ANKARA (AA) - MUSTAFA ÇALKAYA - Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, tarımın yeni paradigmasının ülkenin ihtiyacı olan stratejik ürünlerin üretilmesi olacağını belirterek, "Bitkisel üretim tarafı un, yağ, şeker... Bunlar stratejik ürünler, vazgeçilmez ürünler." dedi.
Kirişci, AA muhabirine Rusya-Ukrayna Savaşı'nın tarım sektörüne etkisini ve yeni dönemde uygulanacak tarım politikalarını anlattı.
Kovid-19 salgını ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ardından tarım sektörünün küresel düzeyde daha da ön plana çıktığını dile getiren Kirişci, Türkiye'de söz konusu süreçlerde gıda arzı açısından sıkıntı yaşanmadığını söyledi.
Kirişci, Rusya ve Ukrayna'nın, hububat ve bakliyat başta olmak üzere tedarik konusunda Türkiye için iki önemli ülke olduğuna işaret ederek şu değerlendirmede bulundu:
"Hububatımızın, bakliyatımızın bir bölümünü, yeme ilişkin ham maddemizi, yağlık ayçiçeğimizi bu ülkelerden temin ediyoruz. Bu ülkelerin şu anda savaş içinde olmalarından kaynaklı bazı ufak tefek aksaklıklar olsa da proaktif olarak almış olduğumuz tedbirler, ülkemizde bunlara ilişkin sıkıntıları en az düzeyde tuttu. Şu anda ülkemizin özellikle gıda bulunurluk konusunda önemli bir açmazı bulunmamakta."
Savaştan dolayı tarım ve gıda ürünleri ihracatını belirli kurallara bağladıklarını belirten Kirişci, "Biz, gelir gelmez bu yasakları hemen uygulamaya koyduk. Yani canlı hayvan ihracından karkas et ihracına, şeker ihracından yağ ihracına... Bunların hepsine belirli tedbirleri ve kısıtları gündeme getirdik. Şu anda bu manada yaşadığımız bir kayda değer sorun yok." dedi.
Kirişci, iki ülke arasında barışın yeniden sağlanmasında en ufak bir sinyalinin bile Türkiye'ye çok olumlu yansıyacağını dile getirdi.
- "Hububatı kesinlikle bizim üretmemiz lazım"
Türkiye'de üretimle ilgili izlenen politikaların yönlendirici etkisine değinen Bakan Kirişci, "Bu yönlendirici etkinden kastımız şu; bir ülke kendi kaynaklarını kullanarak öncelikle ve evvel emirde kendi ülke insanlarının ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür. Biz bazı ülkeler gibi toprakları bol olan, kendi ürettiklerinin fazlasını yurt dışına ihraç edebilecek zenginliklere sahip bir ülke değiliz. Yani topraklarımız sınırlı." diye konuştu.
Kirişci, üretim için mazot ve gübre başta olmak üzere bazı temel girdilere ihtiyaç olduğunu, bu tür girdilerin ithal edilmesi gerektiğini söyledi.
Tarımsal üretim yapılırken ülkenin ihtiyaçlarının iyi bilinmesinin önemli olduğunu dile getiren Kirişci, şöyle devam etti:
"Ben bunu genellikle 3 şeyle sınırlıyorum; Bitkisel üretim tarafı un, yağ, şeker... Bunlar stratejik ürünler, vazgeçilmez ürünler. Bunlar Anadolu insanımızın olmazsa olmazı. Un dediğimiz şey... Burada hububatı kastediyoruz, en başta buğday, arpa ve çavdar diye devam eder. Bunların bir kısmı hayvansal üretimde de girdi olan bir grup. Dolayısıyla hububat kısmını kesinlikle bizim üretmemiz lazım, orada kendimize yeterli olmamız lazım. İkinci grup, yağlı tohumlar, yani soyada dünyaya ödediğimiz meblağı biliyoruz, ayçiçeğinde arz açığımız var. Bu yağlı tohumlar konusu da vazgeçilmez. Üçüncü olarak şeker, bu da bizim tarım kültürümüzün bir vazgeçilmezidir."
Kirişci, Türkiye'nin nüfusunun 2002'den bu yana 65 milyondan 85 milyona yükseldiğini, ülkede misafir olarak yaşayanlar ve turistlerle gıda ihtiyacının giderek arttığını söyledi.
Bakan Kirişci, şunları ifade etti:
"Şunu açık yüreklilikle söyleyebiliriz; bitkisel üretimde bizim bundan sonra izleyeceğimiz politikaların temelinde vazgeçilmez dediğimiz un, yağ ve şekerin temelini oluşturan ürünlere ağırlık vereceğiz. Aslında bu ürünleri yetiştirerek ikinci olarak ayırdığımız hayvansal ürünlerin de girdilerini oluşturuyoruz. Hayvancılık sektöründe yeme ihtiyaç var. Bitkisel üretimde kendimizi garanti altına aldığımızda aynı zamanda hayvansal üretiminde temel ihtiyaçlarını karşılıyor olacağız. Meseleye böyle bakan bir yol haritamız olacak. Biz kendi ihtiyacımız olan stratejik ürünleri üretmek üzere bir tarım sektörü kurgulayacağız, tarımın temel paradigması bu olacak."
- Üretimde planlama yapılacak
Üreticinin yönlendirilmesi gerektiğini belirten Kirişci, tarım alanlarında yapılacak üretimin belirli bir çerçeve içinde gerçekleştirilmesi gerektiğini dile getirdi. Kirişci, "Yani kimin nereye ne ekeceğine birilerinin karar vermesi gerekiyor. Bunun adına planlama, yönlendirme, bunun adına ülke adına ihtiyaçlarının tarımsal kaynaklarını kullanılarak üretim diyebilirsiniz. Eğer biz ihtiyacımızdan fazlasını üretmeye kalkarsak ihtiyacımız olan ürünleri üretebileceğimiz ilave bir toprak da kaynak da olmadığına göre orada bocalamış oluruz. Bunun da önüne geçecek tedbirlerimiz olacak." diye konuştu.
- Üreticiye fark ödemesi yapılması planlanıyor
Kirişci, üreticiye şu anda 130'dan fazla kalemde destek verildiğini, tarımsal desteklerin verilme şeklinden üreticinin memnun olmadığını söyledi.
Tarımsal desteklere ilişkin "fark ödemesi" konusuna işaret eden Kirişci, şöyle dedi:
"Kendi kanunumuzda bir fark ödemesi var. Fark ödemesi de üreticinin bir ürünü üretirken kendine olan maliyetiyle kendi refahını da üzerine koyduktan sonra bir de serbest piyasa düzeninde pazarda oluşan fiyatı var. Eğer ikisi arasındaki fark üreticinin aleyhine ise biz üreticiye 'senin burada, yani piyasa göre hesabının arasındaki fark senin aleyhine ise biz bunu karşılayacağız.' diyeceğiz. Böylelikle üretici şundan emin olacak, mazotu konuşmamın gübreyi konuşmamın bir esprisi yok."
- Tarımsal üretimde kota belirlenecek
Kirişci, üretimle ilgili kotalar getirileceğini, bu kotaların toprakların verimlilik ve ilgili bölgede su bulunma durumuna göre belirleneceğini ifade etti.
Bakan Kirişci, şunları kaydetti:
"Biz üreticiye kota sistemiyle diyeceğiz ki 'tarlanda ayçiçeği yetiştirebilirsin'. Kendi bölgemden örnek vereyim. Adana'da pamuk yetiştirildi. Adı beyaz altındı ama bugün onun yerini mısır aldı. Elbette mısır da bizim ihtiyacımız ama mısırın tükettiği suyu, mısırla pamuk arasındaki pariteyi, yani dünyada birim alandan elde etmiş olduğunuz değer bakımından baktığınızda ciddi bir farklılık var. Hangisine bizim daha çok ihtiyacımız var, hangisi katma değerli buna bakmamız gerekiyor. O halde biz bir liste yapacağız, üreticimizin önüne bir ekran çıkacak. Bunlar artık teknolojiyle son derece kolay çözümler."
Kirişci, çiftçinin tarla bilgileri ışığında hangi ürünü üretebileceğini görebileceğini, bu sayede ülkenin ihtiyaçlarına yönelik ürünlerin üretiminde sıkıntı yaşanmasının önüne geçileceğini ifade etti.
- Tarım sigortalarında gelir garantili poliçe çalışmaları yürütülüyor
Kirişci, tarım sigortalarına da değinerek, bu alanda dünyada olduğu gibi geliri garanti eden poliçelerin uygulanması için çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
Üretim yapılmayan tarım arazisi kalmaması için çalıştıklarını vurgulayan Kirişci, "Bu, bir üretim seferberliği. Bizim bir mottomuz var: 'Sen üret yeter' Burada kastımız, sen üret gerisini unut." dedi.
