12 Eylül Pazartesi sabahında hava durumu en çok merak edilen konular arasında yer alıyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamaya göre, bu hafta Marmara ve Karadeniz bölgelerinde çarşamba gününe kadar havanın kapalı ve yağışlı olması bekleniyor. Diğer bölgelerde ise hafta boyu güneş etkisini gösterecek.
PİYASALARDA BUGÜN NELER YAŞANDI?
Küresel piyasalarda, geçen hafta önemli merkez bankalarının para politikasına ilişkin belirsizlikleri büyük oranda ortadan kaldırmasıyla artan risk iştahı yeni haftaya da taşınırken, bu hafta ABD’de enflasyon verileri başta olmak üzere yoğun veri gündeminin piyasalar üzerinde etkili olması bekleniyor.
• 12 Eylül Pazartesi sabahında TÜİK Dış Ticaret Endeksleri ve İşgücü İstatistikleri'ni yayımlayacağını belirtti. Öte yandan Adalet Bakanlığı 2021 yılı Adalet İstatistikleri'ni açıklayacak. Dünyada yaşanan gelişmeler arasında ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Meksika'yı ziyaret edecek. İnsan Hakları Konseyi toplanıyor.
• Salı günü: ABD'de TÜFE açıklanacak.
• Çarşamba günü: BM Genel Sekreteri Guterres, 20 Eylül'de başlayacak BM Genel Kurulu öncesi basın toplantısı düzenleyecek. Birleşik Krallık, enflasyon verilerini yayımlayacak.
• Perşembe günü: TÜİK Konut Satış ve Ücretli Çalışan İstatistikleri'ni yayımlayacak.
• Cuma günü: TCMB Konut Fiyat Endeksi'ni açıklayacak.
EKONOMİDE BUGÜN NELER YAŞANDI?
• Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, yaklaşık 9 ay önce hayata geçirilen Kur Korumalı Mevduat uygulamasının 1,3 trilyon liralık hacmi geçtiğini belirterek, hesaplardaki gerçek ve tüzel yatırımcı sayısının toplam 2 milyon 138 bin 489'a ulaştığını açıkladı.
Diğer yandan: Bakan Nebati, sosyal medya hesabı üzerinden "Haksız rekabete sebep olan kayıt dışı ekonomi sorununu da çözmeye kararlıyız" ifadelerini kullanarak bir doküman paylaştı.
Yeni ekonomi politikamız Türkiye ekonomisinin tüm yapısal sorunlarını kalıcı bir şekilde çözmeyi amaçlıyor. Haksız rekabete sebep olan kayıt dışı ekonomi sorununu da çözmeye kararlıyız. pic.twitter.com/lkFbciKX1T
— Dr.Nureddin NEBATİ?? (@NureddinNebati) September 9, 2022
• İŞKUR'un aylık "İstatistik Raporu"na göre, ağustos ayında kayıtlı işsiz sayısının aylık bazda %5,5 azalış, yıllık bazda ise %4,7 artışla 3,3 milyon olduğunu açıkladı.
Cinsiyet dağılımında aktarılan istatistiklere göre kayıtlı işsiz sayısı kadınlarda yıllık bazda %7,6 artarken, erkeklerde bu artış %1,9 oldu.
• BIST 100 endeksi geçtiğimiz haftayı 3.521,38 puanla kapatarak tüm zamanların en yüksek günlük ve haftalık kapanışını gerçekleştirdi. Cuma günü endekste 3.545,86 puana ulaşılarak tüm zamanların en yüksek seviyesi rekoru da kaydedilmiş oldu.
• Almanya, Fransa, Hollanda, İspanya ve İtalya maliye bakanları ortak açıklamalarında uluslararası şirketlere minimum %15 kurumlar vergisi uygulama kararını 2023 yılına kadar uygulayacaklarını duyurdu.
Perde arkası: OECD tarafından hazırlanan ve G20 liderleri tarafından onaylanan uygulama Avrupa Birliği genelinde hayata geçirilmek istenmiş fakat Macaristan'ın vetosu üzerine gerçekleştirilememişti.
• AB ülkelerinin enerji bakanları, enerji fiyatlarında yaşanan artış nedeniyle Brüksel'de olağanüstü toplandı. Toplantının ardından Çekya Sanayi Bakanı Josef Sikela, konu hakkında somut kanun teklifi hazırlanması gereken dört alan belirlediklerini aktararak, "Artık hangi yönü izlememiz gerektiğini biliyoruz" açıklamasında bulundu.
Detaylarda: Üzerinde anlaşmaya varılan dört alan ise; düşük maliyetli elektrik üreticilerinin gelirlerinin kısıtlanması ve fosil yakıt şirketlerinden katkı payı alınması, doğal gaz fiyatlarına tavan sınırı getirilmesi, elektrik talebini azaltma adına önlemler alınması ve enerji şirketlerinin yaşadığı likidite sorunlarına karşı tedbir paketi hazırlanması şeklinde sıralandı.
• ABD Hazine Bakanlığı, Rus petrolüne getirilecek tavan fiyat sınırı uygulamasının 5 Aralık'ta, rafine ürünlere getirilecek tavan fiyatın ise 5 Şubat 2023'te uygulanmaya başlanacağını duyurdu.
• Çin'de tüketici enflasyonu ağustosta bir önceki aya göre %0,2 azalışla yıllık bazda %2,5 seviyesinde gerçekleşerek beklentilerin altında geldi.
Rusya: Rusya'da enflasyon ağustos ayında bir önceki aya göre %0,8 azalışla yıllık bazda %14,3'e geriledi.
SİYASETTE BUGÜN NELER YAŞANDI?
• Ukrayna ordusu, ülkenin doğusunda gerçekleştirdiği karşı taarruzda 3.000 kilometrekareden fazla alanı Rusya'dan geri aldığını açıkladı.
Yaşanan kayıplar: Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna ordusunun Harkiv ve Mıkolayiv bölgelerindeki çatışmalarda 4 binden fazla asker kaybettiğini iddia etti.
Ukrayna'da Rusya'nın kontrolündeki Zaporijya Nükleer Santrali'ndeki operasyonların tamamen durdurulduğu açıklandı.
• ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkilinin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ABD'nin F-16 savaş uçaklarının satışına onay vermemesi durumunda başta Rusya dâhil olmak üzere tüm seçeneklerin değerlendirileceğine yönelik açıklamasına ilişkin "Türkiye'nin, Rus yapımı savaş uçakları alması durumunda yeni CAATSA yaptırımlarına tabi tutulabileceğini" söylediği öne sürdü.
Perde arkasında: Türkiye, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemleri aldığı gerekçesiyle F-35 savaş uçaklarının ortak üretim projesinden çıkarılmış ve CAATSA yaptırımlarına maruz kalmıştı.
• Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Bir gece ansızın gelebiliriz” ve “Yunanistan’ın anlayacağı dille konuşuyoruz” sözlerini “Ben de onların anlayacağı dilde kendilerine, Yunanistan’da dayılıklara geçit yok diyorum” diye yanıtladı.
DAHA ÖNCE NELER YAŞANMIŞTI?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 3 Eylül'de Samsun Teknofest’teki konuşmasında son dönemde Yunanistan’la yaşanan gerilimlere değinerek, “Adaları işgal etmeniz falan bizi bağlamaz. Vakti saati geldiğinde gereğini yaparız. Hani diyoruz ya: Bir gece ansızın gelebiliriz” ifadesini kullanmıştı.
Erdoğan, Yunanistan’ın hem Dedeağaç’taki ABD üssüyle hem de S-300 hava savunma sistemiyle Türkiye’yi tehdit ettiğini belirterek, “Ey Yunan, bak tarihe bak, tarihe dön. Çok daha fazla ileri gidersen bunun bedeli ağır olur. Yunanistan'a tek cümlemiz var: İzmir'i unutma” diye konuşmuştu.
Erdoğan daha sonra Bosna-Hersek, Sırbistan ve Hırvatistan ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilere değerlendirmede bulunurken, Yunanistan'a ilişkiler konusunda da şu ifadeleri kullandı:
"Türkiye ile doğrudan konuşmak yerine Birleşmiş Milletlerde, Amerika Birleşik Devletleri'nde, Avrupa Birliğinde ve hatta en güçlü üyelerinden olduğumuz NATO'da bizi sürekli şikayet suretiyle adeta tehdit mekanizmaları çalıştırıyorlar. Bunu tabii kabullenmek mümkün değil. Onların anlayacağı dil neyse biz parantez açarak o dille konuşuyoruz. Anlıyorum ki onlar da anlıyor."
Miçotakis, cumartesi akşamı iş dünyasına yönelik konuşmasında aynı konu ile ilgili olarak “Türkiye'den yükselen aslanvari kükremeler bizi korkutmaz; Yunanistan’a yönelik ifadeler bizi korkutamaz” demişti.
Başbakan, Yunanistan’ın 2. Dünya Savaşı'nda İtalyan ordularının teslim çağrılarına verdiği ve “Hayır” anlamına gelen “Ohi” kelimesini kullanarak “Yunanistan’ın tek bildiği bir şey var, o da “Tehditlere Ohi (Hayır) Sn. Erdoğan demektir” ifadesini kullandı ve ayakta alkışlandı.
BÜYÜKŞEHİRLERDE YAŞAYAN KAMU ÇALIŞANLARI TAYİNİNİ İSTİYOR
• BirGün'ün haberine göre, kamu çalışanlarının büyükşehirlerden tayin talebi önceki yıllara göre 2-3 kat arttı. Büro Memur-Sen Genel Başkanı Yusuf Yazgan, artan tayin taleplerine ilişkin "Ankara'da kiralar 5 bin TL'yi aşmış durumda. İzmir'de 6, İstanbul'da da 7 bin TL'yi aştı. Ortalama devlet memuru maaşının 10 bin TL olduğunu değerlendirirsek, gıda-eğitim gibi diğer kalemlere büyük şehirlerde yaşayan memur arkadaşlarımızın parası kalmıyor" açıklamasında bulundu.
• İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Kanal İstanbul projesine ilişkin "Hem İstanbul hem bu havza (Küçükçekmece Gölü), 'Kanal İstanbul' denen ucube mantıkla, projeyle karşı karşıya. Ama umut ediyoruz ki onu da zaten bertaraf edeceğiz." dedi.
• İsveç'te yapılan genel ve yerel seçimlerde, mevcut iktidar partisi Sosyal Demokrat Parti %29,3 oy oranıyla birinci parti oldu. Aşırı sağ görüşlü İsveç Demokratlar Partisi (SD) ise %20,5 oy oranıyla ana muhalefet partisi konumuna yükseldi.
• Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, ABD'nin Kuzey Kore ile diplomatik ilişkileri tekrar kurmayı amaçladığını ve Kuzey Kore ile ön koşulsuz görüşmeye hazır olduklarını ifade etti.
