Tazminat hesaplama yöntemleri nelerdir? Tazminat nasıl arttırılır? Yol ve yemek ücretleri tazminata dahil mi?
Çalışma hayatında en çok tartışılan konulardan birisi kıdem tazminatı. Yasalar çalışanlar için önemli bir güvence olarak bu sistemi kurmuş ama belli şartlar da koymuş. En önemlisi de en az 1 yıl çalışmış olmak ve kendi isteği dışında (belli şartlar hariç) işten ayrılmak gerekiyor. Peki kıdem tazminatı hesabı nasıl yapılıyor? Mevcut durumda kıdem tazminatı hesaplanırken şu formül uygulanıyor: Çalışılan süre X brüt maaş (Tavan: 6.017 TL)= Ödenecek tazminat. Burada ortaya çıkan miktardan damga vergisi dışında hiçbir kesinti yapılamıyor.
BELİRLEYİCİ MAAŞ HANGİSİ?
Tazminatın kaç lira olacağını aslında çalışılan yıl kadar formüldeki 'brüt maaş' belirliyor. Sabah'tan Faruk Erdem'in haberine göre brüt maaş bordronuzda yazan miktar olarak bilinse de bunu artırmak mümkün. Çünkü brüt maaş sadece maaşınızdan değil, size düzenli olarak yapılan tüm ödemelerden oluşuyor. Burada ödemelerin ya da yardımların devamlılık arz etmesi, kesin olması, işyerinde kullanılmak üzere verilmemiş olması gerekiyor. Örneğin, işveren, her yıl düzenli olarak Ramazan kolisi veriyorsa; bu da kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilir. Yine düzenli ödenen primler, telifler ikramiyeler hesaba katılır. Yapılan ödemeler eklenince alacağınız tazminat da yükseliyor. Bu yüzden hesaplama yapılırken bu ödemelerin de eklenip eklenmediğini mutlaka kontrol edin.
RESMİ ÜCRET ÜZERİNDEN MI HESAPLANIR?
Kıdem tazminatı sizin için Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen prime esas kazancınız üzerinden hesaplanıyor. O yüzden size ödenen maaş değil bildirilen maaş önem kazanıyor. Gerçek maaşı gizleyip asgari ücretten gösteren işverenler devletten prim ve vergi kaçırırken sizin de tazminatınızı yok ediyor. Çünkü ileride ayrılacağınız zaman bildirilen maaş üzerinden tazminatınız resmi olarak hesaplanıyor. O yüzden gerçek maaşın gizlenmesine razı olmamak da tazminatı artırıcı rol oynuyor.
YOL VE YEMEK PARALARINI DA EKLEYİN
Yemek yardımı, kasa tazminatı, gıda yardımı, yakacak yardımı, eğitim yardımı, konut yardımı, giyecek yardımı, erzak yardımı, sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli, unvan tazminatı, aile yardımı, çocuk zammı, temettü, havlu ve sabun yardımı, taşıt yardımı, yıpranma tazminatı, nitelik zammı, sağlık yardımı, mali sorumluluk tazminatı, bayram harçlığı.
İŞTE ÖRNEK BİR HESAPLAMA
10 yıl çalışan bir işçinin kıdem tazminatı
Brüt ücret: 3.000 TL
Yılda iki maaş bayram ikramiyesi: 6.000 TL
Aylık yemek parası: 300 TL
Giydirilmiş ücret: 3.800 TL
Tazminat (DV hariç): 38.000 TL
Ek ödemesiz tazminat: 30.000 TL
Kazanç: 8.000 TL
