2024 yılı, bankacılık sektörü için zorlu bir yıl oldu. Ticaret Bakanlığı, yıllık bazda artan tüketici şikayetlerinin ardından, bankaların faiz dışı ücretler, masraflar ve komisyonlar üzerinden tüketicilere haksız uygulamalarını denetledi. Bakanlık, 10 yıl aradan sonra gerçekleştirdiği denetimlerde 22 finans kuruluşuna toplamda 3.2 milyar TL idari para cezası kesti.
Denetimlerde, bankaların müşterilerinden haksız yere fazla ücret talep ettiği, yanlış ücretlendirme uygulamaları yaptığı, kredi dosya masraflarını sınırın üzerinde aldığı ve birçok işlemde fazla komisyon tahsil ettiği tespit edildi.
Haksız Ücretler ve Fazla Komisyonlar Denetlendi
Ticaret Bakanlığı müfettişleri, tüketicilerin "Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Tebliğ" çerçevesinde, 19 kalem dışında yapılan tüm ücret tahsilatlarını inceledi. Bu işlemler arasında EFT, havale, FAST, kıymetli maden işlemleri, ATM kullanımı ve taksitli nakit avans gibi pek çok hizmet bulunuyor. Bakanlık, bu tür işlemler için bankaların tüketicilerden haksız yere fazla ücret aldığını belirledi.
Özellikle bazı bankalar, kredi dosya masraflarını binde 5'lik sınırın çok üstünde tutarken, faiz dışı ücretler için de fazla tahsilat yapmışlardı. Denetimlerin sonucunda, çok sayıda bankaya yüksek ceza tutarları kesildi. Bu cezalar, 423 milyon TL’lik üst sınırla uygulanmak zorunda kaldı, bu da bazı bankaların cezalarının sınırda olması anlamına geliyor.
İtiraz Yerine Uzlaşma Talepleri Patladı
Ceza tutarları yüksek olmasına rağmen, bankalar bu cezaları kabul etmek yerine uzlaşma yoluna gitti. 22 finans kuruluşundan biri hariç hepsi, cezaların yüzde 50 oranında indirilmesi karşılığında uzlaşma talep etti. Ticaret Bakanlığı, bankaların bu taleplerini kabul etti ve cezalar yarı yarıya indirildi.
Sonuç olarak, ocak ayında devletin kasasına 1.6 milyar TL girdi. Ancak, bankaların ödediği cezalardan daha fazlası, hatalı işlem yaptıkları müşterilere geri ödenecek. Bu durum, tüketiciler için bir kazanım olarak değerlendirilirken, bankaların da hatalı uygulamalarını düzeltmesi için bir fırsat sundu.
2024 yılındaki denetim ve cezaların ardından Ticaret Bakanlığı, 2025 yılı için bankalara uygulanan cezaların miktarını artırma kararı aldı. 2025 yılı itibarıyla, bir bankaya kesilebilecek cezanın üst sınırı 600 milyon TL olacak. Bu artış, banka ve finans kuruluşlarının daha dikkatli olmalarını gerektirecek ve tüketicilerin haklarını savunmaya devam etmesi sağlanacak.
Ticaret Bakanlığı, bu denetimlerin ardından tüketicilere seslenerek, sözleşmelere aykırılık, yanıltıcı reklamlar, fahiş fiyatlar, ayıplı mal ve hizmetler gibi konularda haklarını aramalarını tavsiye etti. Bakanlık, tüketicilere hem tüketici mahkemelerine hem de bakanlığa başvuru yapma çağrısında bulunarak, daha fazla şikayet toplanmasını bekliyor.
