Staj, çıraklık ve kademeli emeklilik mağdurları için yasa teklifi hazırlandı!
Staj, çıraklık ve kademeli emeklilikteki mağduriyetler çığ gibi büyürken mağduriyetlerin giderilmesi adına Yeniden Refah Partisi'nden ilk adım geldi.
TBMM Genel Kurulunda, Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından EYT yasası çıktı. Ancak yasa kapsamında staj, çıraklık ve kademeli emeklilik olmaması nedeniyle emeklilik mağduriyeti devam ediyor.
Torba Yasa ile kendi mağduriyetlerinin giderilmesini isteyen staj, çıraklık ve kademeli emeklilik mağdurları gözünü hükümete çevirdi. Temmuz ayında gündeme gelen 2.Torba Yasa kapsamına dahil edilmeyen staj, çıraklık ve kademeli emeklilik mağdurları 2023 yılı bitmeden yeni bir torba yasayla emeklilik haklarına kavuşmak istiyor.
Emeklilik zamanı günden güne ertelenen staj, çıraklık ve kademeli emeklilik mağdurları için herhangi bir düzenlemenin gündeme alınmaması da tepkilere yol açtı.
EYT yasasının 8 Eylül 1999 sonrasını kapsamaması bir kesimin 2000 sonrası SGK mağdurlarının emekliliklerinin 17 yıl uzamasına neden oldu. Birkaç günlük farkla EYT düzenlemesinden yararlanamayan vatandaşlar emekli olabilmenin 1 günle 17 yıl uzamasına tepki gösteriyor. 1999 sonrası emeklilik mağduriyeti yaşayan yüz binlerce vatandaş varken bazıları kademeli emeklilik, bazıları eşit emeklilik bazıları ise adil bir emeklilik sistemi talep ediyor. 2000 sonrası SGK'lılar emeklilik sistemindeki adaletsizliklerin giderilmesini istiyor.
Emeklilik sisteminde haksızlık olduğunu belirten staj ve çıraklık mağdurları çocuk yaşta başladıkları çalışma hayatında staj ve çıraklık sigortasının başlangıç sayılmasını isterken uğradıkları bu haksızlığın bir an önce son bulmasını talep ediyor.
1986 yılında kabul edilen 3308 sayılı Meslek Kanunu ile birlikte staj ve çıraklık dönemleri sigorta başlangıcı olarak tanımlanmasına rağmen prim ödemelerinin yapılmadığı için emekli olamayan stajyer ve çırakların mağduriyeti büyüyor.
Çalışma günlerini belgeli bir şekilde kanıtlayan staj ve çıraklık mağdurları dönemin değişmesiyle tüm haklarını bir anda kaybetti. Emeklilik şartlarını doldurmalarına rağmen sigortalarının başlangıç sayılmaması nedeniyle emekli olamayan staj ve çıraklık mağdurları bir an önce emeklilik hakkına kavuşmak isterken gözünü kulağını yetkililerden yapılacak açıklama çevirdi.
Mevcut ekonomik şartlarda geçim sıkıntısı yaşayan staj ve çıraklık mağdurları sigortalarının emeklilikte bağlayıcı sayılmaması nedeniyle emekli olamıyor. Uzun yıllarca çalışan staj ve çıraklık mağdurları emeklilik haklarının resmen gasp edildiğini belirterek adalet istiyor.
Meclis'e sunulan staj ve çıraklık başlangıç tarihinin sigorta başlangıcı sayılması talebine ilişkin yazılı soru önergelerinin kabul edilmesini bekleyen staj ve çıraklık mağdurları birçok mecrada yetkililere seslenerek olumlu bir cevap talep ediyor.
Birçok mecrada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Bakan Vedat Işıkhan'a seslenen staj ve çıraklık mağdurları yaşanılan haksızlığın son bulmasını ve emeklilik sistemindeki adaletsizliğin giderilmesini talep ediyor.
Emeklilikte staja takılanlar yani 3308 sayılı yasa mağdurları şu sözlerle çözüm talebinde bulunuyorlar:
Dünyanın hiçbir yerinde kısa ve uzun kol ayrımı yoktur. Fiili çalışma var ise iş hayatı başlamıştır. Dolayısıyla sigortalılık süresi başlamıştır. Sadece ülkemize özgü olan bu sorunun bir an önce çözülerek fiilen çalıştığımız ve sigorta kayıtları ile e-Devlet sisteminde açıkça görünen ilk işe giriş tarihimizin emeklilik hesabının yapıldığı Hizmete Başlangıç Tarihi olarak sayılmasıdır.
1999 sonrası SGK girişlilere kademeli emeklilik çıkacak mı?
Kademeli emeklilik, sigortalı çalışanların belirli bir yaşa ve prim gün sayısına ulaştıklarında kısmi olarak emekli olmalarını sağlayan bir sistemdir. Kademeli emeklilik şartları, sigortalılık türüne ve başlangıç tarihine göre değişmektedir. Kademeli emeklilik hakkında tam detaylar, resmi çalışmaların hayata geçmesiyle belirlenir.
Emeklilikte kademeli yaş tablosu
Birkaç günlük farkla EYT düzenlemesinden yararlanamayan vatandaşlar emekli olabilmenin 1 günle 17 yıl uzamasına tepki göstererek kademeli emeklilik sisteminin gelmesini istiyor. Kademeli emeklilik sistemiyle aynı prim günü ve yaş şartını karşıladıkları kişilerle aynı zamanda emekli olmak isteyen 2000 sonrası SGK'lılar emeklilik sistemindeki adaletsizliklerin giderilmesini istiyor.
Uzun zamandır verilen emeklilik mücadelesinin EYT'liler için çözüme ulaşmasının ardından çeşitli nedenler ve yasa değişiklikleri nedeniyle emekli olamayan 1999 sonrası SGK mağdurları çözüm sırasının kendilerine gelmesini bekliyor. EYT mağduriyetinin kesin olarak çözüme kavuşmadığını, bunun aksine emeklilikte mağduriyet yaşayan çoğunluk kesimin görmezden gelindiğini dile getiriyorlar.
1999 sonrası SGK mağdurlarının sayısı yüz binleri geçerken çözüm önerilerinde de farklılık bulunuyor. Kimileri kademeli emeklilik sistemin gelmesini isterken kimileri de eşit ve adil bir emeklilik sisteminin getirilmesi gerektiğini belirtiyor.
8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe giren SGK'lılar kademeli emeklilik sisteminin gelmesiyle aşağıdaki şartlarda emekli olmayı talep ediyor:
İlk işe giriş tarihi Eylül 1999-2002 arası olan kadınlar 43 erkekler 45,
İlk işe giriş tarihi 2003 olan kadınlar 44 erkekler 46,
İlk işe giriş tarihi 2004 olan kadınlar 45 erkekler 47,
İlk işe giriş tarihi 2005 olan kadınlar 46 erkekler 48,
İlk işe giriş tarihi 2006 olan kadınlar 47 erkekler 49,
İlk işe giriş tarihi 2007 olan kadınlar 48 erkekler 50,
İlk işe giriş tarihi 2008 olan kadınlar 49 erkekler 52,
İlk işe giriş tarihi 2009 yılından sonra olan kadınlarda 50 erkeklerde 52 olması talep ediliyor.
1999 sonrası için emeklilik düzenlemesi olacak mı?
Sabah’ın haberine göre, Yeni reform çalışması EYT kapsamına girmeyen ve 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar açısından da avantajlar içeriyor. Burada daha erken sigortalı olan ve konulan 7.000 gün prim şartını tamamlayanlar açısından bir kademeli emeklilik sistemi üzerinde çalışılıyor. Ancak burada sistemin ne şekilde olacağı çalışma bittiğinde ortaya çıkacak. Fakat EYT dışında kalanlar için bir avantaj getirilmesi söz konusu olacak.
Yeni reform çalışması EYT kapsamına girmeyen ve 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar açısından da avantajlar içeriyor. Burada daha erken sigortalı olan ve konulan 7.000 gün prim şartını tamamlayanlar açısından bir kademeli emeklilik sistemi üzerinde çalışılıyor. Ancak burada sistemin ne şekilde olacağı çalışma bittiğinde ortaya çıkacak.
Fakat EYT dışında kalanlar için bir avantaj getirilmesi söz konusu olacak. İlk defa çalışmaya Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında başlayan SSK'lılar 25 yıl sigortalılık 4500 prim günü doldurduğunda kadın 58 erkek de 60 yaşında emekli olabilecek. Mayıs 2008'den sonra sigortalı olanların primini 1 Ocak 2036'ya kadar 5400 güne tamamlaması koşuluyla 63 yaşında emekli aylığına hak kazanacak.
Kademeli emeklilik kimleri kapsar?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin başlangıcı, 8 Eylül 1999 olarak kabul edilir. Kademeli emeklilik sistemi ise sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999'dan önce başlayıp, yıl ve prim şartını yerine getiren ancak yaş şartını yerine getirmemeleri nedeniyle emekli olamayan kişileri kapsar. Memur, SGK, Bağ-Kur ve tarım sigortalısı olan çalışanlar da EYT’de kademeli emeklilik bekleyenlere dahildir. Kademeli Emeklilik Yasası’ndan yararlanarak emekli olmak isteyen vatandaşların sigorta süresinin, prim gün sayısının ve yaş şartının hepsini birlikte sağlıyor olması gerekmektedir.
Gündeme gelen EYT’de kademeli emeklilik formülleri; kadın çalışanların 7.200, erkeklerin ise 9.000 prim gün sayısıyla emekli olmalarını baz alır. Bu manada sigortalı çalışan kadınlar 20, erkekler 25 yıl boyunca primlerini tam olarak ödedikleri takdirde emeklilik haklarına kavuşabilir. Prim gün sayısını yerine getirmeyen çalışanların ise EYT'de kademeli geçişi sayesinde emekli olmaya hak kazanmaları öngörülür.
Prim gün sayısını yerine getirmeyen çalışanlar, EYT borçlanmaları ile gün sayılarını doldurabilirler. Prim ödemesi eksik olan kadın çalışanların da sigorta başlangıcından önce doğum yapmışlarsa doğum borçlanmasından yararlanarak prim hakkı talep edebilir.
1999 sonrası kademeli emeklilik çıkacak mı?
Komisyonda birçok mağduriyeti de tekrar gündeme getirdiğini belirten CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, paylaşımında şu ifadelere yer verdi:
"Komisyonda konuştum,“Emeklilikte adalet arayanların,taşeronda kadro bekleyenlerin, atama bekleyenlerin, geçici mevsimlik işçilerin, staj ve çıraklık mağdurlarının, 9000 gün prim 7200 güne inmesini isteyenlerin, vergide adalet bekleyenlerin 2024 yılı bütçesinde adı yok,tanımı da yok."
Staj, çıraklık ve kademeli emeklilik mağdurları için yasa teklifi hazırlandı!
Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Kılıç, partisinin Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısının ardından basın mensuplarına gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu. Seçim öncesi verilen vaatlerin gerçekleştirileceğini; staj, çıraklık ve kademeli emeklilik mağduriyetlerinin çözüleceğini belirten Kılıç, staj, çıraklık ve kademeli emeklilik mağdurları için yasa teklifi hazırladıklarını duyurdu.
Genel başkan yardımcımız ve eski bakanımız Suat Kılıç tan yeni müjdeler
— Burhan yıldırım (@Yldrm_brhn) November 7, 2023
Kademe mağdurları ve Staj Çıraklık mağdurları ile ilgili yasa teklifimizi hazırladık meclise taşıyoruz.
Seçim öncesi söz verdigimiz gibi butun mağduriyetliklerin ortadan kalkması icin var gücümüz ile… pic.twitter.com/Qj7TdbRDVO
