Doğrudan 7 milyona yakın çalışanı, dolaylı olarak ise tüm vatandaşları ilgilendiren yeni asgari ücret rakamının belirlemesine yönelik süreç, bugün resmi olarak başlayacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ev sahipliğindeki toplantıda, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için TÜRK-İŞ temsil edecek.
İşveren heyetinin başkanlığını TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, işçi heyetinin başkanlığını ise TÜRK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar yapacak.
İşçi ve işveren vergi indiriminde mutabık
Bu yılki görüşmelerde önceki yıllardan farklı olarak, 5 kişilik TÜRK-İŞ heyetinde ilk kez 4 işçi birden yer alacak. Kasiyer, sağlık çalışanı, enerji işçisi ve karayollarında çalışan bir taşeron işçi, bu yıl yeni asgari ücretin belirlenmesi sürecine katkı verecek.
Yeni asgari ücret için talebini kamuoyuyla henüz paylaşmayan TÜRK-İŞ, "İnsan onuruna yakışır" düzeyde bir asgari ücret talep ediyor.
Yeni asgari ücretin bu yıl işçi, işveren ve hükümetin üçlü mutabakatıyla belirlenmesini isteyen TİSK ise ücretin dengeli, istihdamı ve rekabet gücünü koruyucu bir seviyede olması gerektiği görüşünde. TİSK'in asgari ücret işveren desteğinin artırılarak devam ettirilmesi konusundaki ısrarı da sürüyor.
İşçi ve işveren tarafı asgari ücretteki görüş farklılığına rağmen vergi indirimi konusunda mutabık. Her iki taraf, ücretler üzerindeki vergilerin kademeli olarak azaltılmasında hemfikir.
Asgari ücret nasıl belirleniyor?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.
Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında aralık ayında belirlenen tarihlerde toplanıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Asgari ücret net 11 bin 402 lira
Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulanıyor.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 15 bin 762 lira 4 kuruş. Bunun 13 bin 414 lira 50 kuruşu brüt asgari ücret, 2 bin 79 lira 25 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 268 lira 29 kuruşunu işveren işsizlik sigorta primi oluşturuyor.
2023 yılı başında 8 bin 506 liraydı
Bu yılının ocak-haziran döneminde net 8 bin 506 lira olarak uygulanan asgari ücret, 1 Temmuz'dan itibarıyla net 11 bin 402 liraya yükseltilmişti. Asgari ücrette son 10 yıldaki değişim, şöyle oldu:
| YILLAR | NET (TL) | BRÜT (TL) | İŞVERENE MALİYET (TL) |
| 2014 (1 Ocak-30 Haziran) | 846 | 1.071 | 1.247,72 |
| 2014 (1 Temmuz-31 Aralık) | 891,03 | 1.134 | 1.332,45 |
| 2015 (1 Ocak-30 Haziran) | 949,07 | 1.201,50 | 1.411,76 |
| 2015 (1 Temmuz-31 Aralık) | 1.000,54 | 1.273,50 | 1.496,36 |
| 2016 | 1.300,99 | 1.647 | 1.935,23 |
| 2017 | 1.404,06 | 1.777,50 | 2.088,56 |
| 2018 | 1.603,12 | 2.029,50 | 2.384,66 |
| 2019 | 2.020,90 | 2.558,40 | 3.006,12 |
| 2020 | 2.324,71 | 2.943 | 3.458,03 |
| 2021 | 2.825,90 | 3.577,50 | 4.203,56 |
| 2022 (1 Ocak-30 Haziran) | 4.253,40 | 5.004 | 5.879,70 |
| 2022 (1 Temmuz-31 Aralık) | 5.500,35 | 6.471 | 7.603,43 |
| 2023 (1 Ocak-30 Haziran) | 8.506,80 | 10.008 | 11.759,40 |
| 2023 (1 Temmuz-31 Aralık) | 11,402.32 | 13,414.50 | 15,762.04 |
Tek zam açıklamaları
Yaptığı açıklamalarda asgari ücrete tek zam yapılacağı mesajını veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Yılbaşında çalışanlarımızın ücretlerinde hem genel ekonomik dengeyi sarsmayacak hem de onların kayıplarını telafi edecek bir artış yapılacak. Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantılarına 11 Aralık’ta başlanıyor. İşçilerimizin onayını alacak, işverenlerimizi yormayacak ve istihdama zarar vermeyecek bir asgari ücret seviyesi hedefiyle bu süreç yönetilecek" dedi.
Bir soru üzerine Işıkhan, asgari ücreti belirlemek üzere temmuzda olduğu gibi hızlı şekilde taraflarla bir araya geleceklerini ifade ederek, “Pazartesi süreci başlatacağız, komisyonlarla bürokratlarımız çalışıyor. Neticelenince de sizinle paylaşacağız” diye konuştu.
"ŞU AN TÜM GÖSTERGELER OLUMLU"
Vedat Işıkhan, “Temmuz ayında asgari ücret görüşmelerinin çabuk bitirilmesi için çaba gösterilmişti. Bu görüşmelerde de ay sonuna kalmadan sonuç açıklanır mı?” sorusu üzerine, şunları kaydetti:
“Komisyonun çalışmasına bağlı. Teknik çalışmalar yapılıyor. Biliyorsunuz bakanlıklardan temsilciler geliyor, erken bitirilmesi konusunda onların çalışmaları bize şekil verecek. Ocak ayından itibaren geçerli olacak asgari ücreti, 31 Aralık’a kadar Resmi Gazete’de yayımlamak zorundayız. Komisyonlar ne kadar hızlı çalışırlarsa biz de sonucu o kadar hızlı açıklayacağız. Şu an tüm göstergeler olumlu gidiyor. Pazartesi TÜRK-İŞ ve TİSK başkanımızla bir açılışımız olacak. Süreci, Sayın Cumhurbaşkanımıza arz ettim. İlkemiz, her zamanki gibi siz de biliyorsunuz, çalışanlarımızı enflasyona ezdirmemek.”
YÜZDE 53.5 ZAM SORUSUNA YANIT
Enflasyon karşısında çalışanların alım gücü kaybına uğramaması için asgari ücretin 17 bin 500 liraya denk gelecek şekilde yüzde 53,5 artırılması gerektiğine yönelik değerlendirmeler sorulan Işıkhan, “Çalışmalarımızı bitirdiğimizde nihai sonuca ulaşacağız inşallah, sizinle de paylaşacağız” yanıtını verdi.
"TEK ZAM OLACAK"
Bakan Işıkhan, işveren desteğiyle ilgili bir çalışma olup olmadığına yönelik soru üzerine, “Bu konuların hepsini değerlendireceğiz” ifadesini kullandı. Bakan Işıkhan, asgari ücret için tek zam olacağına yönelik açıklamaların hatırlatılması üzerine, “Tek zam olacak, çünkü yönetmeliğimizde de öyle, Asgari Ücret Yönetmeliğimizde yılda bir kere. Çok zorunlu koşullarda, deprem gibi… Geçen yıl Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatı ile asgari ücrete ikinci zammı yaptık” sözlerini sarf etti.
İTO: Hedeflenen enflasyon kadar olsun
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, işletmelerin ciddi boyutta eleman açığı bulunduğunu dile getirerek, "Önümüzdeki dönemde işten çıkarma veya işe alımlarda durağanlık sürecine girileceğini düşünmüyorum. Asgari ücret bu konuda mevcut politikalar ve hedeflenen enflasyon dikkate alınarak kurulan dengeleri bozmayacak şekilde belirlenmeli. Bu alanda tabii ki çalışanların beklentileriyle beraber piyasanın da dengesini bozmayacak şekilde karar alınmalı” diye konuştu.
2024 enflasyon tahmini son OVP'de yüzde 33 oldu.
Avdagiç'in açıklamaları sonrasında asgari ücrette 'hedeflenen enflasyon' tartışması yaşandı.
Eski Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, X hesabından yaptığı değerlendirmede emeğin milli gelirdeki payına vurgu yaparak "Emeğin milli gelir içindeki payı bu haldeyken ücretleri hedef enflasyona göre belirlemek adil değildir" ifadelerini kullandı.
Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Refet Gürkaynak da konuya ilişkin paylaşımlarda bulunarak, "Şirketleri sattıkları ürünlerin fiyatlarını da hedeflenen enflasyon oranında mı artıracaklarmış? Yoksa sadece emek için mi OVP'ye bakılaymış? (OVP'dekiler hedef değil tahmin ama onu ellemiyoruz, sonra hedef yüzde 5, asgari ücret de o kadar artsın deyiverir.)" dedi.
Türk-İş Başkanı Atalay'dan asgari ücret açıklaması!
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, asgari ücret görüşmelerinde, 14 bin TL civarında hesaplanan açlık sınırının teklif edilmesi halinde, "O zaman masadan kalkarız. Öyle şey olmaz" dedi.
Habertürk'ten Bülent Aydemir'in aktardığına göre, komisyonda 2 kadın, 2 erkek asgari ücretli işçinin yer alacağını, işçilerin nasıl geçinemediklerini, hükümet ve işveren temsilcilerine masada anlatacaklarını vurgulayan Atalay, hükümet tarafının teklifini görmeden rakam konuşmayacaklarını söyledi.
Bazı hükümet yetkililerinin ifade ettiği ve yüzde 25 artışa tekabül eden 14 bin 250 TL gibi bir ücreti de asla kabul etmeyeceklerini söyleyen Atalay, “Bizim rakam telaffuz etmemiz doğru değil. Ne vereceklerini görelim; ondan sonra tavrımızı belirleriz. Teklifi Başkanlar Kurulu’na getirip orada kararımızı veririz” ifadelerini kullandı.
HAK-İŞ'ten Erdoğan'a asgari ücret resti: İşleri daha da karıştırır!
HAK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı ve Özçelik-İş Sendikası Genel Başkanı Yunus Değirmenci, asgari ücretle ilgili açıklamada bulunarak yılda tek zammın işleri daha da karmaşık hale getireceğini belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Bakan Vedat Işıkhan daha önce tek zam vurgusu yapmıştı.
Değirmenci, yaptığı yazılı açıklamada, yeni yılda geçerli olacak asgari ücret rakamını belirleme çalışmaları kapsamında Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun 11 Aralık'ta ilk toplantısını yapacağını hatırlatarak belirlenecek rakamının ülkedeki geçim koşulları göz önünde bulundurularak belirlenmesi gerektiğini belirtti.
Değirmenci'nin konuyla ilgili ifadeleri şu şekilde:
"Asgari ücrete, milyonlarca çalışanı memnun edecek, enflasyon karşısında belini doğrultacak, fahiş zamlar karşısında dik durmasını sağlayacak bir artış yapılmasını bekliyoruz. Asgari ücrete yapılacak olan artış, fabrikalarda alın teri akıtan fakat asgari ücretin biraz üzerinde çalışan milyonlarca çalışanı da etkilemektedir. Asgari ücretliye verilmeyen her oran, diğer milyonlarca çalışana da verilmeyecek anlamına gelmektedir."
"TEK ZAM İŞLERİ KARMAŞIK HALE GETİRİR"
Asgari ücrete yılda bir kez artış yapılacak olmasını eleştiren Değirmenci, "Ocak ayında asgari ücrete yapılacak olan zam, şubat ayını görmeden eriyor. Bu nedenle ikinci bir zam ihtiyacı ortaya çıkıyor. Bu erimenin önüne geçmeden, yılda tek bir asgari ücret zammı, işleri daha da karmaşık hale getirecektir." ifadelerini kullandı.
MÜSİAD: Geçmiş 6 aylık enflasyon artı büyüme
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı, belirsizliklerin azaltılması ve spekülasyonların önüne geçilmesi için, asgari ücretin tespitinde kalıcı bir formülün bulunmasının elzem olduğunu belirterek, "Önerdiğimiz formülümüzde asgari ücret artış oranı; geçmiş 6 aylık enflasyon oranına, yine son 6 ayın ekonomik büyüme oranı eklenerek belirlenmektedir. Böylece çalışanlarımızın; bir yandan emeklerinin enflasyonun altında ezilmesinin önüne geçilecek diğer yandan milli gelir artışından pay almaları sağlanmış olacaktır. Bu formül, asgari ücretin belirlenmesindeki belirsizlikleri azaltarak reel sektörün daha sağlıklı fiyatlandırma yapmasına olanak tanırken, çalışanların satın alma gücünü koruyarak gelir dağılımında oluşabilecek bir kötüleşmenin önüne geçecektir" değerlendirmesi yaptı.
TASD: Fabrikaların ayakta kalması için 2024 enflasyon hedefi baz alınmalı
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke içten, yatay seyreden döviz kuru nedeniyle sektörün ihracatta fiyat tutturamadığını belirterek, “Asgari ücret artışı bizim gibi emek yoğun sektörleri yakından ilgilendiriyor. Bu zor dönemimizde asgari ücret artışı 2024 enflasyon hedeflemesi dikkate alınarak yapılmalı” dedi.
Fiyat tutturmakta zorlanan ayakkabı endüstrisinin yılbaşından bu yana yüzde 30 istihdam kaybı yaşadığını dile getiren Berke İçten yaptığı yazılı açıklamada, “Emek yoğun sektörler için asgari ücret prim desteğinin artırılmasını, ilave SGK teşviki ve kısa çalışma ödeneği benzeri desteklerin sağlanmasını talep ediyoruz” dedi.
