Temettü veya diğer adıyla kâr payı, hisse senedi yatırımcılarına şirket karından yapılan bir kar dağıtım işlemidir. Şirketler kârlarının bir kısmını hisse sahiplerine aktarabilmek için temettü öderler. Temettü, yatırımcılara şirketin performansına bağlı olarak düzenli aralıklarla gelir sağlar.
Temettü genellikle iki şekilde dağıtılır:
Nakit Temettü: Hisse senedi yatırımcılarına nakit para olarak dağıtılan kâr payıdır. Elinizdeki hisse adedi ile şirketin açıkladığı pay başına temettü tutarının çarpımı kadar nakit gelir elde edersiniz. Örneğin şirketin sermayesi 100 milyon lira iken 50 milyon TL tutarında nakit temettü açıklanırsa, hisse başına brüt 0,50 TL ödeneceği anlamına gelir. Nakit temettü dağıtımından sonra borsadaki hisse fiyatı brüt temettü kadar düşecek şekilde borsa tarafından ayarlanarak işlem görmeye devam eder.
Bedelsiz Temettü: Bedelsiz hisse şeklinde temettü, hisse senedi yatırımcılarına hisse senedi şeklinde ödenen kar payıdır. Şirket karını hisse şeklinde vermek isterse, dağıtmak istediği kar tutarı kadar sermayesini iç kaynaklarını (özkaynaklarını) kullanarak artırır. Artırılan sermaye oranınca yeni hisse çıkarır ve bunu mevcut ortaklara dağıtır. Örneğin şirketin sermayesi 100 milyon lira iken 50 milyon TL tutarında bedelsiz temettü açıklanırsa, herkese elindeki hisse adedinin %50’si kadar yeni bedelsiz hisse verilir. Bu durumda hisse de 1,50 oranında bölünür ve hisse fiyatları ucuzlar.
Temettü Neden Dağıtılır?
Şirketler her yıl sonunda bilançolarını açıklayıp karlarını ilan ettiklerinde şirket ortaklarının bu kardan bir pay alması beklentisi oluşur. Borsada hisseleri alıp satarak sermaye kazancı elde edilebileceği gibi, elinizdeki hisseyi satmadan yalnızca şirketin kar paylarını alarak gelir elde etmek de farklı bir yatırım şeklidir. Şirket yönetimi, ortaklarına karın bir kısmını nakit gelir olarak aktarmak istediklerinde temettü dağıtımı kararı alınır.
Şirketler Temettü Miktarını Nasıl Belirler?
Şirket yönetimi dağıtılacak temettü tutarını gelecek planlamasına göre belirler. Öncelikle temettü dağıtılabilmesi için önceki yıl net kar elde edilmiş olması beklenir. Zarar eden şirketler istisnai durumlar haricinde temettü dağıtmaz. Temettü olarak dağıtılacak nakit para hesaplanmadan önce yönetim, şirketin gelecek borç ödemelerini, yatırıma ayıracağı parayı, işletme sermayesi için kullanılacak para gibi fonları düşünmelidir. Eğer şirketin karı bunları karşılıyor ama fazla bir nakit artmıyorsa, yönetim nakit temettü dağıtmak istemeyecektir. Bu durumda kar sermayeye eklenerek bedelsiz temettü dağıtımı tercih edilebilir.
Temettü Nasıl Hesaplanır?
Şirketin ödeyeceği nakit temettü tutarı KAP’ta “Kar Payı Dağıtım İşlemlerine İlişkin Bildirim” başlığı ile yayınlanır. 1 Adet hisse 1 TL nominal değerli paya eşit olduğundan ödenecek kar tutarı bir adet hissenin yüzdesi cinsinden yayınlanır. 100% oranda temettü, 1 adet hisse için 1,00 TL brüt temettü anlamına gelir. Örnek olarak elinizde 150 adet bulunan bir hisse 2.500% oranında temettü açıklarsa 150 x 2500% = 3.750 TL brüt temettü geliri elde edersiniz. Temettü geliri üzerinden 10% oranında stopaj vergisi alınır. Net temettü tutarı, brüt tutardan 10% az olacaktır. Net temettü geliri 3.750 – 375 = 3.375 TL olacaktır. Temettü stopajı aracı kurum tarafından kesildiğinden yatırımcı tarafından ayrı bir işlem yapılmaz.
Temettü Nasıl Alınır?
Nakit temettü ödemesi şirket tarafından ödenen nakit paranın tüm yatırımcıların aracı kurumlardaki hesaplarına nakit olarak aktarılması şeklinde yapılır. Bu işlem için hisse sahibinin herhangi bir işlem veya başvuru yapması gerekli değildir.
Bedelsiz temettü ödemesi şirketin yeni ihraç ettiği hisselerin MKK’da elektronik olarak oluşturulması ve şirketteki hisse oranına göre yatırımcıların MKK’daki ve dolayısıyla aracı kurumlardaki hesaplarına tanımlanması ve dağıtılması ile yapılır. Bu işlem için hisse sahibinin herhangi bir işlem veya başvuru yapması gerekli değildir.
Temettü Alma Şartları Nelerdir?
Temettü almak için kâr payı dağıtım tarihinden önceki iş günü pay sahibi olunması yeterlidir. Temettünün dağıtım tarihinde hissenizi satsanız bile temettü hesabınıza yatacaktır. Temettülerin hesaba yansıması en geç iki iş günü içerisinde tamamlanmaktadır.
