Japon deprem uzmanı Moriwaki, İzmir'de 2020'de meydana gelen depremde binaların deniz kumu kullanıldığı için çöktüğünü belirtirken, depremlerde sismik izolatör kullanılmasını önerdi. Moriwaki, “Olağanüstü büyük deprem gelse de sismik izolatör varsa sıkıntı yok" dedi.
Yüksek inşaat mühendisi, mimar ve deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, Siirt Üniversitesince (SİÜ) İlahiyat Fakültesi Konferans Salonu'nda düzenlenen "Siirt Uluslararası Yeni Nesil Gençlik Söyleşileri ve Deprem Sempozyumu"nda konuştu.
Japon deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, Siirt’in birinci derece deprem bölgesinde yer aldığını fakat kentte 7’den büyük bir depremin yaşanmayacağını belirterek bundan sonra da kentte büyük bir deprem beklenmediğini söyledi.
TÜRKİYE’DE NEREDE DEPREM BEKLENİYOR?
Bunun yanı sıra Batı Anadolu üzerinde uzun zamandır deprem olmadığına değinen Moriwaki, bunun deprem olmayacağı anlamına gelmediğini de sözlerine ekledi.
"Türkiye’de nerede deprem bekliyoruz diye soracak olursanız, Hatay depreminden sonra Kuzey ve Güney Anadolu fay hattında deprem olabilir" diyen Moriwaki, Türkiye'de olan fay hattının Japonya'daki ile aynı olduğunu, yapılması gerekenin ülkesindeki gibi sağlam ve düzgün yapılar inşa etmek olduğunu belirtti.
“DEPREM SIRASINDA DUA EDİYORSUNUZ FAKAT…”
Siirt'in hem 1. hem de 2. deprem bölgesi kuşağında olduğu ifade eden Moriwaki, "1800lü yıllarda Siirt’te 6 şiddetinde deprem oldu. 2021 ve 2023 yılında da deprem oldu. Fakat 7 şiddetinde deprem olmadı, olacağını beklemiyoruz. Hatay’da yaşanan depremden sonra fay hattı rahatlamış görünüyor. Sizler deprem esnasında dua ediyorsunuz. Fakat önceden depreme dayanıklı ve düzgün yapılar inşa etmelisiniz. Çünkü dürüst ve düzgün yapılar olsa binalar çökmeyecek. Türkiye’de olan fay hattı Japonya ile aynı. Türkiye’de bizler gibi sağlam ve düzgün yapılar yapması lazım" dedi.
Deprem eğitimlerine değinen Moriwaki, Japonya’da en az ayda bir kere deprem tatbikatı yapıldığını, Türkiye’de bunun senede bir yapılmasının doğru olmadığını, sürekli tekrarlayıcı olması gerektiğini vurguladı.
Türkiye'de ve dünyada meydana gelen depremlerle ilgili bilgi veren Moriwaki, depremlerin neden olduğu can kaybı ve hasara ilişkin veriler paylaştı.
RİSKLİ ŞEHİRLERİ SIRALADI
Doğu Anadolu Fay Hattı'nın ilerisinde deprem riski olduğunu söyleyen Moriwaki, fay hattında bulunan şehirlerdeki binaların 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerde büyük hasar gördüğünü vurguladı. Riskli şehirleri sıralayan Moriwaki, "Bingöl, Karlıova, Muş, Bitlis, bu bölge diye söyleyebiliriz." dedi.
"6 ŞUBAT'TA BİNALAR ÇOK HASAR GÖRDÜ"
Yapı denetim sistemiyle ilgili bilgi veren Yoshinori Moriwaki, 6 Şubat 2023'teki Kahramanmaraş merkezli depremlerde bu sistemden geçen binaların hasar gördüğünü fakat çökmediğini gördüklerini belirtti. "Doğru düzgün yaparsak bina çökmeyecek." diyen Yoshinori Moriwaki, "Sıkıntı ne? 21 milyon yapı stoku varsa maalesef yüzde 50'den fazlası izinsiz bina. Bunun için kontrolü iyi yapmak lazım." ifadelerini kullandı.
Yoshinori Moriwaki, konuşmasında ayrıca deprem tatbikatlarının ve yaşam üçgeninin önemine değindi. Vali Kemal Kızılkaya, Japon uzman ve sempozyuma katkı sunanlara plaket takdim etti. Sempozyuma, İl Emniyet Müdürü Necmettin Öztürk, İl Jandarma Komutanı Tuğgeneral Emrullah Büyük, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile arama kurtarma ekipleri ve öğrenciler katıldı.
"DENİZ KUMU KULLANILDIĞI İÇİN BİNALAR ÇÖKTÜ"
İzmir'de 2020'de meydana gelen depreme değinen Moriwaki, bu depremin merkez üssünün İzmir bölgesindeki fay hatları olmadığını belirtti.
Moriwaki, şöyle dedi:
"Depremde 17 bina çöktü. Deprem Ege tarafında, Yunanistan'daki adalardan uzak bir yerin fay hattıydı. Aslında küçük bir depremdi, ona rağmen binalar çöktü. Deniz kumu kullanıldığı için binalar çöktü. Ege tarafında Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattı gibi uzun fay hattı yok. Küçük ve ince fay hatları var. Sık sık deprem meydana gelebilir ama ince ve kısa olduğu için küçük deprem olabileceğini söyleyebiliriz. 6 veya en fazla 7 söyleyebiliriz."
İstanbul'da yaşadığını ve kaldığı binayı iyi bildiğini dile getiren Moriwaki, Türkiye'de depremle ilgili eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapılması gerektiğine inandığını belirtti.
“HASTANELERDE SİSMİK İZOLATÖR KULLANMAK LAZIM”
Moriwaki, bu nedenle 2011'den sonra eğitimlere başladığını, herkesin depremlerin nerede ve ne zaman olacağına dair sorular sorduğunu aktardı.
Depremin hayatın bir gerçeği olduğunu ve buna göre herkesin önlem alması gerektiğini ifade eden Moriwaki, yapılarda sismik izolatör kullanımının önemine dikkati çekti.
Moriwaki, şu değerlendirmede bulundu:
"Sismik izolatör varsa yatay yük az oluyor ve sallantı olmuyor. Olağanüstü büyük deprem gelse de sismik izolatör varsa sıkıntı yok. Türkiye'de 100'ü aşkın yatak bulunan hastanelerde sismik izolatör kullanmak lazım. Sismik izolatör varsa ameliyat da devam eder. 'Japonya'da büyük depremlere rağmen binalar çökmediği halde neden Türkiye'de çöküyor? şeklinde sorularla karşılaşıyorum. Türkiye de bunu yapabilir."
Mustafa Kemal Atatük'e olan sevgisini de dile getiren Moriwaki, sunumunda Atatürk'ün fotoğraflarına yer verdi.
Sempozyuma, SİÜ Rektörü Prof. Dr. Nihat Şındak, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, arama kurtarma ekipleri, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
