifelerin, ABD’nin küresel ticarette uğradığı haksızlıkları dengeleyeceğini savunarak, ABD’nin ihracatını dezavantajlı hale getiren tarife dışı engellere karşı bir hamle yapıldığını belirtti.
Ekonomistler ve İş Dünyası Ne Düşünüyor?
Trump’ın ticaret danışmanı Peter Navarro, otomobil tarifelerinin stratejik açıdan hayati üretim kabiliyetlerini ABD’ye geri getireceğini savundu. Ancak ekonomistler, bu tür gümrük vergilerinin küresel ekonomiyi yavaşlatabileceği, resesyon riskini artırabileceği ve ortalama bir ABD ailesinin yaşam maliyetlerini binlerce dolar yükseltebileceği konusunda uyarıda bulundu. İş dünyası ise bu tarifelerin belirsizlik yaratarak planlama süreçlerini zorlaştırdığını belirtti.
Dünya Genelinde Nasıl Tepkiler Var?
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, alınan kararların dünya genelinde olumsuz bir etki yaratacağını belirterek, etkilerin kapsamına ve süresine bağlı olarak değişebileceğini söyledi. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ise gümrük vergilerinin İtalyan şirketlerine zarar vereceğini ve Amerikalı tüketiciler için “adaletsiz” olacağını ifade etti. Fransa ise gümrük vergilerinin %20-25 aralığında olabileceği ve bunun Avrupa ekonomisine “oldukça güçlü” bir darbe vurabileceği yönünde uyarılarda bulundu.
Trump yönetimi, getirilen yeni vergilerin önceki oranlara ekleneceğini açıkladı. Örneğin, daha önce %2,5 vergiye tabi olan Meksika yapımı bir otomobil, hem fentanil vergisine hem de otomotiv sektörüne yönelik yeni tarifelere tabi olacak. Bu durumda otomobilin toplam gümrük vergisi oranı %52,5’e kadar çıkabilecek. Yale Üniversitesi Bütçe Laboratuvarı’nın verilerine göre, ek olarak uygulanacak %20’lik bir gümrük vergisinin, ortalama bir ABD hanesine en az 3.400 dolara mal olacağı tahmin ediliyor.
Ticaret Ortakları Misilleme Yapacak mı?
ABD’nin ticaret ortakları arasında yer alan Avrupa Birliği, Kanada, Meksika ve Avustralya gibi ülkeler, Trump’ın yeni politikalarına karşı misilleme tarifeleri ve karşı önlemlerle yanıt vermeye hazırlanıyor. Bazı ülkeler Beyaz Saray ile müzakere etmeye çalışırken, diğerleri ABD’ye yönelik ek gümrük vergileriyle karşılık verebileceklerini belirtti.
Piyasalar ve Tüketiciler Nasıl Etkilenecek?
Küresel hisse senetleri Çarşamba günü gerilerken, yatırımcılar güvenli liman olarak gördükleri altına yöneldi. Dolar ve diğer para birimleri ise belirsizlik nedeniyle dar bantta hareket etti. Tarife endişeleri, dünya genelinde üretim faaliyetlerini yavaşlatırken, tüketiciler de fiyatlar yükselmeden önce otomobil ve diğer ithal ürünlere yönelik alışverişlerini artırdı.
ABD’nin serbest ticaret anlaşmaları nedeniyle yıllardır zarar gördüğünü savunan Trump, yeni tarifelerin ticaret açığını kapatacağını düşünüyor. Ancak ekonomistler ve iş dünyası liderleri, bu politikaların uzun vadeli etkileri konusunda endişeli. Küresel ticaretin geleceği ise ülkelerin vereceği tepkilere bağlı olarak şekillenecek.
Kaynak: Reuters
