Taşeron, belediye şirket ve KİT işçileri yıllardır yetkililerin verdiği kadro sözlerinin yerine getirilmesini beklerken artan ekonomik krizle birlikte zorlaşan yaşam koşullarından kurtulmak için kadroya alınmayı, eşit işe eşit maaş ve eşit hak talep ediyorlar.
Kadro bekleyen taşeron, belediye şirket ve KİT işçileri bir an önce bu mağduriyetin giderilmesini talep ediyor. X'te (Twitter) etkinlik düzenleyen vatandaşlar yetkililere seslenerek bu mağduriyetin bir an önce çözülmesini istiyor. Başta Cumhurbaşkanlığı ve CİMER olmak üzere, ilgili makamlara yazdıkları dilekçe ve mektuplarla yaşadıkları sorunları anlatan taşeron işçiler kadro hakkı için mücadele etmeye devam ediyor.
Seçim öncesi eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, taşerona kadro sorununun çözüme kavuşacağını belirtmişti. Ancak seçimi Cumhur İttifakı'nın kazanması üzerine yeni Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olan Vedat Işıkhan konuya dair bir açıklamada bulunmadı.
1 Ekim'de Meclis'in açılmasıyla heyecanlanan taşeron, belediye şirket ve KİT işçileri yine gündeme alınmadı. Pes etmeden yetkililere seslenemeye devam eden taşeron, belediye şirket ve KİT işçileri Kabine Toplantısı'na gözünü çevirmişken Meclis'ten kadro kararı alınmasını bekliyor.
Kadro bekleyen taşeron işçiler:
- Şehir hastanelerinde çalışan taşeronlar,
- Hastane bilgi işlem personelleri,
- Taşeron belediye şirket işçileri,
- ASM Grup Elemanları,
- VAKIFBANK güvenlikleri,
- Kamu çağrı merkezi çalışanları,
- Kiralık araç şoförleri,
- Şeker fabrikaları taşeron işçileri,
- PTT taşeron işçileri,
- Taşeron itfaiyeciler
- TİGEM taşeron işçileri
- Kamu sosyal tesis çalışanları
- Türk Telekom taşeron firma çalışanları
- Zabıtalar
- PIKTES taşeron işçileri
- Karayolları Müşavir gibi pek çok alanda görev alan taşeron bir an önce kadroya geçmeyi talep ediyor.
Seçimi Cumhur İttifakı'nın kazanmasının ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda göreve başlayan Vedat Işıkhan'ın ilk iş olarak uzun zamandır yüz binlerce insanın mağduriyetine neden olan taşerona kadro meselesini çözmesi bekleniyor. Taşeron işçiler 2. Torba yasa ya da KHK ile taşeronlara ayrımsız kadro verilmesi için yetkililere seslenmeye devam ediyor.
1 Ekim'de Meclis'in açılmasıyla seçim öncesi vaatlerinin gündeme alınması bekleniyor. Bir an önce kadro hakkına kavuşmak isteyen taşeron işçiler sosyal medya platformlarından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a seslenerek kadro sözlerinin tutulmasını talep ediyor.
Birçok farklı kurumda taşeron olarak çalışan işçiler kadroya geçmek için tek yürek oldu. X'te (Twitter) bir araya gelen işçiler yaşadıkları mağduriyetleri anlatarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay ve Hak- İş Genel Başkanı Mahmut Arslan'a seslenen taşeron işçiler seçimden önce verilen kadro sözlerinin tutulmasını istedi. Söz değil icraat beklediklerini ifade eden taşeron işçiler bir an önce kadro verilmesini talep ettiler.
Seçim öncesi eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, taşerona kadro sorununun çözüme kavuşacağını belirtmişti. Ancak seçimi Cumhur İttifakı'nın kazanması üzerine yeni Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olan Vedat Işıkhan konuya dair bir açıklamada bulunmadı.
Taşeron, belediye şirket ve KİT işçilerine kadro verilecek mi?
Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara, Meclis'e 696 sayılı KHK ile taşeron işçiler hakkında yapılan düzenlemeye ilişkin soru önergesi sundu. Önergede şu ifadelere yer verildi:
24 Aralık 2017 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan 696 sayılı KHK ile kamuda çalışan taşeron işçilere dair bir düzenleme yapılmış ve kamuoyuna taşeron işçiliğin son bulacağı ilan edilmiştir. Ancak yapılan düzenleme, taşeron işçiliği sonlandırmamanın yanı sıra var olan taşeron işçi modelini yalnızca dönüştürmüş ve birçok mağduriyete sebep olmuştur. Örneğin, bahsi geçen düzenlemeye göre bir taşeron işçinin kadro kapsamına girebilmesi için şirket ihalesindeki toplam yaklaşık maliyetin en az yüzde 70'inin işçilik maliyeti olması gerekmektedir. Diğer tüm şartları sağlamasına karşın, bu koşuldan ötürü kadroya giremeyen birçok işçi bulunmaktadır.
Yine mevcut düzenlemenin Geçici 23. Maddesi, 24. Maddesi ve 25. Maddesi gereğince işçiler çalıştıkları şirketlerden belediye şirketlerine geçirilmiştir. Her ne kadar kamuoyuna “işçilerin kadroya geçişi” diye yansıtılsa da belediyelerin kadrolu işçileri ile belediye şirket işçileri arasında önemli bir fark doğmuştur. Belediye şirketlerinde çalışan işçiler özlük ve sosyal haklar bakımından belediye bünyesindeki işçilerle aynı haklara sahip olamamıştır.
Kamuda bulunan ve 4-D kadrosuna dahil edilen işçiler 52 günlük ilave tediyeden faydalanırken, belediye şirketlerinde çalışan işçiler ilave tediye alamamaktadır. Belediye şirket işçilerinin çalışma saatleri uzun, aldıkları ücretler ise mevcutekonomik şartlarda hayatlarını idame ettirecek düzeyde değildir. Yine belediyelerde üniversiteyi bitirmiş, lisans ya da ön lisans mezunu olmuş ve belediyede istihdam edilen memurlarla aynı işleri yapan emekçiler bulunmaktadır.
Memur işi yapanların memur olarak değerlendirilmesi hukuki bir sorumluluk olmakla birlikte, eşit işe eşit ücret prensibi bu yurttaşlarımızın için işler halde değildir. Taşeronluğun yalnızca dönüştürüldüğü ve kaldırılmadığı pratik örneklerle mevcut olmakla birlikte, emekçiler yoksulluğa ve açlık sınırına mahkûm edilmiştir.
Buna istinaden;1- 696 sayılı KHK maddelerine dayanarak kadro kapsamına alınmayan taşeron işçi sayısı ne kadardır?
2- Gerek özel hükümler gerekse farklı nedenlerle taşeron olarak kalan İşçilerin kadroya geçmesi için bir çalışma var mıdır? Var ise bu çalışma hangi aşamadadır ve ne zaman meclise sunulacaktır?
3- 696 sayılı KHK uyarınca çalıştıkları şirketlerden belediye şirketlerine geçirilen işçilerin 6772 sayılı Tediye Kanunu gereğince 52 günlük ilave tediyeden faydalanması için bir düzenleme yapılacak mıdır?
4- Haftada 45 saat üzeri çalışan ve yemek parası, gece mesaisi, vardiya zammı gibi haklardan faydalanamayan belediye şirket işçileri Kamu Çerçeve Protokolü kapsamına alınacak mıdır?
5- Belediyelerde ön lisans ve lisans mezunu olup memur işi yapmasına rağmen aynı meslek kodunda olmayan çalışanların, memur kadrosuna geçirilmesi konusunda bir çalışma mevcut mudur?
Kara'nın önergesine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'dan yanıt geldi. Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara, Işıkhan'ın cevabını sosyal medya hesabından şu sözlerle paylaştı:
8 Ağustos 2023 tarihinde taşeron işçilerimiz ve belediye şirket işçilerimiz için verdiğimiz soru önergesine bugün cevap verildi. Maalesef soru önergemiz yine “çalışmalara devam edilmektedir” denilerek geçiştirilmektedir. Aşağıdaki konularda sorduğumuz sorulara cevap verilmemiştir:
Kadroya geçirilmeyen taşeron işçilerimizin sayısının ne kadar olduğu
Taşeron işçilerimiz için çalışmaların hangi aşamada olduğu ve meclise ne zaman sunulacağı
Belediye şirket işçilerimiz için ilave tediye düzenlemesinin olup olmadığı
Belediye şirket işçilerinin Kamu Çerçeve Protokolü kapsamına alınıp alınmayacağı
Üniversite mezunu olup memur işi yapmasına rağmen aynı meslek koduna sahip olmayan emekçilerimizin memur kadrosuna geçirilmesi konusunda bir çalışma olup olmadığı
Tüm taşeron ve belediye şirket işçilerimizin bilgilerine sunarız.
Mersin Milletvekili Burhanettin Kocamaz soru önergesi verdi!
Mersin Milletvekili Burhanettin Kocamaz, 04.10.2023 kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan taşeron işçilerin kadro taleplerine ilişkin yazılı soru önergesinde bulundu.
Kocamaz'ın önergesinde şu ifadelere yer verildi:
Kamu kurum ve kuruluşlarında taşeron olarak görev yapan işçiler kadro beklemektedir. Kamuda taşeron olarak çalışanların sürekli işçi kadrosuna alınması konusunda hükümet tarafından seçim öncesi söz verilmişti. Bu bilgiler ışığında;
1. Kamuda görev yapan taşeron işçilerin sürekli işçi kadrosuna alınması konusunda bir çalışmanız var mıdır? Bu konuda ne zaman bir çalışma yapmayı planlıyorsunuz?
2. Kamu kurum ve kuruluşlarında toplam kaç taşeron işçi görev yapmaktadır? Yapılacak olan çalışma kapsamında toplam kaç taşeron işçiye kadro vermeyi düşünüyorsunuz?
Burhanettin Kocamaz'ın soru önergesine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan olumlu ya da olumsuz bir cevap vermezken taşeron, KİT ve belediye şirket işçileri Torba Yasa ile kadro haklarına kavuşmayı bekliyor.
Kocamaz'ın verdiği soru önergesinin 15 günlük cevaplanma süresi yarın doluyor. Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara'nın soru önergesine olumlu cevap vermeyen Bakan Işıkhan'ın Kocamaz'ın önergesine de olumlu bir cevap vermeyeceği tahmin ediliyor.
"Verilen sözler tutulmalı, taşeron işçiler kadrolara geçirilmeli"
KİT, taşeron ve belediye şirket işçilerinin yaşadıkları mağduriyeti Meclis'te gündeme getiren CHP Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara, şu şekilde konuşmuştu:
"Taşeron işçiler için ne söz verildiyse tutulmalıdır"
İktidarın seçim vaatlerini gerçekleştirmek için çaba göstermediğini ifade eden Nermin Yıldırım Kara, “Her meselede olduğu gibi taşeron işçilerin kadroya geçirilmesi konusunda da verilen sözler tutulmuyor. Seçim kazanmak için yapılan vaatler seçimin ertesinde unutuluyor ve rafa kaldırılıyor. Artık bu dönemde taşeron işçiliğin bulunması bir kölelik düzeninin işaretidir. Seçim öncesinde, dönemin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ‘çalışmamızın büyük bir kısmını tamamladık’ İfadesini kullanmıştı. Seçim geçeli 2 ay oldu ama herhangi bir gelişme göremedik. Düzenlemelerden faydalanamayan ve emeğini satarak zor şartlarda geçinen 90-100 bin taşeron işçi mevcut. En başta yurttaşa karşı bu yaklaşımın değişmesi gerekiyor. Taşeron işçiler için ne söz verildiyse tutulmalıdır.” dedi.
"Eşit işe eşit ücret ve eşit statü ilkesi getirilmelidir"
2017 yılında da taşeron işçiliğinin son bulacağına dair vaatler öne sürüldüğünü işaret eden CHP Hatay Milletvekili, “24 Aralık 2017 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 696 sayılı KHK ile kamuda çalışan taşeron işçilere dair bir düzenleme yapılmıştı. Bunun duyurusunu da iktidar tarafı ‘taşeronluk artık kalktı’ şeklinde yapmıştı. 2019 yılında ise yine başta Kamu İktisadi Teşebbüslerinde olmak üzere ‘taşeron’ lafının kaldırılıp yeniden düzenleme yapılacağı söylendi. Lakin sonuç böyle olmadı. 696 sayılı KHK’ya göre işçinin kadro kapsamına girebilmesi için şirket ihalesindeki toplam yaklaşık maliyetin en az yüzde 70'inin işçilik maliyeti olması gerekiyor. Bu kapsama giremeyen taşeronlar kadroda yer bulamadı. Yine mevcut düzenlemenin geçici 23. Maddesi, 24. Maddesi ve 25. Maddesi’ne göre işçiler çalıştıkları şirketlerden belediye şirketlerine geçirilmiş ve kadro verildiği ilan edilmiştir.
Yine burada belediyelerin kadrolu işçileri ile belediye şirket işçileri arasında bir fark doğmuştur. Belediye şirketinde çalışan emekçi özlük ve sosyal haklar bakımından belediye bünyesindeki işçilerle aynı haklara sahip olamamıştır. Kamuda bulunan taşeron işçiler kadroya geçtiği zaman 52 günlük ilave tediyeden faydalanırken, belediye şirketleri aynı kapsamda bulunmadığı için ilave tediye ödemesi yapmamaktadır. Çalışma saatleri uzun aldıkları ücret bu ekonomik ortamda yaşamlarını idame ettirecek düzeyde değildir. Yine belediyelerde üniversiteyi bitirmiş, lisans mezunu olmuş ve memur işleri yapan yurttaşlar var. Genellikle mühendis, mimar yardımcısı, zabıta gibi kadrolarda bulunuyorlar. Memur işi yapanların memur olarak değerlendirilmesi hukuki bir sorumluluktur. Eşit işe eşit ücret ve eşit statü ilkesi getirilmelidir. Yaratılan mağduriyetlere ve oluşturulmaya çalışan kölelik zihniyetine dair örnekleri çoğaltmak mümkündür. Kısacası bu iktidar döneminde yapılan düzenlemeler taşeronluğu tekrar dönüştürmek dışında bir çözüm getirmemiştir.” dedi.
"Verilen sözler tutulmalı, taşeron işçiler kadrolara geçirilmeli"
Taşeron işçilerin kadroya geçip daha güvenceli şekilde yaşamlarını idame ettirmesinin bir sosyal devlet ve yurttaşlık ilkesi olduğunu belirten Yıldırım Kara sözlerini şöyle sürdürdü: “Mevcut ekonomik krizde, taşeronluğa mahkûm edilen işçiler gelecek kaygısı içerisinde yaşamlarını sürdürüyorlar. Burada yaratılan haksızlık ve hukuksuzluk ivedi şekilde giderilmelidir. Belediye şirket işçileri iktidarın kamuoyuna lanse ettiği üzere kadroya geçtilerse 6772 sayılı Tediye Kanunu gereğince ilave tediye ödemelerini almaları gerekmektedir.
Yine gece mesaileri ve yemek parası gibi olanaklar sunulmalıdır. Emekçiler zaten yaratılan ve inat edilen ekonomi politikaları neticesinde yoksulluğa ve açlık sınırına mahkûm edilmiştir. Bir de emekçiler arasında yaratılmaya çalışılan ayrımcılık, tesis edilemeyen toplumsal adaleti daha da kırılgan hale getirecektir. Verilen sözler tutulmalı, taşeron işçiler kadrolara geçirilmeli ve özlük hakları iyileştirilmelidir.”
2. Torba Yasa'da neler var?
Seçimi Cumhur İttifakı'nın kazanmasının ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda göreve başlayan Vedat Işıkhan'ın uzun zamandır kadro bekleyen taşeron işçiler hakkında herhangi bir açıklamada bulunmaması tepki çekti.
Torba Yasa'nın hazırlıkları devam ederken kulislerden elde edilen bilgilere göre taşerona kadro meselesi Torba Yasa ile çözüme kavuşacak. Kadro ve özlük hakları için mücadele eden taşeron, KİT ve belediye şirket işçilerinin mağduriyetlerinin yerel seçimlerden önce Torba Yasa ile çözüme kavuşması bekleniyor.
Ekonomi uzmanlarına göre, Meclis'in açılmasının ardından gündeme gelecek Torba Yasa'da taşerona kadro meselesi de bulunacak. Taşerona kadro sorunun tam olarak çözülüp çözülmeyeceği bilinmezken yüz binlerce işçi geride kimse bırakılmadan tüm taşeron işçilerinin kadroya geçirilmesini istiyor.
Meclis görüşmeleri başladı ancak İsrail-Filistin gündemi nedeniyle taşeron, belediye şirket ve KİT işçilerine kadro düzenlemesi henüz gündeme gelmedi. Muhalefetten birçok milletvekili konuya destek vererek Meclis'e taşımasıyla Bakan Işıkhan'ın önümüzdeki günlerde konuya dair net bir açıklamada bulunması bekleniyor.
