Rostov Oblastı’nda 1936 yılında kurulan Novocherkassk Elektrikli Lokomotif Fabrikası (NEVZ), Sovyetler Birliği’nin endüstriyel kalelerinden biriydi. 1962 yılında, bu fabrikada çalışan işçiler, ekonomik baskılar ve yaşam şartlarındaki iyileştirme talepleriyle isyan etmeye başladı. Sovyet hükümetinin işçilere karşı yıllardır süren duyarsız tavrı, 1 Haziran’da yapılan açıklamayla daha da büyüdü. Hükümet, gıda fiyatlarını yükseltme kararı alarak, ekmek ve süt ürünlerine gelen zammı duyurdu. Bu karar, halkı canından bezdirmişti.
Küba Füze Krizi ve İç Siyasi Baskılar: Protestoların Nedenleri
Küba Füze Krizi, 1962 yılının önemli dünya olaylarından biriydi. Nikita Kruşçev, Sovyet füzelerini Küba’ya yerleştirme fikriyle, ABD’ye karşı Sovyetler Birliği’nin duruşunu güçlendirmeyi amaçlıyordu. Ancak bu dış politika hareketi, Sovyet ekonomisini zora soktu ve iktidar, kaynaklarını askeri alana yönlendirmek zorunda kaldı. Bu da, halkın temel gıda maddelerine erişimini zorlaştırarak, işçileri ve diğer vatandaşları protestolara itti.
Sovyet Ordusu Kendi Halkına Ateş Açtı
Novocherkassk’ta ise durum hızla kontrolden çıkmıştı. Binlerce işçi ve halk, hükümetin artan ekonomik baskılarına karşı protesto yürüyüşleri düzenledi. Protestoların büyümesi ve sokaklara yayılan kalabalık, Sovyet yetkililerini paniğe sürükledi. Ancak bu paniğin çözümü, halkın üzerine tanklar göndermek oldu. Göstericiler, Sovyet ordusunun tanklarıyla karşı karşıya gelince, şiddetli çatışmalar başladı. Sovyet hükümeti, isyanı bastırmak için silah kullanarak 20'den fazla protestocunun ölümüne ve 80'den fazla kişinin yaralanmasına yol açtı.
Bununla da yetinmeyen Sovyet yönetimi, protestoların geriye kalan liderlerine karşı idam cezası uyguladı ve birçok protestocuyu hapse attı. O dönemde yaşanan bu kanlı müdahale, Sovyetler Birliği’nin baskıcı yönetiminin halkı üzerinde nasıl bir kontrol sağladığının ürkütücü bir örneği oldu. Ancak bu olay, dönemin hükümetinin zorbalığını tüm dünyaya gözler önüne serdi.
Sovyetler Birliği’nin Çöküşü Sonrası Gerçekler Ortaya Çıktı
Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra, devletin işçilere yönelik katliamları da gün yüzüne çıkmaya başladı. Novocherkassk Katliamı, sadece Sovyetler Birliği’ne değil, tüm dünyaya, devletin işçilere yönelik uyguladığı acımasız baskıları hatırlattı. Rusya’da, katliamın kurbanlarının anısını yaşatmak adına kurulan anıtlar ve müzeler, bu trajedinin unutulmaması için büyük bir çaba gösteriyor.
Bugün, bu katliamın kurbanlarının hatıralarına saygı göstermek amacıyla yeni nesiller, Novocherkassk'ta bulunan anıtlara çiçek bırakmakta ve geçmişin acı dolu izlerini anımsatmaktadır. Bu olay, tarihsel bağlamda, yalnızca bir işçi katliamı değil, aynı zamanda devletin halkına ne kadar acımasız olabileceğini gösteren korkunç bir örnek olarak hafızalarda kalmaktadır.
SEVGİLİ YOLDAŞLAR
Sevgili Yoldaşlar, işçilerin grevdeki mücadelesine odaklanan 2020 yapımı bir filmdir. 1962 yılında Sovyetler Birliği'nde, Komünist hükümetin gıda fiyatlarına yaptığı zam sonucu, Novoçerkassk adlı küçük sanayi kasabasındaki işçiler greve gitmeye karar verir. Bu protestolar kısa sürede büyük bir isyana dönüşür. Film, greve katılan işçilerin mücadelesine odaklanırken, olayların daha kişisel bir perspektiften anlatıldığı bir hikâyeye sahiptir.
Ana karakter, Komünist Parti'nin sadık bir görevlisi olan Lyudmila'dır. Kızı da grevde yer alan Lyudmila, her iki dünyayı bir arada yaşarken, bu isyanın ve hükümetin katı müdahalesinin sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda kalır. Olaylar, sadece işçi sınıfının isyanını değil, aynı zamanda ailenin ve sadık bir komünistin ideolojik çatışmasını da gözler önüne serer. Lyudmila, annelik ve partiye bağlılık arasında kalırken, büyük bir trajediye tanıklık eder ve kızıyla olan ilişkisi de bu kaotik ortamda derinden etkilenir.
Film, Sovyet rejiminin baskıcı yönetimini ve buna karşı direnen halkın direncini dramatik bir şekilde işlerken, bir annenin evlat sevgisi ile ideolojik sadakat arasındaki çatışmayı vurgular. Katliamın yaşandığı o trajik günün Lyudmila’nın gözünden perdeye yansıması, izleyiciyi derinden etkileyen bir anlatım sunar.
