Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, Anayasa Mahkemesinin (AYM) Cumhurbaşkanı'nın rektör atama ve Merkez Bankası başkanını atama/görevden alma yetkisini iptal etmediğini, Cumhurbaşkanı'nın yetkilerinin 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nde aynen devam ettiğini bildirdi.
Uçum, sosyal medya hesabından, AYM'nin bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanan 2018 tarihli 703 sayılı Anayasa'da Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin bazı maddelerine ilişkin iptal kararını değerlendirdi.
“İPTALLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ İÇİN 12 AY SÜRE VERİLMİŞTİR”
Yetki Kanunu kapsamında çıkarılan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile çeşitli kanunlardaki 2 bin 375 hükümle ilgili düzenleme yapıldığını anımsatan Uçum, Anayasa Mahkemesine bu hükümlerden sadece 108 konuda iptal başvurusu yapıldığını belirtti.
AYM'nin, talep konularının bir kısmında iptal kararı verdiğini hatırlatan Uçum, şunları kaydetti:
"Rektörler ve Merkez Bankası başkanı konusunda verilen iptaller konu bakımından (KHK ile değil kanunla düzenleme olması gerektiği gerekçesiyle) yapılmış olup esas bakımından bir iptal yoktur. Yani AYM Cumhurbaşkanının rektör atama ve Merkez Bankası başkanını atama/görevden alma yetkisini iptal etmemiştir. Cumhurbaşkanının yetkileri 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde aynen devam ediyor. Ayrıca iptallerin yürürlüğe girmesi için 12 ay süre verilmiştir. Bu süre içerisinde TBMM'nin kanun gerektiren düzenlemeleri yapacağı da öngörülmelidir. Öte yandan Cumhurbaşkanının rektör atama yetkisi zaten iptal edilemez. Çünkü yetki Anayasa'dan doğuyor. Anayasa madde 130. kanunun belirlediği usul ve esaslara göre rektörler Cumhurbaşkanınca, dekanlar ise Yükseköğretim Kurulunca seçilir ve atanır."
AYM’NİN İPTAL KARARLARI
AYM, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Merkez Bankası başkanını görev süresi dolmadan değiştirme yetkisini oybirliğiyle kaldırdı. TBMM’den yetki alınmadan yapılan bu değişikliklerin anayasaya aykırı olduğuna hükmedildi.
Karar, şu ifadeler ile duyuruldu:
"1211 sayılı Kanun’un 25. maddesinin birinci fıkrasında Merkez Bankası Başkanının (Guvernör), Bakanlar Kurulu kararıyla beş yıllık bir dönem için atanacağı, bu sürenin sonunda yeniden atanabileceği hüküm altına alınmakta iken dava konusu kuralla anılan fıkra yürürlükten kaldırılmıştır. Merkez Bankası başkanının görev süresini düzenleyen hükmün yürürlükten kaldırılmasını öngören kural, Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Dördüncü Bölümü’nde yer alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin düzenleme içerdiğinden Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alanda kalmaktadır."
Anayasa Mahkemesi, rektör atamalarına ilişkin KHK hükmünün de iptaline karar verdi. İptal kararı, bugünden itibaren 12 ay sonra yürürlüğe girecek. Mahkemenin iptal gerekçesi ise şu şekilde:
''Dava konusu kuralla YÖK’ün rektör atama sürecinde; devlet üniversiteleri yönünden aday gösterme, vakıf üniversiteleri yönünden mütevelli heyetinin teklifine olumlu görüş verme şeklindeki rolüne son verilmek suretiyle rektör atama usulü değiştirilmiş ayrıca atanma şartları, görev süresi gibi rektör atanmasına ilişkin hükümler madde metninden çıkarılmıştır.
Devlet üniversitelerine rektör atanma şartlarında değişiklik öngören kural, Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Dördüncü Bölümü’nde yer alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin düzenleme içerdiğinden Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alanda kalmaktadır.''
