Moskova ve Washington, Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesine yönelik Suudi Arabistan’da kritik görüşmelere hazırlanıyor. Ancak bu görüşmelere ne Ukrayna ne de Avrupa Birliği dahil edildi. Bu durum, Batı'da endişeleri artırırken, Zelensky “Ukrayna’nın yer almadığı her türlü müzakere, sonuçsuz kalmaya mahkûmdur. Bu nedenle, biz olmadan varılan hiçbir anlaşmayı tanımayacağız” diyerek tepkisini ortaya koydu.
Kiev'in dışarıda bırakıldığı görüşmelerin, geçtiğimiz hafta Donald Trump ile Vladimir Putin arasında gerçekleşen telefon görüşmesinin ardından hızla organize edildiği belirtiliyor. İki liderin Ukrayna’daki savaş üzerine müzakereleri başlatma fikrini ele aldığı aktarılmıştı. Riyad’daki toplantı, Moskova ve Washington'un uzun yıllar sonra en üst düzey yetkililerle gerçekleştireceği ilk yüz yüze görüşme olacak.
Trump ve Putin Görüşmesi Barış Sürecini Şekillendirebilir mi?
ABD tarafında Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Trump’ın Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, Suudi Arabistan’a giderken; Moskova, görüşmelere Kremlin’in dış politika danışmanı Yuri Ushakov ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un katılacağını duyurdu.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, toplantının “Ukrayna krizine dair olası müzakerelerin hazırlanması ve Putin ile Trump arasında bir zirve düzenlenmesine” odaklanacağını açıkladı. Ancak, Lavrov’un Rus devlet ajansı TASS’a yaptığı açıklamada Moskova’nın Ukrayna’daki toprak tavizine yanaşmayacağını net bir şekilde belirttiği kaydedildi. Rusya, 2022 yılında Donetsk, Luhansk, Kherson ve Zaporizhzhia bölgelerini ilhak ettiğini duyurmuş ve bu bölgeler üzerindeki hakimiyetini sürdürme niyetinde olduğunu defalarca yinelemişti.
Avrupa’dan Sert Tepki: Sürekli Karanlıkta Bırakılıyoruz
ABD ve Rusya arasındaki müzakerelerin Avrupa ve Ukrayna’yı tamamen devre dışı bırakması, Avrupa başkentlerinde tedirginlik yarattı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, Avrupa’nın sürece dahil edilmemesine tepki olarak Paris’te acil bir toplantı düzenlediği bildirildi. Konuyla ilgili Guardian’a konuşan üst düzey bir Avrupalı yetkili, “Sürekli karanlıkta bırakıldığımızı hissediyoruz. Şu anda sadece haberleri takip ediyoruz, ancak masaya ne koyabileceğimizi göstermek zorundayız” dedi.
Hafta sonu Münih Güvenlik Konferansı’nda Trump’ın Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg, Avrupa ülkelerine sürecin sonunda bir şekilde bilgilendirileceklerini ancak ana müzakerelerin yalnızca ABD, Rusya ve Ukrayna arasında gerçekleşeceğini belirtti. Bu açıklama, Avrupa'nın sürecin tamamen dışına itilmekte olduğu endişelerini artırdı.
Zelensky: Suudi Arabistan ziyaretim Görüşmelerle İlgili Değil
Zelensky, devlet ziyareti kapsamında Birleşik Arap Emirlikleri’nden yaptığı açıklamada Çarşamba günü Suudi Arabistan’a gideceğini doğruladı. Ancak bu ziyaretin ABD-Rusya barış görüşmeleriyle ilgisi olmadığını belirtti. Zelensky, "Bir kez daha vurguluyorum, bu ziyaretin görüşmelerle hiçbir ortak noktası yok. Yine de Suudi Arabistan’a ulaştığımda, majestelerinin müzakerelerle ilgili ne bildiğini kendisine soracağım" dedi.
Öte yandan Donald Trump, Pazar günü yaptığı açıklamada Zelenskyy’nin görüşmelere dahil olacağını ima etmiş, ancak hangi aşamada ya da Ukraynalı yetkililerin Riyad’da olup olmayacağı konusunda net bir bilgi vermemişti.
Moskova ve Washington Arasında Gizli Kanal mı Açılıyor?
Rusya’yı temsilen Riyad’da ayrıca, Kremlin’e yakınlığıyla bilinen Rusya’nın egemen varlık fonu başkanı Kirill Dmitriev’in de yer alacağı duyuruldu. Dmitriev, ABD tarafından yaptırıma tabi olan bir finansçı ve aynı zamanda Putin’in kızının yakın arkadaşı olarak biliniyor. Bu durum, onun Trump ekibiyle “gayri resmi bir arka kanal” irtibatı sağlayacağı iddialarını gündeme getirdi.
Rusya’nın liberal yorumcularından Alexei Venediktov, Telegram kanalında yaptığı paylaşımda, "Riyad’a ağır sıklet bir Rus heyeti gidiyor. Hepsi Putin’e sadık ve güvenilir kişiler" ifadelerini kullandı.
Trump’ın Barış Planı Ne Kadar Gerçekçi?
Trump’ın Ukrayna için nasıl bir barış planı öngördüğü ya da Rusya’nın barış sürecine ne kadar istekli olduğu konusunda hala birçok belirsizlik var. Ancak ABD, daha önce Avrupa barış gücü birliklerinin olası bir ateşkes ya da anlaşma durumunda Ukrayna’ya konuşlandırılabileceğini birçok kez dile getirmişti.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Pazar günü yaptığı açıklamada, Rusya ile savaşı sona erdirecek bir anlaşma olması halinde İngiltere’nin Ukrayna’ya asker göndermeye hazır olduğunu ifade etti. Ancak Rusya, Avrupa güçlerinin Ukrayna’da yer alması fikrini sürekli olarak reddediyor. Kremlin Sözcüsü Peskov’un Pazartesi günü yaptığı "Bu karmaşık bir mesele" açıklaması, Moskova’nın daha önceki sert tutumuna kıyasla söylemini yumuşattığı şeklinde yorumlandı.
Kaynak: The Guardian
