Türkiye genelinde, hane halklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı konut ve kira aldı. İkinci sırada ulaştırma, üçüncü sırada ise gıda ve alkolsüz içecek harcamaları yer aldı.
TÜİK’in yayımladığı 2023 yılına ilişkin "hane halkı tüketim harcaması" istatistiklerine göre, Türkiye genelinde hane halklarının tüketim amaçlı harcamalarının en büyük kısmını yüzde 23,9 ile konut ve kira harcamaları oluşturdu.
HARCAMALAR HANGİ KALEMLERE AYRILDI?
Ülke genelinde hane halklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 23,9 ile konut ve kira harcamaları aldı. İkinci sırada yüzde 21,9 ile ulaştırma, üçüncü sırada ise yüzde 20,6 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları yer aldı. Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı yüzde 0,8 ile sigorta ve finansal hizmetler, yüzde 1 ile eğitim hizmetleri, yüzde 1,9 ile eğlence, spor ve kültür harcamaları aldı. Hane halkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak hesaplanan aylık ortalama tüketim harcaması hane halkı başına 24 bin 383 lira ve eşdeğer fert başına 12 bin 521 lira olarak tahmin edildi.
HARCAMA KALIPLARI DEĞİŞTİ
Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hane halkları, ulaştırmaya yüzde 22,8, konut ve kiraya yüzde 22,2, gıda ve alkolsüz içeceklere yüzde 18,9 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hane halkları ulaştırmaya yüzde 27,3, konut ve kira harcamalarına yüzde 19,7, gıda ve alkolsüz içeceklere yüzde 19,5 oranlarında harcama yaptı. Bu sonuçlar, temel gelir kaynağına göre harcama kalıplarının değiştiğini gösterdi. Gelire göre sıralı yüzde 20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının geçen yılki dağılımına bakıldığında, en düşük gelir grubu olan birinci yüzde 20'lik grupta yer alan hane halklarının gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 36,6, konut ve kira harcamalarına yüzde 29,2, ulaştırma harcamalarına yüzde 8,8, mobilya ve ev eşyası harcamalarına yüzde 5,4 pay ayırdığı görüldü. En yüksek gelir grubu olan beşinci yüzde 20'lik grupta yer alan hane halkları ise ulaştırmaya yüzde 28,3, konut ve kiraya yüzde 21, gıda ve alkolsüz içeceklere yüzde 14,5, lokanta ve otele yüzde 6,9 oranlarında harcama yaptı. Bu veriler, düşük gelirli hanelerin yüksek gelirlilere göre gıdaya 2 kattan daha fazla pay ayırdığını ortaya koydu.
TEK KİŞİLİK HANELER KONUT VE KİRAYA DAHA ÇOK HARCIYOR
Hane halkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının geçen yılki dağılımına bakıldığında, tek kişilik hane halklarının konut ve kiraya yüzde 31,8, ulaştırmaya yüzde 18,7, gıda ve alkolsüz içeceklere yüzde 16,3 pay ayırdığı kaydedildi. Büyüklüğü 7 ve daha fazla kişi olan hane halklarının harcamalarında gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 30,2, konut ve kira yüzde 19,9, ulaştırma yüzde 14,9 pay aldı. Söz konusu veriler, tek kişilik hanelerin konut ve kiraya, kalabalık hanelerden 1,5 kat daha fazla pay ayırdığını gösterdi.
