Gözler yeni torba yasada! Staj ve çıraklık, kademeli emeklilik, Bağ-Kur, 5000 ve kısmi emeklilik çözülecek mi?
Staj ve çıraklık, kademeli emeklilik, Bağ-Kur, 5000 ve kısmi emeklilik mağduriyetleri büyürken gözler 2. Torba yasa maddelerine çevrildi.
TBMM Genel Kurulunda, Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından EYT yasası çıktı. Ancak yasa kapsamında staj ve çıraklık, Bağ-Kur, 5000, kısmi ve kademeli emeklilik olmaması nedeniyle emeklilik mağduriyeti devam ediyor.
Torba Yasa ile kendi mağduriyetlerinin giderilmesini isteyen staj ve çıraklık, Bağ-Kur, ABO, 5000, kısmi ve kademeli emeklilik mağdurları gözünü hükümete çevirdi. Temmuz ayında gündeme gelen 2.Torba Yasa kapsamına dahil edilmeyen staj ve çıraklık, Bağ-Kur, 5000, kısmi ve kademeli emeklilik mağdurları 2023 yılı bitmeden yeni bir torba yasayla emeklilik haklarına kavuşmak istiyor.
Emeklilik zamanı günden güne ertelenen staj ve çıraklık, Bağ-Kur, 5000, kısmi ve kademeli emeklilik mağdurları için herhangi bir düzenlemenin gündeme alınmaması da tepkilere yol açtı.
EYT yasasının 8 Eylül 1999 sonrasını kapsamaması bir kesimin 2000 sonrası SGK mağdurlarının emekliliklerinin 17 yıl uzamasına neden oldu. Birkaç günlük farkla EYT düzenlemesinden yararlanamayan vatandaşlar emekli olabilmenin 1 günle 17 yıl uzamasına tepki gösteriyor. 1999 sonrası emeklilik mağduriyeti yaşayan yüz binlerce vatandaş varken bazıları kademeli emeklilik, bazıları eşit emeklilik bazıları ise adil bir emeklilik sistemi talep ediyor. 2000 sonrası SGK'lılar emeklilik sistemindeki adaletsizliklerin giderilmesini istiyor.
Uzun zamandır verilen emeklilik mücadelesinin EYT'liler için çözüme ulaşmasının ardından çeşitli nedenler ve yasa değişiklikleri nedeniyle emekli olamayan staj ve çıraklık, Bağ-Kur, 5000, kısmi ve kademeli emeklilik mağdurları çözüm sırasının kendilerine gelmesini bekliyor. EYT mağduriyetinin kesin olarak çözüme kavuşmadığını, bunun aksine emeklilikte mağduriyet yaşayan çoğunluk kesimin görmezden gelindiğini belirtiyor.
5000 ve kısmi emeklilik mağdurları tam çözüm bekliyor!
Uzun zamandır verilen emeklilik mücadelesinin EYT'liler için çözüme ulaşmasının ardından çeşitli nedenler ve yasa değişiklikleri nedeniyle emekli olamayan 5000 ve kısmi emeklilik mağdurları çözüm sırasının kendilerine gelmesini bekliyor. EYT mağduriyetinin kesin olarak çözüme kavuşmadığını, bunun aksine emeklilikte mağduriyet yaşayan çoğunluk kesimin görmezden gelindiğini belirtiyor.
Mevcut ekonomik şartlarda zaten geçim sıkıntısı yaşayan 5000 ve kısmi emeklilik mağdurları EYT düzenlemesinin tam olarak çözülmemesi nedeniyle daha fazla sıkıntı yaşıyor. Hem emekli olamayan mağdurlar belirli bir yaşın üstünde oldukları için de çalışmakta zorluk çekiyorlar.
Yaşlarından ötürü ya da sağlık sorunları nedeniyle iş bulamayan 5000 ve kısmi emeklilik mağdurları belirli bir yaşın üstünde olduklarını ve artık huzurlu bir emeklilik hayatı sürmek istediklerini belirterek birçok mecrada yetkililere sesleniyor.
EYT yasası kapsamına alınmayan 5000 ve kısmi emeklilik mağdurlar birkaç günlük fark yüzünden ya da ani yasa değişiklikleri nedeniyle aynı prim ve yaş şartını yerine getirdikleri vatandaşların aksine emekli olamazken geçim sıkıntısı yaşıyor.
5000 ve kısmi emeklilik nedeniyle emekli olamamanın adaletsizlik olduğunu belirten vatandaşlar uzun yıllar beklenen EYT'nin yarım çözülmesine de tepki gösteriyor. Kapsama dahil edilerek emekliliklerinin önündeki engellerin kaldırılmasını talep eden 5000 ve kısmi emeklilik mağdurları daha fazla bekletilmek istemiyor.
1999 sonrası SGK girişlilere kademeli emeklilik çıkacak mı?
Kademeli emeklilik, sigortalı çalışanların belirli bir yaşa ve prim gün sayısına ulaştıklarında kısmi olarak emekli olmalarını sağlayan bir sistemdir. Kademeli emeklilik şartları, sigortalılık türüne ve başlangıç tarihine göre değişmektedir. Kademeli emeklilik hakkında tam detaylar, resmi çalışmaların hayata geçmesiyle belirlenir.
Emeklilikte kademeli yaş tablosu
Birkaç günlük farkla EYT düzenlemesinden yararlanamayan vatandaşlar emekli olabilmenin 1 günle 17 yıl uzamasına tepki göstererek kademeli emeklilik sisteminin gelmesini istiyor. Kademeli emeklilik sistemiyle aynı prim günü ve yaş şartını karşıladıkları kişilerle aynı zamanda emekli olmak isteyen 2000 sonrası SGK'lılar emeklilik sistemindeki adaletsizliklerin giderilmesini istiyor.
Uzun zamandır verilen emeklilik mücadelesinin EYT'liler için çözüme ulaşmasının ardından çeşitli nedenler ve yasa değişiklikleri nedeniyle emekli olamayan 1999 sonrası SGK mağdurları çözüm sırasının kendilerine gelmesini bekliyor. EYT mağduriyetinin kesin olarak çözüme kavuşmadığını, bunun aksine emeklilikte mağduriyet yaşayan çoğunluk kesimin görmezden gelindiğini dile getiriyorlar.
1999 sonrası SGK mağdurlarının sayısı yüz binleri geçerken çözüm önerilerinde de farklılık bulunuyor. Kimileri kademeli emeklilik sistemin gelmesini isterken kimileri de eşit ve adil bir emeklilik sisteminin getirilmesi gerektiğini belirtiyor.
8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe giren SGK'lılar kademeli emeklilik sisteminin gelmesiyle aşağıdaki şartlarda emekli olmayı talep ediyor:
İlk işe giriş tarihi Eylül 1999-2002 arası olan kadınlar 43 erkekler 45,
İlk işe giriş tarihi 2003 olan kadınlar 44 erkekler 46,
İlk işe giriş tarihi 2004 olan kadınlar 45 erkekler 47,
İlk işe giriş tarihi 2005 olan kadınlar 46 erkekler 48,
İlk işe giriş tarihi 2006 olan kadınlar 47 erkekler 49,
İlk işe giriş tarihi 2007 olan kadınlar 48 erkekler 50,
İlk işe giriş tarihi 2008 olan kadınlar 49 erkekler 52,
İlk işe giriş tarihi 2009 yılından sonra olan kadınlarda 50 erkeklerde 52 olması talep ediliyor.
1999 sonrası için emeklilik düzenlemesi olacak mı?
Sabah’ın haberine göre, Yeni reform çalışması EYT kapsamına girmeyen ve 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar açısından da avantajlar içeriyor. Burada daha erken sigortalı olan ve konulan 7.000 gün prim şartını tamamlayanlar açısından bir kademeli emeklilik sistemi üzerinde çalışılıyor. Ancak burada sistemin ne şekilde olacağı çalışma bittiğinde ortaya çıkacak. Fakat EYT dışında kalanlar için bir avantaj getirilmesi söz konusu olacak.
Yeni reform çalışması EYT kapsamına girmeyen ve 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar açısından da avantajlar içeriyor. Burada daha erken sigortalı olan ve konulan 7.000 gün prim şartını tamamlayanlar açısından bir kademeli emeklilik sistemi üzerinde çalışılıyor. Ancak burada sistemin ne şekilde olacağı çalışma bittiğinde ortaya çıkacak.
Fakat EYT dışında kalanlar için bir avantaj getirilmesi söz konusu olacak.İlk defa çalışmaya Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında başlayan SSK'lılar 25 yıl sigortalılık 4500 prim günü doldurduğunda kadın 58 erkek de 60 yaşında emekli olabilecek. Mayıs 2008'den sonra sigortalı olanların primini 1 Ocak 2036'ya kadar 5400 güne tamamlaması koşuluyla 63 yaşında emekli aylığına hak kazanacak.
2000 sonrası kademeli emeklilik çıkacak mı?
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, 12. Kalkınma Planı görüşmelerinde açıklamalarda bulundu Cevdet Yılmaz "Seçim sonrası kurda önemli bir hareketlilik yaşandı. Oldukça önemli bir değişim oldu. Önümüzdeki dönemde böyle bir haraketlilik beklemiyoruz. Bununla ilgili bir hedefimiz yok. Emeklilikte yaş yükseltilmesine ilişkin bir çalışmamız yok" dedi.
SGK Uzmanı Ali Tezel, emeklilik yaşının kademe ile 65’e çıkarılacağını duyurdu.
Tezel, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada "Beş yıllık plan ile 9.9.1999 sonrasında işe girenler için emeklilik kademeli olarak 65 veya 70 olacak aylık bağlama oranları da yüzde 25’e kadar düşürülecek" ifadelerini kullandı.
Tezel, emekliye daha düşük maaş verileceğini iddia ederek, "Şu anda aylık bağlama oranı yüzde 28, bunu da yüzde 25'e düşürecekler. Yani daha düşük emekli maaşı verecekler" dedi.
MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili, Anayasa Komisyonu Üyesi Feti Yıldız ise sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla kademeli emeklilik iddialarına cevap verdi:
Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan “Emeklilik yaşı kademeli olarak 70 yaşına yükseltilecek” iddiası doğru değildir. Bahse konu 12. Kalkınma Planı kapsamında emeklilik yaşının yükseltilmesiyle ilgili herhangi bir ibare bulunmamaktadır. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da emeklilikle ilgili yaş yükseltme diye bir gündemin veya çalışmanın olmadığını açıklamıştır.
Anadolu Ajansı teyit hattı da yaptığı paylaşımla emeklilik yaşının yükseltileceği iddiasının yanlış olduğunu açıkladı.
Anadolu Ajansı Teyit Hattı söz konusu iddiayı inceledi. Yapılan açık kaynak taramasında, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın emeklilik yaşını yükseltmeye yönelik bir çalışmanın olmadığını belirttiği tespit edildi.
12. Kalkınma Planının TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nun kabul edilmesinin ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz'ın, emeklilikte yaşın yükseltileceği iddialarının sorulması üzerine; "Emeklilikle ilgili yaşı yükseltme diye bir gündemimiz yok. Böyle bir çalışmamız yok." şeklinde bir açıklama yaptığı tespit edildi.
Kademeli emeklilik kimleri kapsar?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin başlangıcı, 8 Eylül 1999 olarak kabul edilir. Kademeli emeklilik sistemi ise sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999'dan önce başlayıp, yıl ve prim şartını yerine getiren ancak yaş şartını yerine getirmemeleri nedeniyle emekli olamayan kişileri kapsar. Memur, SGK, Bağ-Kur ve tarım sigortalısı olan çalışanlar da EYT’de kademeli emeklilik bekleyenlere dahildir. Kademeli Emeklilik Yasası’ndan yararlanarak emekli olmak isteyen vatandaşların sigorta süresinin, prim gün sayısının ve yaş şartının hepsini birlikte sağlıyor olması gerekmektedir.
Gündeme gelen EYT’de kademeli emeklilik formülleri; kadın çalışanların 7.200, erkeklerin ise 9.000 prim gün sayısıyla emekli olmalarını baz alır. Bu manada sigortalı çalışan kadınlar 20, erkekler 25 yıl boyunca primlerini tam olarak ödedikleri takdirde emeklilik haklarına kavuşabilir. Prim gün sayısını yerine getirmeyen çalışanların ise EYT'de kademeli geçişi sayesinde emekli olmaya hak kazanmaları öngörülür.
Prim gün sayısını yerine getirmeyen çalışanlar, EYT borçlanmaları ile gün sayılarını doldurabilirler. Prim ödemesi eksik olan kadın çalışanların da sigorta başlangıcından önce doğum yapmışlarsa doğum borçlanmasından yararlanarak prim hakkı talep edebilir.
1999 sonrası kademeli emeklilik çıkacak mı?
Komisyonda birçok mağduriyeti de tekrar gündeme getirdiğini belirten CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, paylaşımında şu ifadelere yer verdi:
"Komisyonda konuştum-“Emeklilikte adalet arayanların,taşeronda kadro bekleyenlerin, atama bekleyenlerin, geçici mevsimlik işçilerin, staj ve çıraklık mağdurlarının, 9000 gün prim 7200 güne inmesini isteyenlerin, vergide adalet bekleyenlerin 2024 yılı bütçesinde adı yok,tanımı da yok."
Staj ve çıraklık sigortası başlangıç sayılacak mı?
Staj ve çıraklık sigortası yaptırdıkları halde emekli olamayan vatandaşlar, mağduriyetlerini gidermek için çalıştıkları günleri kanıtlamak zorunda kaldı. Emeklilik koşullarını sağlamalarına karşın sigorta başlangıçları kabul edilmeyen staj ve çıraklık mağdurları, yasal düzenlemelerin değişmesini bekliyor.
Kabine toplantısının ardından yetkililerden bir an önce adım atılmasını isteyen vatandaşlar, staj ve çıraklık yaptıkları sürelerin emeklilik hesaplamasında dikkate alınmasını talep ediyorlar. Bu durumda olan vatandaşlar, hak ettikleri emekliliği alabilmek için mücadelelerini sürdürüyorlar.
Staj ve çıraklık mağdurları haklarını aramaktan vazgeçmeyeceklerini belirtirken yetkililerden duyarlılık bekliyor. Emeklilik sisteminde yaşanan haksızlığın giderilmesi için staj ve çıraklık sigortasının emeklilikte başlangıç sayılması gerektiğini vurgulayan Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları Federasyonu, dün birçok şehirde gerçekleştirdiği basın açıklaması ile bir kez daha yetkililere seslendi.
Staj ve çıraklık yapan çalışanlar emekli olabilmek için SGK tescilli işe giriş tarihlerinin tanınmasını talep ediyor. Türkiye genelinde eş zamanlı yapılan basın açıklamalarına binlerce kişi katılarak, 'staja ve çırağa adalet' pankartları açtı.
Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları Federasyonu tarafından organize edilen ve Federasyona bağlı dernekler, Türkiye genelinde eş zamanlı meydanlara inerek, hükümete seslerini duyurmaya çalıştı.
Zorunlu staj ve çıraklık yapanlar emekli olabilme haklarının ellerinden alındığını belirterek, sorunun düzeltilmesini bekliyor. İlk işe giriş tarihi 2000 öncesi olan yüz binlerce çalışan insanın emekli olamadığı tahmin ediliyor. Basın açıklamasını okumak için tıklayınız.
Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağduriyeti çözülecek mi?
Geriye dönük tescil hakkı verilmemesi nedeniyle emekli olamayan Bağ-Kur tescil mağdurları maddi ve manevi sıkıntılar yaşıyor. Belirli bir yaşın üstünde olmaları nedeniyle çalışmakta zorlanan ve uzun yıllar süren çalışma hayatlarının ardından en temel hakları olan emeklilik hakkına kavuşmak isteyen Bağ-Kur'lular yaşadıkları bu durumu adaletsizlik olarak nitelendiriyor.
Tescil affı, ihya ve yasada düzenleme isteyen Bağ-Kur mağdurlarının yaşadığı sıkıntılar günden güne artıyor. Emeklilikte adil bir sistem olmasını isteyen Bağ-Kur mağdurları yapılan bu ayrımcılığa karşı çıkarken emekli olmak için çok daha uzun süre bekleyecek olmalarına da tepki gösteriyor. Prim ve yaş şartını yerine getiren Bağ-Kur mağdurları aynı şartları yerine getirdikleri kişilerin aksine tescil ve ihya sorunu nedeniyle emekli olamıyor.
2000 yılı öncesi sigortalılık hakları iade edilerek mükellefiyet başlangıç tarihleri itibarıyla kuruma tescil imkanı verilmesini talep eden Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları sosyal medyadan yetkililere seslenmeye devam ederek torba yasasında kendilerine de yer verilmesini ve yaşadıkları bu mağduriyetin son bulmasını bekliyorlar.
Mevcut ekonomik şartlarda geçim sıkıntısı yaşayan Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları emeklilikte önlerinde bulunan engellerin kaldırılmasını, haksızlıkların giderilmesini istiyor. Geçtiğimiz gün Meclis'in açılmasıyla umutlanan Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları yetkililerden olumlu bir açıklama bekliyor. Meclis'te gündeme getirilmeyi bekleyen Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları birçok mecrada yetkililere seslenmeye devam ediyor.
Bağ-Kur prim gün sayısı düşecek mi?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın seçim öncesi vaatlerinde bulunan Bağ-Kur prim günlerini 7 bin 200'e düşürme sözü Bakan Işıkhan'a soruldu.
Bakan Işıkhan konuya ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
Bu konuda tabi biz talimatlarımızı aldık. Sayın Cumhurbaşkanımızın her sözü bizim için talimattır. 7 bin 200 güne düşürülmesi bizim için önemli sözlerden bir tanesi. Bu konuda biz çalışmalarımıza başladık. Burada 5 yıl kazanıyor aslında. 9 bin yerine 7 bin 200 ödeyerek BAĞ-KUR'lulara 5 yıl öncesinde emekli olma hakkı tanıyoruz. Bu da inşallah bütçe disiplini doğrultusunda bu hedefimizi de gerçekleştireceğiz. Bu konuda temel değişkenlerimiz, standartlarımız olacak çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Çok acele etmemizi gerektiren bir durum da söz konusu değil. Çünkü 5 yıllık süre boyunca biz bu seçim vaatlerini yerine getirmekle mükellefiz. Biz bütçemiz doğrultusunda inşallah bütçemizdeki bu iyileşmeler arttıkça biz de bu sözleri vaatleri vatandaşlarımızın lehine çalışanlarımızın lehine olabilecek tüm uygulamaları da hayata geçirmek için çalışacağız.
Gözler yeni torba yasada!
Ekonomi uzmanlarına göre, Meclis'in açılmasının ardından gündeme gelecek Torba Yasa'da staj-çıraklık sigortası, Bağ-Kur tescil,ihya ve prim, 5000, kısmi ve kademeli emeklilik meselesi de bulunacak. Emeklilik sistemindeki sorunların tam olarak çözülüp çözülmeyeceği bilinmezken yüz binlerce vatandaş adil ve eşit bir emeklilik sistemi talep ediyor.
Meclis açılır açılmaz önceliğin seçim öncesi vaatlere verileceğini, EYT'de ikinci perde olarak tanımlanan düzenlemenin de AK Parti'nin Meclis'e sunacağı ilk torba kanun teklifi içerisinde yer alması bekleniyor.
Yaklaşık 4.5 milyon EYT’linin sadece 1 milyon 800 bini emeklilik hakkında kavuşmuşken staj-çıraklık sigortası, Bağ-Kur tescil,ihya ve prim, 5000, kısmi ve kademeli emeklilik yasaları nedeniyle emekli olamayan vatandaşların mağdur edilmeyeceği ve yeni Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Vedat Işıkhan'ın çalışmaları neticesinde Torba Yasa'yla çözüme kavuşturulması bekleniyor.
1 Ekim'de Meclis'in açılmasının ardından ilk Kabine Toplantısı gerçekleştirildi. Toplantının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2.torba yasada bulunması beklenen emekliye ikramiye müjdesini verdi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Vedat Işıkhan'ın açıklamalarının ardından Bağ-Kur prim mağduriyetinin de çözüleceği anlaşıldı. Ancak uzun süredir milyonlarca vatandaşın emekliliklerinin önünde engel teşkil eden staj-çıraklık sigortası, Bağ-Kur tescil ve ihya, kademeli emeklilik, 5000 ve kısmi emeklilik mağduriyetinin torba yasada yer alıp almayacağına dair net bir açıklamada henüz bulunulmadı.
