Akaryakıt fiyatlarındaki hızlı yükseliş, 2018 ve 2021 yıllarındaki kur atakları, 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı ve 2023’teki vergi düzenlemeleri ile hızlandı. Bu artışlar, 2009 yılında piyasaya sürülen ve en büyük banknot olan 200 TL’nin alım gücünü büyük ölçüde azalttı. Ekonomim.com’un derlediği verilere göre, benzin ve motorin fiyatlarının yıllar içinde nasıl değiştiği, özellikle 200 TL ile yapılan alımlar üzerinden incelendi.
2015 Yılı
Benzin: 4,25 TL / litre
Motorin: 3,78 TL / litre
200 TL ile alınabilen yakıt miktarı:
Benzin: 47,06 litre
Motorin: 52,91 litre
2024 Kasım Ayı
Benzin: 42,32 TL / litre
Motorin: 44,18 TL / litre
200 TL ile alınabilen yakıt miktarı
Benzin: 4,73 litre
Motorin: 4,53 litre
Bu süreçte, benzinin fiyatı TL bazında yüzde 896 oranında artarken, motorin fiyatları yüzde 1069’a kadar yükseldi. Bu durum, araç sahiplerinin yakıt alımlarında önemli bir ekonomik yük oluşturdu.
200 TL ile yapılan alımların, 2015 yılına kıyasla ne kadar azaldığı da oldukça dikkat çekici. 2015 yılında 200 TL ile bir aracın deposunun büyük bir kısmı doldurulabilirken, 2024 yılına geldiğimizde aynı miktar, yalnızca aracın deposunun küçük bir kısmını doldurabiliyor.
200 TL ile Yakıt Alımındaki Değişim
2015 Yılında 200 TL ile
Benzinli araç deposunun %86’sı doldurulabiliyor.
Motorinli araç deposunun %96’sı doldurulabiliyor.
2024 Kasım’ında 200 TL ile:
Benzinli araç deposunun %9’u doldurulabiliyor.
Motorinli araç deposunun %8’i doldurulabiliyor.
BKM verilerine göre, banka ve kredi kartlarıyla yapılan akaryakıt harcamalarındaki artış da dikkat çekiyor. 2015 yılına kıyasla, 2024 yılında işlem başına yapılan harcamalar büyük oranda artmış durumda.
2015 Yılı
Banka kartı ile işlem başına harcama: 58,97 TL
Kredi kartı ile işlem başına harcama: 163,25 TL
Alınan benzin miktarı:
Banka kartı ile: 13,87 litre
Kredi kartı ile: 38,41 litre
2024 Yılı (Eylül Ayı):
Banka kartı ile işlem başına harcama: 494,70 TL
Kredi kartı ile işlem başına harcama: 1.243,32 TL
Alınan benzin miktarı:
Banka kartı ile: 11,42 litre
Kredi kartı ile: 28,71 litre
2024’te akaryakıt alım gücünün büyük ölçüde düşmesi, tüketiciler için ciddi bir ekonomik yük oluşturuyor. 200 TL ile yapılan alımların çok daha sınırlı kaldığı bu dönemde, yakıt fiyatlarındaki yükselişin etkisi, vatandaşların günlük yaşamını zorlaştırıyor. Uzmanlar, bu yükselişin önümüzdeki dönemlerde de devam edebileceğini belirtiyor.
