Anayasa Mahkemesi, 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun, 3463 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle değiştirilmiş olan 22. maddesinin birinci fıkrasındaki bir hükmü Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. İptal edilen hüküm, "memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere pasaport verilemeyeceği” ifadesini içeriyordu. Mahkeme, bu düzenlemenin Anayasa’nın 23. maddesiyle güvence altına alınan yurt dışına çıkma özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verdi.
ANKA’nın haberine göre, Anayasa Mahkemesi'nin kararında şu ifadeler yer aldı:
İtiraz konusu kuralla, ülkeden ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu Bakanlıkça tespit edilenlere pasaport veya seyahat belgesinin verilmemesi düzenlemesi, belirli kişi veya kişilere yönelik bir sınırlamadır. Anayasa’nın 23. maddesi, yurt dışına çıkma özgürlüğünün sadece suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle sınırlanabileceğini ve bunun hakim kararı güvencesine bağlandığını öngörmektedir. Ancak söz konusu kuralda, yurt dışına çıkış izninin idarenin yetkisine bırakılması, Anayasa’da belirtilen sınırlama sebeplerine aykırıdır. Dolayısıyla, bu kural Anayasa'ya ve Anayasa'da öngörülen sınırlama sebeplerine ters düşmektedir.
İçişleri Bakanlığı'nın Yetkisi Anayasaya Aykırı Bulundu
Anayasa Mahkemesi, pasaport verilmemesiyle ilgili yetkinin yalnızca İçişleri Bakanlığı’na bırakılmasının, hukuk devletinin ve yargı bağımsızlığının gereği olan hakim kararına dayalı denetim ilkesine aykırı olduğuna dikkat çekti. Mahkeme, bu tür sınırlamaların yalnızca yargı kararıyla yapılabileceğine ve bu kararların, Anayasa’nın güvence altına aldığı kişisel özgürlükleri ihlal etmeyecek şekilde verilmesi gerektiğine karar verdi.
Anayasa Mahkemesi’nin verdiği karar, sadece pasaport iptalleriyle ilgili değil, aynı zamanda idarenin sınırlayıcı kararları konusunda da yargı denetiminin zorunlu olduğuna dair güçlü bir mesaj taşıyor.
