Genel af beklentileri ve infaz düzenlemeleriyle ilgili gelişmeler, kamuoyunda büyük ilgi görmeye devam ediyor. 10. Yargı Paketi kapsamında yapılan çalışmalar, denetimli serbestlik ve infaz düzenlemeleri konusunda önemli değişiklikler içeriyor. Af konusuyla ilgili son açıklamalar ise TBMM AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler ve Adalet Bakanı Yılmaz Tunç tarafından yapıldı.
Af Çıkacak mı? Son Açıklamalar
TBMM AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, genel af beklentilerine ilişkin yaptığı açıklamada, "Af gibi bir konu şu anda gündemimizde yok" ifadelerini kullanarak genel af beklentilerini boşa çıkardı.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ise gazetecilerle yaptığı toplantıda, "Covid izni ile ilgili düzenleme dışında bir af veya genel af söz konusu değil" diyerek net bir dille af iddialarını yalanladı. Ayrıca, hasta hükümlülerle ilgili insani bir yaklaşım sergileyerek, "Cezaevinde ölmesin hükümlü" anlayışının insan haklarına uygun olduğunu belirtti. Tunç, hasta mahkûmların durumunun genel af kapsamına alınmasının doğru bir değerlendirme olmadığını vurguladı.
Covid İzni Düzenlemesi ve Ceza İnfaz Süreleri
Bakan Tunç’un açıklamalarına göre, Covid-19 izni sürecinde tahliye edilen hükümlülerle ilgili bazı düzenlemeler yapılabilir. 2020 yılında açık cezaevinde bulunan bazı hükümlüler, denetimli serbestlikten faydalanarak tahliye edilmişti. Bu süreç 31 Temmuz 2023’e kadar uzatılmıştı. Ancak, 31 Temmuz 2023 itibarıyla cezaevinde bulunmayan ancak yargılamaları devam eden kişiler, bu düzenlemeden yararlanamamıştı.
Bu kapsamda, söz konusu kişilerin de kapsama alınmasına yönelik talepler değerlendiriliyor. Ancak Bakan Tunç, "Bu yönde bir düzenleme olabilir, ancak bu bir af değildir" diyerek konunun yanlış yorumlanmaması gerektiğini belirtti.
Tekrar Suç İşleyenler İçin Yeni Düzenleme Geliyor
Cezaevlerinde tekrar suç işleyen kişilerin koşullu salıverilmeden yararlanıp yararlanamayacağına dair yeni bir düzenleme gündemde. Mevcut ceza infaz sistemine göre, terör, cinsel suçlar ve uyuşturucu suçları haricindeki suçlardan ilk kez hüküm giyen kişiler, cezalarının yarısını cezaevinde geçirirken, son 1 yıl içinde denetimli serbestlikten faydalanabiliyor. Ancak, ikinci kez suç işleyenler cezalarının 2/3’ünü, üçüncü kez suç işleyenler ise tamamını cezaevinde geçiriyor.
Yeni düzenlemeyle birlikte, basit suçlardan dolayı tekrar suç işleyenlerin ceza sürelerinin 3/4’e indirilmesi yönünde bir değişiklik yapılabilir. Bu konuda milletvekillerinin vereceği karar belirleyici olacak.
10. Yargı Paketi’nde Neler Var?
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan ve ilgili bakanlıklara görüş için gönderilen 10. Yargı Paketi’nde önemli infaz düzenlemeleri bulunuyor. Kanun teklif taslağı toplam 55 maddeden oluşuyor ve 14 farklı kanunda değişiklik öngörüyor. Meclis’e sunulması beklenen pakette öne çıkan başlıklar şunlar:
Denetimli serbestlik süresi: Hükümlülerin denetimli serbestlikten faydalanabilmesi için cezalarının en az 1/5’ini cezaevinde geçirmeleri gerekecek.
Cezaevinde kalma süreleri: 1 yıl ceza alan kişi 2,5 ay, 6 ay ceza alan 1 ay, 3 ay ceza alan 18 gün, 1 ay ceza alan 6 gün cezaevinde kalacak.
Tutuklama yetkisi: 2 yılın altındaki suçlar için hâkimlere tutuklama konusunda takdir yetkisi tanınacak. Suçun işleniş şekline, meydana gelen zararın ağırlığına ve suç işleme eğilimine göre tutuklama kararı verilebilecek.
Ceza alt sınırları: "Trafik suçları", "Genel güvenliğin kasten tehlikeye düşürülmesi", "Bilişim suçları", "Telefonla dolandırıcılık" gibi suçların ceza alt sınırları artırılacak.
Kısmi Af Mı Geliyor?
Bakan Tunç, "100 yıl affı" ve "genel af" tartışmalarına noktayı koyarak, "Genel af ile ilgili bir çalışma söz konusu değil" açıklamasını yaptı. Ancak, AK Parti’nin dolu cezaevlerini rahatlatmaya yönelik "kısmi af" niteliğinde bir düzenleme üzerinde çalıştığı belirtiliyor.
Bu düzenleme, Covid-19 salgını sürecinde çıkarılan ve açık cezaevinde bulunan hükümlülerin kalan cezalarını denetimli serbestlik yoluyla tamamlamalarını sağlayan uygulamanın kapsamının genişletilmesini içeriyor.
Kimler Yararlanabilecek?
Yeni düzenlemeyle birlikte, 31 Temmuz 2023’ten önce suç işleyip cezası kesinleşmemiş olan kişilerin kalan cezalarını denetimli serbestlikle tamamlamalarının yolu açılabilir. Bu düzenlemeden, denetimli serbestliğe ayrılmalarına 5 yıl veya daha az kalan hükümlüler faydalanabilecek.
Önerilen değişikliklerin Meclis’te görüşülmesi sırasında, siyasi partiler arasında uzlaşı sağlanması durumunda önergenin ortak imzayla kabul edilmesi mümkün olabilir.
