Yurt dışındaki birçok üniversiteden bugüne kadar yüzlerce Türk vatandaşı mezun olmuş olsa da günümüzde hala bir yeni mezun YÖK’e denklik için başvuru yaptığında, yurt dışındaki mezun olduğu üniversiteye yeni bir üniversiteymiş gibi muamele edilirken başvurular da kişisel bazda değerlendiriliyor.
Başvuru için istenilen belgelerin hem İngilizce hem de Türkçe istenmesi ve belgelerin çokluğu denklik isteyen kişilerin mağduriyetine yol açıyor.
Örneğin yurt dışında doktora yapmış bir Türk vatandaşından, sanki Türkiye’de sıfırdan doktoraya başvuruyormuş gibi Türkiye’de doktoraya kabul için aranan dil yeterliliğini sağladığına ilişkin belge isteniyor. Yani şimdi doktora bittikten yıllar sonra bile, doktoraya başvurur gibi sınava girmesi gerekiyor.
1998'de Avrupa Birliği kurucu ülkeleri tarafından açıklanan; yüksek öğretimde ortak hareket olan Sorbonne Bildirgesi, 2001'de ülkemizin de katıldığı; hayat boyu eğitimi amaçlayan, akademik olarak eğitim sistemlerinin bağdaştırılması programı Bologna süreci ve yine Türkiye Cumhuriyeti’nin 2006 yılında taraf olduğu uluslararası Avrupa Bölgesinde Yüksek Öğretimle ilgili belgelerin tanınmasına ilişkin olan Lizbon Sözleşmesi'nin mezunların lehine olacak şekilde yerine getirilmesini ve YÖK tarafından diplamalarının resmi olarak tanınmasını bekleyen yüz binlerce mezun direkt denklik bekliyor.
Özellikle doktor, mühendis, hukukçu ve öğretmen gibi alanlarda eğitim alan ve döndüklerinde diplomaları geçerli sayılmayan binlerce mağdur, YÖK tarafından gerçekleştirilen bu haksızlığın en kısa sürede sonlandırılması istiyor. Sayılarının yaklaşık 100.000’i bulduğunu belirten denklik affı mağdurları en temel insani hak olan eğitim ve çalışma hakkına kavuşmayı talep ediyor.
Geçimini sağlamak için yıllarca eğitimini aldıkları meslekler yerine geçici ve üniversite diploması istemeyen işlerde çalışmak zorunda kalan denklik mağdurları sosyal medya platformlarında bir araya gelerek etkinlik düzenliyor. Neredeyse her akşam yetkililere seslenmek için tek yürek olan denklik affı mağdurları mesleklerini icra etmek istediklerini belirterek çözüm bekliyor.
2023 yabancı diploma denklik affı çıkacak mı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı külliyesinde, Rumeli-Balkan buluşmasında, denklik affına vurgu yaptı. Peki diplomaları Türkiye'ye denk sayılmayan mezunlara yönelik çalışma başlatılacak mı, 2023 yabancı diploma denklik affı çıkacak mı?
Rumeli-Balkan buluşmasında denklik affına vurgu yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ''Geleceğimizin teminatıolan genç nesillere destek olmayı, onların her açıdan en iyi şekilde yetişmelerini sağlamak için, gerekeni yapmayı sürdüreceğiz. Kayıt ücreti, denklik ve diplomalarda yaşanan sorunların, en kısa sürede çözüleceğini ümit ediyorum gerekli talimatları verdim'' diyerek mezun gençlere yönelik heyecanlandıran açıklamalarda bulundu.
''Denklik sorunun çözümü çok basit''
ÖGESEN Genel Başkanı Vahdet Özkoçak denklik mağduriyetinin çözümü hakkında şu değerlendirmelerde bulundu:
''Türkiye Cumhuriyeti'nin taraf olduğu Lizbon Sözleşmesi'ne istinaden yurt dışındaki birçok ülkeye YÖK'ten alınan tanınırlık yazılarına istinaden okumaya giden öğrenciler; okullarını bitirip geri döndüklerinde çeşitli bahaneler ile denklik noktasında, 2547 Sayılı kanuna istinaden kurulan, YÖK'ün hukuksuz kararları ile karşı karşıya kalmıştır. YÖK; Uluslararası anlaşma olan Lizbon Sözleşmesi'ni hiçe sayarak verdikleri kararlar neticesinde Türk gençlerini mağdur ederek devletine küstürmeye çalışmaktadır.
Aslına bakıldığında denklik sorununun çözümü çok basit. Ülkemizin de taraf olduğu Lizbon Eğitim Sözleşmesi gereğince, YÖK’ün tanıdığı okullardan mezun olan öğrencilerin yine aynı sözleşmeye istinaden ve taraf olan ülkelerinde uyguladığı şekilde, kurulacak intibak komisyonlarının incelemesi akabinde (FETÖ & PDY ve sair terör örgütleri ile iltisaklı ve irtibatı bulunmayanlar için) denklik sorunu nedeniyle mağduriyet yaşanmışlık göz önüne alınarak, eğitim düzeyleri karşılaştırma yapılarak Fark Dersi ve Staj eğitimi şeklinde bir üniversitede tamamlatılarak haklarının verilmesi şeklinde yapılabilir.''
Diploma denklik sorunu nedir?
YÖK denkliği, yurtdışında tanınan bir yükseköğretim kurumundan alınan ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarının Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarınca verilen ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarına eşdeğer olduğunun tespit edilmesini ifade etmektedir. Denklik belgesi, denkliği talep edilen diplomanın Türkiye’de hangi alan ve düzeyde tanındığını gösteren belgedir.
