Devalüasyon, bir ülkenin ulusal para biriminin, döviz kurları karşısında hükümet veya merkez bankası tarafından bilinçli olarak değer kaybettirilmesi işlemidir. Genellikle sabit veya yarı sabit kur rejimlerinde uygulanan bu yöntem, ihracatı teşvik etmek, dış ticaret dengesini iyileştirmek ve ekonomik büyümeyi desteklemek amacıyla kullanılır.
DEVALÜASYON NEDEN OLUR?
Devalüasyon kararı genellikle ekonomik zorunluluklar sonucunda alınır. İşte başlıca nedenleri:
- Dış Ticaret Açığını Kapatma: İthalatı pahalı hale getirerek, yerli üretimi ve ihracatı teşvik eder.
- Döviz Rezervlerini Koruma: Ülkenin döviz rezervleri azalınca, yerli paranın değerini düşürerek döviz çıkışını kontrol altına almayı amaçlar.
- Rekabet Gücünü Artırma: Yerli malların yabancı pazarlarda daha ucuz hale gelmesiyle, ihracatta artış sağlanır.
DEVALÜASYONUN ETKİLERİ
Olumlu etkileri:
İhracat Artar: Yerli para biriminin değeri düştüğünde, yabancı ülkeler için yerli ürünler daha cazip hale gelir ve ihracat artış gösterir.
Cari Açık Azalabilir: Daha pahalı ithalat ve artan ihracat, dış ticaret açığının kapanmasına yardımcı olabilir.
Yerel Üretim Teşvik Edilir: İthal malların fiyatı yükseldiğinden, yerli üretime olan talep artar.
Olumsuz etkileri:
Enflasyon Yükselir: İthal ürünler ve hammadde maliyetleri arttığı için fiyatlar genel seviyesi yükselir.
Borç Yükü Artar: Dış borçların geri ödemesi genellikle döviz cinsinden olduğu için, ulusal para değer kaybettiğinde borçların geri ödenmesi zorlaşır.
Yatırımcı Güveni Sarsılabilir: Ani ve sert devalüasyonlar, yatırımcı güvenini zedeleyerek finansal dalgalanmalara neden olabilir.
DEVALÜASYON OLURSA NE OLUR?
Bir ülkede devalüasyon gerçekleştiğinde, tüketici fiyatları yükselir ve ithalat maliyetleri artar. Bu durum, halkın alım gücünü azaltabilir. Aynı zamanda, enflasyonist baskılar nedeniyle faiz oranlarının yükselmesi gerekebilir.
Ancak, kontrollü bir devalüasyon süreci, uzun vadede ekonomik büyümeyi destekleyebilir.
