TGRT Haber’de yayımlanan Yeşim Salkım ile Şeffaf Masa programına konuk olan EYT FED Genel Başkanı Gönül Boran Özüpak ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun ile Özgür Kaya arasında EYT konusuna ilişkin tartışma çıktı. Programda kaç milyon EYT'li olduğuna, EYT kimlerin kapsamına girdiğine, EYT'nin maliyetine kadar birçok konu konuşuldu. Sosyal Güvenli Uzmanları Özgür Kaya ile Özgür Erdursun ve Gönül Boran Özüpak arasında fikir ayrılığı çıktı.
EYTneistiyor etiketiyle EYT'lilerin mağduriyeti konuşulduğu programda öne çıkan başlıklar şunlar:
Sunucu Yeşim Salkım ilk olarak EYT FED Başkanı Gönül Boran Özüpak'a "Kaç milyon EYT'li var" sorusunu yöneltti.
Özüpak, "Bizim yaptığımız çalışmalarla 4.5-5 milyon dolaylarında bir sayımız var. Özgür Bey de bu sorunun cevabını verebilir. Çokça bu sayımızın netliğini almak istedik. Çalışma Bakanlığımıza dilekçemizle başvuru yaptık, yine meclisteki milletvekillerimiz soru önergeleriyle net bir cevap alamadık. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun, Çalışma Bakanlığı’nın verileri doğrultusunda sayımız 4.5 milyon ile 5 milyon arasında." cevabını verdi.
KİMLER EYT KAPSAMINA GİRİYOR?
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya, " 8.09.1999 tarihinden itibaren baktığımızda kadınlar hali hazırda hepsi yaş şartına takılmış durumda. Ama erkeklerde durum farklı: Bugün ayın 26’sı… 26.05.2022 tarihinden önce, sigortalı olanlar bugün itibariyla EYT’li diyebiiriz. 27 tarihinde sigortalı olan bir erkek çalışan ancak gece 24’ten sonra EYT’liyim diyebilir. Dolayısıyla 97’inin bundan sonraki aylarında, 98 ve 99’un 8’i 9’una kadar EYT’li değildir.
Varsayalım, bugün yasa çıktı, gece 24’te yürürlüğe girdi, Resmi Gazete’de yayınlandı. 27 tarihli yarın emeklilik başvurusu yapabilir. Gün sayısını tamamladıysa…
Bakın 97 tarihinin 5. ayın 26’sında sigortalı olan henüz 25 yılı tamamlamış değil.
Konu üzerine Gönül Boran Özüpak, "92 yılında SSK başlangıcım var. O günkü şartlar bana diyor ki; Sen bir kadınsın, 20 yıl hizmet edeceksin. Bu 20 yıl süre zarfında da bana 5 bin gün prim dolduracaksın. Bunu sen 20 yılda da tamamlayabilirsin, kesik kesik gidişiyle 25 yılında da tamamlayabilirsin. Erkek arkadaşımıza da diyor ki; Sen 25 yıl hizmet vereceksin. Bu süre zarfında da yine bana 5 bin prim gününü öde, ben seni emekli edeceğim.
Bu 8 Eylül 1999 yılından evvel bütün işe girişleri kapsıyor. Ama 8 Eylül’de çıkan bu yasa 3. bir şartı getiriyor. Diyor ki; 8 Eylül 99, bunun gerisine gittiğiniz zaman işe girişlerde 2 ila 17 yıl arasında yaş haddini getiriyorum. Burada Özgür Bey’in bahsettiği 97 yılında işe girip 25 yılını tamamlayacak girişler bugünkü tarihle gününü tamamladı. Geride kalan arkadaşlarımız, 99 yılında işe girmiş olanlar, 25 yıl sonrası 2024 yılında tamamlamış olacaklar. Ama yaş haddini tamamlasın dediğimiz süreçte, götürdüğü yaş haddi 2035 yılına kadar devam ediyor." cevabını verdi.
EYT BİR ERKEN EMEKLİLİK DEĞİL
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, "Türkiye’de emeklilik sistemi sık sık değişiyor. Bugün ülkemizde sigortalı olan kişiler 65 yaşında emekli oluyorlar. Emeklilikte yaşa takılma bir erken emeklilik değil. Önce bunu bilmemiz lazım. Şu anda Türkiye’de sigortalı olan herkes EYT’li mi? Değil. 8 Eylül 1999 tarihine kadar ilk defa sigortalı olanların hangi şartlarda emekli olacağı belliydi.
Kadınlar 20, erkekler 25 yıl sigortalılık süresini ve 5 bin günü tamamlayın, emekli edelim dediler. 8 Eylül 1999’da yasa değişti. Yani ülkemizde 22 yıl, 8 ay, 15 gündür sigortalı olan kişiler EYT’li değil, bundan sonra sigortalı olacak kişiler de EYT’li değillerdir.
Biz EYT’yi neden konuşuyor, tartışıyoruz? 8 Eylül 1999 tarihinde sigortalı olmuşsunuz. Kaç yıllık sigortalılık sürenizi ve prim sayınızı tamamlayacağınız belliyken, 1999 yılında kademeli emeklilik sistemiyle birlikte, yaşınızı 58 ve 60’a çıkardılar." dedi.
YASALAR GERİYE DOĞRU İŞLEMEZ, EYT’DE İŞLEDİ
Erdursun, "8 Eylül 1999 yılında çıkan yasayla beraber bir kişinin emeklilik hayalleri suya düştü. Düşünün siz ne zaman emekli olacağınızı hem iş yeriyle hem devletle bir protokol yapmışsınız. Prim gün sayınıza ulaştığınızda emekli olacaksınız. Yasalar geriye doğru işlemez normalde, EYT’de işledi. Geriye dönük sizin yasal haklarınızı ellerinizden aldılar." dedi.
ÖZGÜR ERDURSUN: YILLIK YAKLAŞIK 27 MİLYAR LİRA MALİYETİ VAR
Emeklilikte yaşa takılanlar; tüm emeklilik sistemini değiştirecek, emeklilikte erken bir emeklilik sistemi getirecek bir yasal değişiklik istemiyorlar. Sadece 8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalı olanları ilgilendiriyor. Bu tarihe kadar 11 milyon 759 bin kişi yasa çıktığında emeklilikte yaşa takılmıştır. Bunun 6 milyon 973 bini bugüne kadar emekli oldu zaten. Geriye 4 milyon 786 bin kişi kaldı. Bugün yasa çıksa 4 milyon 786 bin kişinin de hemen emekli olması mümkün değil. Aylık 30-40 bin kişi zaten emekli oluyor. Yani yasa çıktığında 700-800 bin kişi emekli olur. 3290 lira ortalama emekli aylığıyla beraber de yıllık yaklaşık 27 milyar lira maliyeti olan, aslında mağduriyetlerde maliyetler konuşulmaz ama… Maliyet de tartışıldığı için söylüyorum
Videonun devamını izleyebilirsiniz;
