HAVVA YORGANCI /
Johann Wolfgang Von Goethe
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, syf:126. İlk Yayın Tarihi: 1774. Basım Tarihi: 2021.
Johann Wolfgang von Goethe (28 Ağustos 1749, Frankfurt - 22 Mart 1832, Weimar), Alman edebiyatçı. Aynı zamanda çeşitli doğa bilimleri alanlarında araştırmalar yapmış ve yayınlar çıkarmıştır. 1776 yılından itibaren, Weimar dukalığının bakanı olarak çeşitli idari ve siyasi görevlerde bulunmuştur.
Goethe, şiir, drama, hikâye (düzyazı ve dörtlük şeklinde), otobiyografik, estetik, sanat ve edebiyat teorisi, ayrıca doğa bilimleri olmak üzere birçok esere imza atmıştır. Bununla birlikte, zengin bir içeriğe sahip olan mektup çeşidi, önemli edebi eserlerindendir. Fırtına ve Coşku (Sturm und Drang) döneminin en önemli öncüsü ve temsilcisi olmuştur. 1774 yılında Genç Werther'in Acıları adlı eseri ile bütün Avrupa'da ün yapmıştır. Daha sonra, 1790 yılından itibaren, Friedrich Schiller ile birlikte ortak ve dönüşümlü bir şekilde, içeriksel ve biçimsel olarak, Antik kültür anlayışı üzerinde yoğunlaşarak, Weimar Klasik'in en önemli temsilcisi olmuştur. Goethe, aynı zamanda, yurtdışında da Alman Edebiyatı'nın temsilcisi olarak kabul edilmiştir.
Werther 9 Haziran 1772 yılında Wetzlar'da Bir hukuk stajyeri olarak çalışır. Sanata ve edebiyata olan ilgisini boş zamanlarında sürekli Homeros'un okumasıyla gözler önüne sermiştir. Werther için romantizm, sadece romantizm değildir. Kendi ruh dünyasına kapılmak değildir. İnsanların dertleriyle de ilgilenmektir. Yanlışları söylemektir. Doğruyu haykırmaktır. En yakın arkadaşı Willhem’dır. Werther bir gün davet edildiği bir baloda yargıcın kızı olan Lotte'ye âşık olur.
Fakat Lotte nişanlıdır ve nişanlısı Albert ile evlenir. Kendi içinde yaşadığı aşkın fırtınalı girdabında ruhsal çöküntüler yaşayan Werther'in aşkı karşılıksızdır çünkü toplum kuralları buna müsaade etmez. Ayrıca Werther Lotte ve Albert'in aile dostudur. Lotte, Werther'in ilgisini farkettikten sonra aralarındaki ilişki çok karışmıştır. Werther’e karşılık veren Lotte bir süre bu gizli aşkın furyasına kapılır. Duyguları birbirine karışan kadın, Albet ile Werher arasında sıkışıp kalır ne var ki, vicdanı ile duyguları arasında seçim yapmak zorunda kalır. Werther ile vedalaşıp ilişkiye son vermesiyle yıkılan genç artık çaresiz bir hastalığa yakalanmıştır. Yakalandığı bu hastalık ruhunu günden güne kemirmekte, kalbini tarifsiz bir acıyla kaplamaktadır. Lotte kendisinden emin bir kadındır aslında, ancak Werther'in ona olan ilgisini her ne kadar Albert'i çok sevsede görmezden gelememektedir. Burada da karşımıza şöyle bir soru çıkıyor: Bir erkeğin nişanlı bir kadına duyduğu aşk etik midir?
Genç Werther'in Acıları, 1774 yılında Johann Wolfgang Von Goethe tarafından kaleme alınmış, kitapta yazarın kendi yaşamından pek çok parçalar vardır. Buradan da anlaşılacağı üzere kitap hem konu hem de anlatım tarzı olarak etkileyiciliğini kanıtlamıştır. Ki bunu yıllar geçmesine rağmen hala çok okunanlar arasında yerini almasından da anlayabiliriz.
Goethe bu kitabı kaleme alırken henüz daha 25 yaşındaydı ve bu şaheseri yalnızca iki haftada tamamladı. Eser yayınlandığı dönem o kadar ilgi görmüş ki Avrupa'da adeta bir Goethe rüzgârı estirmiştir. Ne var ki o dönemde kitapla birlikte intihar vakaları da baş göstermiştir. Bu nedenle o kitap dönem yasaklanmıştır. Hatta Almanya'da ''Werther Salgını'' çıkmıştır. İnsanlar mavi ceket ve sarı pantolon giyerek caddelerde, sokaklarda Werther gibi gezmeye başlamıştır. Ayrıca kitap mektuplardan oluştuğundan Werther'in dış görünüşü hakkında bilgi sahibi olamıyoruz. Öğrenebildiğimiz şeyler kısıtlı. Werther Kentin yarattığı ruhsal çöküntüden kaçarak kendini doğanın kollarına bırakarak Wahlheim isimli farklı bir şehre taşınır, burada kendisini ruhsal olarak iyileştirmek ister ve doğada vakit geçirip resimler çizer. Werther'in psikolojisini tam olarak anlamak mümkün değildir, birçok farklı ruh haliyle aynı anda mücadele etmesiyle bu sarsıntıya dayanamayıp intihar ederek yaşamına son vermiştir.
