Sosyal güvenlik mevzuatına göre, bazı rahatsızlıkları ya da engeli bulunan sigortalılar için erken emeklilik fırsatları sunuluyor. Yeni yasa tasarısıyla bu alanda önemli değişiklikler yapılması planlanıyor. Engellilik oranı en az yüzde 40 olan sigortalılar, vergi indirimi ile erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Bu durumda, yaş şartı olmaksızın, sigortalılık süresi ve prim gün sayıları dikkate alınıyor. İşte detaylar:
Engellilik oranı en az yüzde 40 olan sigortalılar, vergi indirimi ile erken emeklilik hakkından yararlanabilir. Bu hakkı elde edebilmek için sigortalının, belirli prim gün sayısı ve sigortalılık süresini tamamlaması gerekiyor:
- Sigortalılık süresi: 15 ile 20 yıl arasında
- Prim gün sayısı: 3.600 ile 4.400 gün arasında
Ayrıca, Bağ-Kur (4/B) sigortalıları da 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren bu kapsamda yer alıyor.
Bağ-Kur Sigortalıları İçin Erken Emeklilik:
Engellilik oranına göre erken emeklilik şartları şu şekilde belirleniyor:
- Yüzde 60 ve üzeri engellilik: 15 yıl ve 3.960 gün
- Yüzde 50-59 engellilik: 16 yıl ve 4.320 gün
- Yüzde 40-49 engellilik: 18 yıl ve 4.680 gün
Memurlar İçin Erken Emeklilik Hakkı:
Kamuda çalışan memurlar da erken emeklilik hakkına sahip. Ancak 1 Ekim 2008 öncesinde işe başlamış olan memurlar için engellilik raporu ve prim gün sayısı şartı aranırken, 2008 sonrasında işe başlayanlar için farklı şartlar geçerli.
Yeni Yasa İle Gelen Yenilikler
Yeni yasa ile birlikte sigortalılar için önemli kolaylıklar sağlanıyor:
- 2008 öncesi ve sonrası farkların kaldırılması: SSK'lı engelliler için vergi indirimi yerine, çalışma gücü kaybı oranı dikkate alınacak.
- Süreçlerin hızlanması: Eskiden maliye sağlık kurulu kararı istenirken, artık SGK sağlık kurulu kararı yeterli olacak.
- Rapor değerlendirmeleri: Sigortalının tüm sağlık sorunları yerine, sadece çalışma gücü kaybı değerlendirilecek.
Malulen Emeklilik Şartları
Malulen emeklilik için sigortalıların, çalışma gücünü yüzde 60 ve üzerinde kaybetmiş olmaları gerekir. Prim gün sayısı ise en az 1.800 gün (5 yıl) olarak belirlenmiştir. Malulen emeklilik başvurusunda bulunmak isteyenlerin SGK’ya başvurması ve sağlık kurulu raporu alması gerekmektedir.
Yeni düzenlemeyle birlikte, malulen emekliliğe dahil edilen rahatsızlıklar şunlardır:
- Kanser
- Epilepsi
- Parkinson
- Beyin tümörü
- Behçet hastalığı
- Organ nakli
- AIDS
- Siroz
- Zeka geriliği
- Şizofreni
- Bipolar bozukluk
- MS hastalığı
- Serebral felç
- Uzuv kaybı
- Demans
- Görme kaybı
Engelli ve Malulen Emeklilik Arasındaki Farklar
Engelli emekliliği ile malulen emeklilik arasında bazı önemli farklar bulunuyor:
- Engellilik oranı: Engelli emekliliği için yüzde 40, malulen emeklilik için ise yüzde 60 engellilik şartı aranıyor.
- Sigorta başlangıcı: Engelli emekliliği için engelliliğin sigorta başlangıcından önce olması gerekirken, malulen emeklilik için rahatsızlık sigorta sonrası başlamalıdır.
- Prim gün sayısı: Engelli emekliliğinde sigortalının işe giriş tarihine göre yıl ve prim şartı belirlenirken, malulen emeklilik için 1.800 gün yeterlidir.
- Çalışma durumu: Engelli emekliler, çalışmaya devam edebilirken, malulen emekli olanların maaşı çalışmaya başlamaları halinde kesilmektedir.
Yeni yasa ile birlikte, bu süreçlerin daha hızlı ve kolay bir şekilde işlemesi bekleniyor.
