Bankadan yapılan para transferlerinde dikkat edilmesi gereken yeni bir vergi düzenlemesi, özellikle ev sahiplerini ve kiracılara yönelik önemli bir değişikliği beraberinde getiriyor. Gelir İdaresi Başkanlığı, para transferlerini izlemek için yapay zeka teknolojisini kullanarak, ödeme açıklamalarında yer alan 'diğer' seçeneğini mercek altına aldı. Bu durum, kira geliri olmayan kişilerin bile vergi cezası ile karşılaşmasına neden olabiliyor.
Bankaya yapılan para transferlerinde, ödeme açıklamasına 'diğer' ifadesi yazıldığında, bu para transferi vergi yetkilileri tarafından kira geliri olarak algılanabiliyor. Yapay zeka sistemi, 'diğer' seçeneğini, ödeme yapılan kişinin kira geliri elde ettiğini varsayarak riskli bir duruma sokabiliyor. Bu nedenle, 'diğer' şeklinde yapılan ödemelerde, yıllar sonra bile vergi cezası ile karşılaşılma riski bulunmaktadır.
Kira Geliri Beyanı ve Vergi Cezası
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın vergi takibi için kullandığı yöntemlerle birlikte, gayrimenkul gelirleri beyanında bulunan mükellef sayısının arttığı gözlemleniyor. Ancak, kiracılar ve ev sahipleri, kira gelirlerini beyan etmediklerinde cezai yaptırımlarla karşılaşabiliyor. 2024 yılından itibaren kira ödemelerinin bankadan yapılması ve belgelendirilmesi zorunlu hale geldi. Bu kurallara uymayanlara, ödenen kira bedelinin yüzde 5'i oranında özel usulsüzlük cezası uygulanıyor.
Kira Geliri Olmayanlara Ceza Uygulanabilir mi?
Kira geliri olmayan kişiler, banka transferlerinde 'kira ödemesi' seçeneğini işaretlemedikleri takdirde, vergi cezaları ile karşılaşmakta zorlanabilirler. Fakat, ödeme açıklamasına 'diğer' ifadesinin yazılması durumunda, bu ödeme gelir vergisi kapsamında değerlendirilebiliyor. Eğer kira geliri yoksa, kişiler Gelir İdaresi Başkanlığı'na dilekçe vererek durumu bildirebilir ve cezadan muaf olmayı talep edebilirler.
Kira Geliri Elde Etmeyen Kişiler İçin Ne Yapılmalı?
Kira geliri olmayan veya artık kira geliri elde etmeyen kişiler, eğer Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından gönderilen tebligatlar ile karşılaşırlarsa, 'istisna dilekçesi' vererek durumu açıklayabilirler. Hazır Beyan Sistemi üzerinden bu dilekçe gönderilebilir ve yanlış beyandan doğan cezalar önlenebilir.
Kira geliri beyanı yapılmadığı takdirde, gelirin yüzde 5’i oranında usulsüzlük cezası uygulanır ve mükellef, vergi istisnasından yararlanamaz. Örneğin, 10.000 TL kira geliri elde eden bir kişinin, gelirini beyan etmemesi durumunda vergi ödemesi 18.500 TL’ye kadar çıkabilir. Ayrıca, elden ödenen kira bedelleri için de cezalar uygulanmaktadır. Elden yapılan ödemelerde, ödeme tutarının yüzde 10'u kadar ceza kesilir.
Ev sahipleri ve kiracılar, kira ödemelerini banka aracılığıyla yapmak zorundadır. Eğer kiracılar, kirayı elden öderlerse, en az 5.000 TL ceza ödemek zorunda kalabilirler. Bu tür cezalar, kiraya veren ve kiracı için ayrı ayrı uygulanır.
Şu anda kira geliri beyannamesi verme dönemi başlamış olup, ev sahiplerinin gelir beyanlarını yapmaları gerekmektedir. Dijital vergi dairesi üzerinden hazır beyan sistemiyle vergi ödemelerini gerçekleştirebilirler.
Kiracılar İçin Ekstra Bir Yükümlülük Var mı?
Kiracılar, ödemeleri banka aracılığıyla yapıyorsa, ek bir yükümlülükleri bulunmamaktadır. 'Kira ödemesi' seçeneğini işaretlemek zorunda değillerdir. Ancak ödeme açıklamasına 'kira' yazılmadığı takdirde, vergi takibine dair bir sorun yaşanmaz.
Kira geliri olmayanların bile 'diğer' seçeneği ile yapılan ödemelerle ilgili olarak vergi cezası riskiyle karşılaşmaları mümkündür. Eğer böyle bir durumla karşılaşırsanız, Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurup durumu düzeltmek için gerekli adımları atabilirsiniz.
Kaynak: Milliyet
