Preveze Deniz Zaferi, Osmanlı donanmasının Haçlı donanmasına karşı 1538’de kazandığı büyük bir zaferdir. Barbaros Hayrettin Paşa’nın önderliğinde Akdeniz’deki dengeleri alt üst eden bu savaş, Osmanlı’nın denizlerdeki mutlak hâkimiyetini perçinledi. Avrupa devletleri, uzun süre Osmanlı’ya karşı koyacak cesareti bulamadı.
OSMANLI DONANMASININ AKDENİZ'DEKİ BÜYÜK BAŞARISI
Kanuni Sultan Süleyman döneminde, Osmanlı Donanması’nın Venediklilere ait Ege’deki adaları ele geçirmesi, Avrupa devletlerinin dikkatini çekti. Akdeniz’de hem ticari hem de askeri çıkarları olan Avrupa, Osmanlı’nın bu ilerleyişini durdurmak için harekete geçti.
Bu amaçla, İspanya, Papalık ve Avusturya’nın oluşturduğu ittifaka Venedik, Portekiz, Malta ve Ceneviz de katılarak Amiral Andrea Doria komutasında büyük bir Hristiyan donanması kuruldu. Amiral Doria, elde ettiği güçle Osmanlı’ya ait Preveze Kalesi’ni kuşatmaya başladı. Ancak, Türk donanmasının yaklaşması üzerine Doria, Venedik’in elindeki Korfu’ya çekilmek zorunda kaldı.
Bu sırada Osmanlı Donanması, Arta Körfezi’ne girdi ve üstün durumda olan Haçlı Donanması’nı açık denizde savaşmaya zorladı. Andrea Doria, Osmanlı’nın sadece oyalama taktikleriyle savaşacağını düşünse de Barbaros Hayrettin Paşa’nın sürpriz hamleleri ve stratejik saldırılarıyla şaşkına döndü.
GECE YARISINDA GERİ ÇEKİLDİLER
27 Eylül’de Barbaros Hayrettin Paşa’nın 122 gemilik Osmanlı Donanması, Preveze açıklarında 262 gemilik Haçlı Donanması’na karşı etkileyici manevralarla saldırıya geçti. Haçlı Donanması, başlangıçta rüzgarın avantajını kullanarak karşı taarruzda bulunsa da ilerleyen saatlerde rüzgarın durması nedeniyle manevra kabiliyetini kaybetti.
Bu anı fırsata çeviren Osmanlı Donanması, hem kürekle hem de yelkenle hareket edebilen çektiri tipi gemileriyle Haçlı Donanması’na ağır kayıplar verdirdi. Andrea Doria, büyük bir yenilgi yaşadığını anlayınca gece karanlığından yararlanarak savaştan kaçmak zorunda kaldı.
TÜRK HAKİMİYETİ GÜÇLENDİ
Preveze Kalesi önündeki sularda gerçekleşen bu savaş, Osmanlı Donanması’nın zaferiyle sonuçlandı. Barbaros Hayrettin Paşa’nın liderliğindeki bu büyük başarı, Akdeniz’deki Osmanlı hâkimiyetini tamamen sağlamlaştırdı. “Denizlere hâkim olan, cihana hâkim olur” diyen Barbaros, bu zaferle Akdeniz’de Osmanlı’nın deniz gücünü tartışmasız hale getirdi.
Yaklaşık beş saat süren Preveze Deniz Savaşı’nın ardından Osmanlı, Akdeniz’deki mutlak hâkimiyetini ilan etti. Bu zaferin ardından Avrupa devletleri, Osmanlı’ya karşı uzun yıllar denizde varlık gösteremedi. Preveze Zaferi, Osmanlı Devleti’ne büyük saygınlık kazandırırken Venedik, savaş tazminatı ödemek zorunda kaldı.
Zaferin ardından Barbaros Hayrettin Paşa, İstanbul’da büyük bir coşkuyla karşılandı. Osmanlı İmparatorluğu genelinde kutlamalar yapıldı ve Preveze Zaferi, Osmanlı tarihinin en gurur verici zaferlerinden biri olarak hafızalara kazındı.
PREVEZE DENİZ SAVAŞI'NIN NEDENLERİ VE SONUÇLARI
Preveze Deniz Savaşı’nın başlıca nedenleri arasında Osmanlı’nın Akdeniz’deki artan etkinliğine karşı Avrupa devletlerinin rahatsızlığı yer alır. Korfu Adası’nın Osmanlı kuşatması altında olması ve Venedik’e ait adaların Osmanlı topraklarına katılması, Haçlı donanmasının oluşmasına neden oldu. Sonuç olarak, Akdeniz Osmanlı Devleti’nin kontrolüne geçti ve batı dünyası Akdeniz’deki varlığını büyük ölçüde kaybetti.
Bu şanlı zaferin anısına 27 Eylül, her yıl Deniz Kuvvetleri Günü olarak kutlanmaya devam ediyor ve Türk denizcilerine ilham kaynağı olmaya devam ediyor.
