EYT düzenlemesinin Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmesinin ardından aylar geçti. Ancak kapsama dahil edilmeyen staj ve çıraklık mağdurlarının emeklilik yolundaki mücadelesi devam ediyor.
Emeklilik sisteminde haksızlık olduğunu belirten staj ve çıraklık mağdurları çocuk yaşta başladıkları çalışma hayatında staj ve çıraklık sigortasının başlangıç sayılmasını isterken uğradıkları bu haksızlığın bir an önce son bulmasını talep ediyor.
Çalışma günlerini belgeli bir şekilde kanıtlayan staj ve çıraklık mağdurları dönemin değişmesiyle tüm haklarını bir anda kaybetti. Emeklilik şartlarını doldurmalarına rağmen sigortalarının başlangıç sayılmaması nedeniyle emekli olamayan staj ve çıraklık mağdurları bir an önce emeklilik hakkına kavuşmak isterken gözünü kulağını yetkililerden yapılacak açıklama çevirdi.
Mevcut ekonomik şartlarda geçim sıkıntısı yaşayan staj ve çıraklık mağdurları sigortalarının emeklilikte bağlayıcı sayılmaması nedeniyle emekli olamıyor. Uzun yıllarca çalışan staj ve çıraklık mağdurları emeklilik haklarının resmen gasp edildiğini belirterek adalet istiyor.
Meclis'e sunulan staj ve çıraklık başlangıç tarihinin sigorta başlangıcı sayılması talebine ilişkin yazılı soru önergelerinin kabul edilmesini bekleyen staj ve çıraklık mağdurları birçok mecrada yetkililere seslenerek olumlu bir cevap talep ediyor. Peki staj ve çıraklık sigortası başlangıç sayılacak mı?
Staj ve çıraklık Meclis'e taşındı!
Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun 09.08.2023 tarihinde Vedat Işıkhan'a ilettiği staj ve çıraklık başlangıç tarihinin sigorta başlangıcı sayılması talebine ilişkin yazılı soru önergesine henüz bir yanıt gelmedi.
Gergerlioğlu'nun önergesinde şu ifadelere yer verildi:
Basında yer alan bilgide:" Kocaeli Staj ve Çıraklık Mağdurları Dernek Başkanı Ersin Akengin açıklamasında şu ifadelere yer verdi: Biz stajyer ve çıraklar olarak kandırılmış çocuklarız. Staj ve çıraklık başlangıçlarımızda hocalarımız tarafından elimize sigorta kartı verilip hayırlı olsun sigortanız başladı deyip yaşıtlarınızdan daha önce emekli olacaksınız denilerek yıllarca o sigorta numarasını kullandık. Şimdi o sigorta numarasının emeklilikte bir işe yaramadığını görüyoruz. Bizler çalışma şartlarının tamamını uyguladık. Maaş aldık, sigorta numaramız vardı, mesai giriş çıkış saatlerinde kart basıp işçi gibi çalıştık. Bizler eğer kandırılmasaydık sigortamızı kendimiz yaptırırdık. Yaşıtım olan ve düz liseye giden arkadaşın sigortasını babası ödedi, EYT'den emekli oldu. Bizim sigortamızı devlet ödedi emekli olamıyoruz. Gurbetçi meslek lisesi stajını Almanya'da yapıyor ve staj sigortasını Türkiye'de sigorta başlangıcı yaptırıyor. Türkiye'de yapılan staj ve çıraklık sigortasının da SGK başlangıcı olmasını bekliyoruz." ifadeleri yer almıştır.
Bu bağlamda;
1- Yukarıda bahsi geçen iddialar doğru mudur?
2- Çıraklık ve staj dönemlerinde sigortaları başlatılmasına rağmen bu sigortalar yok sayılarak vatandaşlar neden mağdur edilmiştir?
3- Yurt dışında yaşayıp meslek lisesi stajını yurt dışında yapan kişilerin staj sigortasını Türkiye'de sigorta başlangıcı yaptırdığı iddiası doğru mudur? Eğer iddia doğru ise yurt dışında staj yapan biri Türkiye'de emekli olabilirken Türkiye'de staj yapanın emekli olamama sebepleri nelerdir?
4- Staj ve çıraklık mağdurlarının sorunlarının çözülmesi amacıyla bakanlığınızın yapmış olduğu çalışmalar var mıdır? Varsa bunlar nelerdir?
5- Soru önergesi verildiği tarih itibariyle Kocaeli'de staj ve çıraklık sigortası mağduru olan kişi sayısı kaçtır?
Gergerlioğlu'nun önergesinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'a sunulmasının ardından neredeyse iki ay geçti. Ancak Bakan Işıkhan, önergeye olumlu ya da olumsuz bir cevap vermedi.
Gergerlioğlu'nun önergesine cevap gelmemesinin üzerine Meclis açılınca CHP Gaziantep Milletvekili Melih Meriç, staj ve çıraklık mağduriyetini tekrar gündeme getirdi.
Meclis salonundaki konuşmasında staj ve çıraklık sigortasının emeklilikte bağlayıcı olmadığını hatırlatan CHP Gaziantep Milletvekili Melih Meriç, şu ifadelerde bulundu:
Meslek liselerinde ve çıraklık okullarında 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu çerçevesinde 1999 yılı öncesi zorunlu staj yapan öğrencilerin sigorta başlangıçları sigortalılıktan sayılmamış ve EYT kapsamı dışında bırakılmıştır. Hükümet meslek liselerini ve çıraklık eğitim merkezlerini özendirerek yetişmiş ara gücü eleman sıkıntısını çözmek yerine bu tür uygulamalarla bu krizi daha da derinleştirmektedir. Staj ve çıraklık başlangıç tarihleri sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilmelidir. Emekliliğini bekleyen binlerce staj ve çıraklık mağduru seslerini duyurmaya çalışıyor. Çalıma ve Sosyal Güvenlik Bakanı bir an önce bu mağduriyete son verecek yasal düzenlemeyi hayata geçirilmelidir.
Öte yandan daha önce CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer'in, çıraklık ve staj sürelerinin emeklilik sigortası başlangıcı olarak kabul edilmesi için TBMM Genel Kurulu'na sunduğu Kanun Teklifi reddedilmişti.
Kanun Teklifi, Meclis Genel Kurulu'nda görüşüldü ve Gürer, önerge sahibi olarak oylamadan önce bir konuşma yaparak teklifin ayrıntıları hakkında açıklamalarda bulundu. Çalışma hayatının zorluklarına da dikkat çeken Gürer, stajyerler ve çıraklar için bu kanun teklifine destek verilmesini talep etti.
Gürer, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
"Bir kısım geçmişte çırak ve stajyer olarak çalışanlar eğer geriye dönük primlerini ödeseler bugün emekli olabiliyorlar. Onun için bu konuda bir düzenleme yapıp bu mağdurların mağduriyetini ortadan kaldırmamız gerekiyor. Her gün farklı milletvekillerine bu konuda çok sayıda başvuru oluyor. Stajyer ve çırak olarak çalışanların emekliliğe esas sayılacak yaşlılık sigortası staj ya da işe başladığı gün başlamalıdır."
Ayrıca Gürer, mesleki eğitimin ülkede gerilediğini ve bu nedenle teknik okulların cazibesini yitirdiğini ifade ederek, çıraklar ve stajyerlerin yaşlılık sigortası kapsamında sayılmasının mesleki eğitimi ve çırak okullarını daha cazip hale getireceğini vurguladı. Öte yandan annelik sürecinde çalışmayan kadınların yaşlılık sigortası için tanınan haklardan yoksun olduğuna dikkat çeken Gürer, çırakların stajları başladığı gün itibariyle yaşlılık sigortasının başlaması gerektiğini savundu.
Staj ve çıraklık sigortası başlangıç sayılacak mı?
Staj ve çıraklık mağduriyeti yeni dönemde Meclis gündemine sık sık damga vururken mağdurlar Staj ve çıraklık sigortasının başlangıç sayılıp sayılmayacağını merak etmeye başladı. Peki staj ve çıraklık sigortası başlangıç sayılacak mı?
Staj ve çıraklık mağduriyeti günden güne büyürken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın konuya olumlu bir cevap vermesini bekleyen mağdurlar emeklilik haklarına kavuşmak için gün sayıyor.
Birçok mecrada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Bakan Vedat Işıkhan'a seslenen staj ve çıraklık mağdurları yaşanılan haksızlığın son bulmasını ve emeklilik sistemindeki adaletsizliğin giderilmesini talep ediyor.
