Türkiye, temmuz-eylül döneminde sergilediği performansla ekonomik büyümesini 13. çeyreğe taşıdı.
Türkiye'nin yüzde 5,93'lük büyüme oranı diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, Avrupa Birliği (AB), OECD ve G20 ülkeleri arasında birinci sırada yer aldığı görüldü.
OECD'de Türkiye'yi, yüzde 5,9'luk büyüme oranıyla Kosta Rika takip etti. Bu ülkeyi yüzde 3,4 ile İsrail, yüzde 3,2 ile Meksika ve yüzde 2,9 ile ABD izledi. OECD ülkeleri ekonomilerinin ortalama büyümesi yüzde 1,7 olarak hesaplandı.
OECD'de ekonomisi en çok küçülen ülke ise yüzde 1,5 ile Norveç oldu. Ekonomisi en fazla daralan ikinci ülke yüzde 1,3 ile İsveç olarak hesaplandı.
G20'de de zirvede
Türkiye, 3. çeyrek büyüme verisi açıklanan G20 ülkeleri içinde de ilk sırada yer aldı. Türkiye'yi, yüzde 4,9 ile Endonezya ve Çin takip ederken bu ülkeleri yüzde 3,2 ile Meksika izledi.
Söz konusu dönemde AB'de ortalama büyüme yüzde 0,1 oldu. AB ülkelerinin büyüme oranlarına bakıldığında Romanya'nın yüzde 2,1 ile ilk sırada yer aldığı, bu ülkeyi yüzde 1,9 ile Portekiz'in takip ettiği görüldü. Türkiye ekonomisi, AB ülkelerinden daha hızlı ve güçlü büyüme performansı sergiledi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, X sosyal medya hesabından, bu yılın 3'üncü çeyreğine ilişkin büyüme rakamlarını değerlendirdi. Söz konusu dönemde, yüzde 5,9'luk gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) artışı ile Türkiye ekonomisinin yüksek oranlı büyüme performansını kesintisiz 13 çeyrektir sürdürdüğünü belirten Bolat, yılın 9 ayında ise ekonomik büyümenin yüzde 4,7 olarak gerçekleştiğini ifade etti.
Bolat, "Türkiye, 3'üncü çeyrekte verisi açıklanan G-20 ve OECD ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomi olmuştur. Mal ve hizmet ihracatımızda deprem ve zayıf dış talebe rağmen yüzde 1,1 artış izlenmiştir. Yatırımlarda, makine-teçhizat yatırımlarının etkisiyle yüzde 14,7 ile son 2 yılın en güçlü artışı yaşanırken yatırım harcamalarının katkısı 3,4 puan olarak gerçekleşmiştir." değerlendirmesinde bulundu.
İhracat ve yatırımlardaki olumlu seyrin sürdürülebilir büyüme yapısı açısından önemli olduğunu vurgulayan Bolat, şu bilgiyi verdi:
"Ağustostan itibaren ihracatta izlenen artış ve ithalattaki yavaşlamanın etkisiyle dış ticaret açığı azalmakta, ihracatın ithalatı karşılama oranı yılın ilk yarısına göre yukarıda seyretmektedir. Hizmet ve seyahat gelirleri de yıllıklandırılmış olarak eylül ayında sırasıyla 98,3 milyar dolar ve 46,9 milyar dolar gerçekleşerek rekorunu yenilemiştir. Mal ve hizmetler ticaretinde izlenen olumlu seyir ile cari işlemler açığında son 2 ayda 7,3 milyar dolarlık azalış sağlanmıştır. Ekim, kasım ve aralık aylarında da yıllıklandırılmış bazda söz konusu azalış trendinin devam etmesini bekliyoruz."
"Önümüzdeki dönemde temel öncelik inovasyon ve yatırım"
Bolat, "Türkiye Yüzyılı"nda Bakanlık olarak, ihracatı artırmak, cari işlemler açığını azaltmak ve ekonomik büyümeye katkı sağlamak amacıyla çalışmalarını sürdüreceklerinin altını çizdi.
Ticaret diplomasini güçlendirme, ihracat menzili ile hacmini büyütme ve Türkiye'yi yatırımlarda cazibe merkezi yapma konusunda çalışmaların artarak devam edeceğini vurgulayan Bolat, şunları kaydetti:
"Yatırım, üretim ve ihracatı artırmaya yönelik politikalarla önümüzdeki dönemde bir taraftan cari işlemler hesabında kalıcı iyileşmeyi sağlayarak makrofinansal istikrarı kuvvetlendirmeyi diğer taraftan sürdürülebilir yüksek büyümenin devamını amaçlıyoruz. Kaynaklarımızın etkin, verimli ve katma değeri yüksek alanlara yönlendirilmesi büyüme kapasitemizin artırılması açısından önem arz etmektedir. Dolayısıyla 'inovasyon-yatırım-üretim-ihracat-istihdam-adil bölüşüm' önümüzdeki dönemde temel önceliklerimiz olacaktır."
Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 5,9 büyüdü
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın üçüncü çeyreğine (temmuz-eylül dönemi) ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, GSYH 2023 yılı üçüncü çeyrek ilk tahmini, zincirlenmiş hacim endeksi olarak, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5,9 arttı.
Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, yılın üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 79,8 artarak 7 trilyon 681 milyar 432 milyon lira oldu. GSYH'nin üçüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 295 milyar 815 milyon olarak gerçekleşti.
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak, inşaat yüzde 8,1, sanayi yüzde 5,7, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 5,1, hizmetler yüzde 4,3, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,6, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,7, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 2,2, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 1,7, tarım sektörü yüzde 0,3 arttı. Ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar da yüzde 16,5 artış gösterdi. Söz konusu dönemde mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri ise yüzde 2,5 azaldı.
Böylece Türkiye ekonomisi Kovid-19 salgını tedbirlerinin uygulandığı 2020 yılının ikinci çeyreğinden sonra üst üste 13 çeyrek büyümüş oldu.
Öte yandan, önceki çeyreklere ilişkin büyüme rakamlarında revizyona gidildi.
AA Finans Büyüme Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, bu yılın üçüncü çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 5,19 büyüyeceğini öngörmüştü.
Türkiye ekonomisinin 2020 yılından bu yana büyüme hızı, yıllar ve çeyrekler itibarıyla şöyle:
Hane halkı tüketim harcamaları yüzde 11,2 arttı
Yerleşik hane halklarının tüketim harcamaları, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 11,2 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 5,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 14,7 artış kaydetti.
Mal ve hizmet ihracatı, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 1,1, ithalatı da yüzde 14,5 yükseldi.
İş gücü ödemelerinde yüzde 117,2 artış
İş gücü ödemeleri söz konusu dönemde yüzde 117,2, net işletme artığı/karma gelir yüzde 50,7 artış gösterdi.
İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içindeki payı geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 26,1 iken 2023'te yüzde 32,2 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 55 iken yüzde 47'ye düştü.
