Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, katıldığı bir televizyon programında İBB seçimleri, döviz kurlarındaki hareketlilik, enflasyon, yeni emeklilik sistemi ve Doğu Akdeniz'de yaşanan gelişmelere ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
TÜRKİYE EKONOMİSİ
Cari açıkta sıfıra doğru yaklaştığımız bir sürece doğru ilerliyoruz." diyen Albayrak, "Türkiye ekonomisi emin adımlarla hedefine ilerliyor. Önümüzdeki ay enflasyonda daha keskin düşüşler yaşayacağız" açıklamasında bulundu. En yoğun mücadeleyi döviz karşı verdiklerini belirten Bakan Albayrak, "Döviz eskine göre vatandaşı daha az etkiliyor." dedi. İmalat ve ihracat sektörlerini destekleyecek yeni bir destek paketi açıklayacakları müjdesini veren Albayrak, "Teşvik ve desteklerin devam ettiği süreçten geçiyoruz, emeklilikle ilgili çalışmalara devam ediyoruz. Tüm paydaşların memnun olduğu bir emeklilik sistemi ortaya koyacağız. Bu yıl içinde değişimi gerçekleştireceğiz" ifadelerini kullandı. Doğu Akdeniz'de yaşanan gelişmelerle ilgili de konuşan Albayrak, "Arayalım yok, kiralayalım yok. Kendi gemimiz, uzmanlarımız, insanımızla etkin bir ekip oluşturarak kendi karasularımızda yaptık. Akdeniz kimsenin babasının gölü değil" diyerek sert tepki gösterdi.
Bakan Albayrak'ın açıklamalarından satırbaşları:
(Anneler Günü mesajı) Anneler kutsal tüm çocuklar için. Erkek çocukları için daha farklı tabii. Bizim şahsımızda annemizin de enerjisi elektriği çok başka. Annemizle çok farklı duygusal bağımız var. Türk filmi gibi çocukluk geçirdiğimden bağımız farklı oldu, üzerimizde inanılmaz etkisi var. Dara düşünce şükrediyorum, annemiz başımızda. Ben annemin şahsında tüm Türkiye'deki annelerin gününü kutluyorum, ellerinden ayaklarından öpüyorum.
TÜRKİYE MEYDAN OKUMAYLA KARŞI KARŞIYA
(ekonomik kalkınma) 2018 Temmuz- Ağustos'ta yeni sistemle yeni ekonomik model lanse ettik. Türkiye çok tarihi bir dönemden geçiyor. 2013'ten itibaren baktığımızda Türkiye müthiş bir meydan okuma ile karşı karşıya. 12 bin dolar kişi başı geliri aştığı, mayısı takip eden süreçte entresan döneme girdi.
MALİ YAPIYI DIŞ ETKENLERDEN KURTARMAYI PLANLADIK
Türkiye çok yoğun bir ekonomik saldırıya maruz kaldığı bir süreçten geçti. Kısmen Türkiye ekonomisinin de kırılganlıkları olduğu, özellikle 15 Temmuz’dan sonraki süreçte, bir numaralı gündemin güvenlik ve terörle mücadele olduğu süreçte hakikatten Türkiye zorlu süreçten geçti. Ağustosta faizler arttı, faizler her düştüğünde sıra dışı olaylar yaşandı. Eylül ayında faizlerin yüzde 40’lara çıktığı bir dönemde yeni ekonomi programıyla daha istikrarlı bir sürece geçme adımı attık. Dengelenme sürecinin kendini göstereceği, cari açık kaleminde iyileşmeleri gördük. Faizlerin yüzde 40’dan 20’lere düşmesi ki daha düşecek. Enflasyonun artışa izin vermediği bir dalgalanma süreci.
ENFLASYON AÇIKLAMASI: KÖPÜK GİTTİ
Cari açık geçen sene neredeyse 60 milyara dayanmıştı. Bu ay sonu itibariyle cari dengede neredeyse sıfıra doğru gidiyoruz. Bunu yaparken herkes farklı yorumlar yapıyor. Türkiye bu toparlanma dönemini nasıl yürütüyor. İhracatın kademeli artmaya devam edip, ihracat odaklı olmayan ithalatta köpüğün alınıp dengeli şekilde yüzde 5 daralmadan köpüğün gittiğini görüyoruz. İhracatın ithalat karşılama oranı yüzde 60’dan yüzde 86’lara çıktı. Ekonomi istihdamı noktasında şubat ayında adımlar atıldı.
TÜRKİYE'DE FARKLI BİR HAREKETLENME OLDU
En kötü dönemi geride bırakıp mart nisanda istihdamın daha da artığı bir döneme giriyoruz. Geçtiğimiz 6 yıl yaşadığımız hiçbir şey dış kaynaklardan ayrıdır diyemeyiz. 15 Temmuz’da yaşadık, Gezi’de yaşadık. Yaşadığımız tüm bu tecrübelerle her anlamda Türkiye zorlu bir dönemden geçti. Adım adım sona doğru yaklaşıyoruz. Tünelin sonundaki ışık büyümeye başladı. Türkiye ekonomik olarak güçlü refleksler vermeye başladı. Seçime bir hafta kala ilginç bir süreç yaşadı. Türkiye. Bu hafta yaşadıklarımız. Türkiye’de farklı bir hareketlenme.
SAYI 520 BİNİ GEÇMİŞ DURUMDA
Doğu Akdeniz’de gaz aramayın, Allah Allah. Tüm bu faktörlerin ekonomiye minimum etkisi olacak şekilde adımlar atmalıyız. Ağustostan bugüne kadar. Belediyede denir ya altyapı ve üst yapı vardır. Bahçeleri herkes görür, ancak kanalizasyonun maliyeti çok daha büyüktür, önemi büyüktür. Son 8-10 ayda çok önemli altyapı düzenlemeleri adımları attık. Dış faktörlerin ekonomiye etkisini minimize edecek adımlar attık. Türkiye ekonomisi emin adımlarla ilerliyor. Türkiye 2019'un sonuna kadar, başta enflasyon ve istihdam olmak üzere çok daha dengeli ve iyi bir noktaya ulaşmış olacak. Ocak ve Şubat'taki dönemi geride bırakıp istihdamın daha da artacağı döneme giriyoruz. Sadece mart ve nisan ayında Sosyal Güvenlik Kurumu'na giriş noktasında istihdam artışı 520 bini geçmiş durumda...
Süreç ve zamanlama... 3 yıllık program açıkladık. 2019-2020-2021 kapsamında 2019’a baktığımızda hepsini açıkladı. Genel dengelenmede 2019’un önemli olduğunu. Enflasyon ve istihdamda başta olmak üzere dünyayı ilgilendiren travmatik bir şey yaşamadığımız süreç olursa Türkiye çok daha etkili, dengeli mikro ve makro anlamda olumlu bir dönem yaşayacak. 2020-2021 daha iyi olacak. 2018 etkilerini minimize ettiğimizde çok daha iyi sürece gireceğiz.
SORUMLU ABD DEĞİL ÇİN
21. yüzyıl artık geçtiğimiz yüzyıl kodlarıyla okunmadığından yeni dünya düzeniyle ekonomik olarak yansıyor. Amerika-Çin arasındaki ilişki buna örnek. Yapay zeka kapsamında Amerika değil, Çin’in etkin olduğunu bilmiyor. Farklı birileri tarafından gaz sıkışmaları ve karın ağrıları oluşturduğunun görmekteyiz. Bu resme baktığımızda bunun yansımalarının bunun için görüyoruz. Amerika, Çin arasındaki süreç, AB ile İngiltere arasındaki süreç... Ekonomik etkilerinin olması farklı süreçleri beraberinde getiriyor. Tarihsel kırılmadan geçilen süreçte, son 17-18 yılda Ortadoğu başta olmak üzere farklı bir sürece girdi. Terörle mücadele, Suriye’de yaşananlar, Irak… Türkiye’ye etkisi olan yaşanmışlıkların olması… Öldürmeyen acı güçlendirir noktasında, güçlendiği görünüyor.
S-400 SALDIRILAR SONRASI GÜNDEME GELDİ
Net ifade edeyim. En ufak bir reformcu bakış açısından tereddüt yok. 8-10 ayda bile attığımız adımlar bu süreci ortaya koyuyor. 6 yıllık süreçte seçimlere maruz kaldı. 4 yıldan fazla seçimsiz döneme giriyor. Aslında hızlı adımlar atacağı bir dönem olacak. Tablonun en önemli noktası şu; düşünebiliyor musunuz tüm bu yaşananlara rağmen, sosyal ve ekonomik baskılara rağmen Türkiye toplumsal olarak çok net bilinç ve şuur ortaya koydu. Gezi’de, 15 Temmuz’da 15-21 Aralık’ta Türkiye gün aşırı şehit verdiğimiz dönem oldu. Sivil vatandaşlarımız da… S-400 ne zaman gündeme geldi. Sınırımızda roketler atarak genç kızlarımızın atılan füzelerle ölmesini görmedik mi, güçlü bir farkındalık ve direnç ortaya koydu. Türkiye’nin reform eksikliği olarak algılamamak lazım.
ESKİ TÜRKİYE AYAKTA KALAMAZDI
Türkiye adım adım bir üst lige çıktıkça, bunun da bir mücadele etkisi olacak. Doğrular evrenselse büyük Türkiye ideali için emin adımlarla kim ne derse desin… Sanayi üretimi, emeklilik, tarım reformu dedik, bakanlığımızla ilişkili kısımlarda tüm bu çerçevelerde Türkiye bu adımları atmaya devam edecek. Toplumumuzun bilmesi gereken husus bu. Milletimizle gurur duyuyorum. Ekonomik olarak 12 binden, 9-10 bine düşüyorsunuz, terör saldırıları, 15 Temmuz… Birlik gördük. Bunun iç yönetimsel kaynaklı değil, dış kaynaklı olduğunu toplumumuz görmüyor mu. Biz dik durmaya devam ettikçe sadece iktidar olarak değil, toplumumuzda etki sağlayınca güçlü çıkacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın. 8-10 ayda dışarıdan faktörlerle eski Türkiye ayakta kalamazdı.
AKDENİZ KİMSENİN GÖLÜ DEĞİL
(Doğu Akdeniz sondaj krizi hakkında) Bu süreç bizim bakanlığımız döneminde başladı. Ülkemizde neredeyse bölgedeki ülkelerin tamamı keşif sürecine girmiş. Türkiye farklı bir yol izleyerek bu sürece girmeli. Arayalım yok, kiralayalım yok. Kendi gemimiz, uzmanlarımız, insanımızla etkin bir ekip oluşturarak kendi karasularımızda yaptık. Akdeniz kimsenin babasının gölü değil. KKTC kendi karasuları var. Devlet var. Türkiye’nin Kuzey Kıbrıs’ın ortaya koyduğu güçlü bir irade var. Rum kesimi ile farklı bir noktaya gitti.
İNSANLARIMIZ CAMİDE İBADET EDERKEN ÖLDÜ
Amerikan vatandaşları, Hristiyan vatandaşlar ölse ne düşünürsünüz, travmatik değil mi, aynısı Türkiye’de yaşandı. İnsanlarımız camide ibadet ederken, insanlarımız öldü. Devlet olarak biz niye varız, kendi vatandaşımızı koruyamıyorsak neden varız. Biz duralım füze atsın, saldırsınlar biz de müttefiklerimizin izin verirse yanıt veririz diyelim, olmaz öyle. Bu mücadeleyi sonuna kadar vermemiz lazım.
VATANDAŞLARIMIZ ENERJİDE SEVİNÇLİ HABERLER ALACAK
Kendi altyapımız, gemimizle, Fatih Gemimiz devreye girdi, şimdi Yavuz da devreye girecek. 2020’lerin Türkiye’sinde bilimsel gerçeklikle de söylüyorum. Tüm vatandaşlarımız görsün diye söylüyorum, Türkiye enerji aramacılığında petrol gaz noktasında sevinçli haberler duyacak. Türkiye çok doğru adımlar attı, neden rahatsız oluyorsunuz. Terörle mücadele etmeyelim, aramayalım, kusura bakmayın. Türk toplumumun yaşadığı tecrübeler farkındalık düzeyini çok daha iyi noktalara taşıdı. Türkiye’nin dostluğunu kazanmak çok önemli.
ENERJİ VE SAVUNMA PLANIMIZA KİMSE KARIŞAMAZ
Enerji ve savunma planımıza kimse karışamaz. Sosyal medya üzerinden operasyon geçti o günler. 2008-2009 küresel finansal kriz Türkiye’yi teğet geçecek dedik, nitekim öyle oldu. Türkiye 4 çeyrek küçüldü. Yüzde 15 küçüldü. Bu süreci minimum etkileriyle. Türkiye 2 çeyrekte atlatıyor olacak. Toparlanma sürecine girecek inşallah. İstihdam olarak bu rakamı görmedik. Tabii ki yara aldık. Mart nisan düştüğünü, mayıs haziran daha da düşeceğini görüyoruz. İlk defa iktidar partisi 2009’da yüzde 38’di, yüzde 52 oldu. Hem daha az etkiyle püskürtmesi, hem de dışarıdan yapılanların görülmesi açısından çok önemli etki koydu.
Doğu Akdeniz çok önemli, herkes girecek, sen dur… Füzeler yağıyor, bize ne deniyorsa bunu kabul edelim diyeceğini zannetmiyorum. Çok farklı ülkeler çok farklı sınamalardan geçiyor. Toplumlar birlik ve beraberlik içinde çıkıyor bu süreçlerden. Ben gurur duyuyorum Türkiye ile. Çok güçlü bertaraf etti.
TÜRKİYE’NİN İÇİNDE OLMADIĞI BİR PLAN EKONOMİK DEĞİL
Türkiye dosdoğru bir siyaset izledi, ilkeli bir siyaset içinde. Bugün dedik ki paydaşlarla olmamak için hiçbir sebep yok. Siz yok ben böyle yaparım. Pazar, transit ülke Türkiye. Türkiye’nin içinde olmadığı proje olmaz. Türkiye’nin olmadığı proje yatırımcısını batırır, mühendislik olarak olur ama diğer türlü olmaz.
ABD BAŞKANI İLE GÖRÜŞMEDE NELER YAŞANDI?
Şahsımıza yönelik bir şey değil. Ben burada üzerime alınmadığım bir görüşmedir. Sayın Trump'a hem ülkemize hem Cumhurbaşkanımıza duyduğu sevgi muhabbet iyi niyetli bir yaklaşım olarak tanıdık. gerek heyetler arası, gerek telefonla görüşmelerimiz devam ediyor. Telefon görüşmesinde sıcak bir şekilde Avrupa turunun peşine ekleyebiliriz diye düşündük ama kısa olur dedik, Temmuz ayı görüşüldü. Tarih konusunda görüşmeler devam ediyor. Temmuzun gerçekleşme ihtimali yüksek. Türkiye’ye geleceğini ifade ediyordu, ancak şu an tarih konuşuluyor.
DÖVİZ ESKİSİNE GÖRE VATANDAŞI DAHA AZ ETKİLİYOR
Döviz kurlarını Türkiye’deki vatandaşlarımızı olumsuz etkileyecek süreç eskiye göre daha az. Yerleşik vatandaşların borçları toplam GSMH ye yüzde 14 seviyelerinde, en düşük ülkelerden biri. Toplumumuz bir bilinç oluşturdu. Bu eğitim düzeyine kavuştuğundan daha az riskli. Toplumda ve kurumlarda böyle etkisi var. Döviz ne oldu, dolar ne oldu. Önümüzdeki dönemde çok daha yoğun TL merkezli bir süreç hedefliyoruz. Dalgalanmalar tabii ki etkiliyor. İthalat firmalarımızın özellikle etkilendiği söylenebilir. Bu firmalarımızı olumsuz etkilediğinin farkındayız. 8-10 ayda en yoğun mücadele ortaya koyduğumuz süre.
TÜRKİYE KADAR ŞEFFAF BİR ÜLKE YOK
Para birimlerindeki dalgalanmaları minimize edecek bir süreci ortaya koymaya çalışıyoruz. Farklı finansman enstrümanları aracılığıyla, farklı likidite bahaneleriyle… Dünyada bunu görüyoruz. 2014-2015’te Rusya, 4 yıldır piyasaların dengelenmesi, rubleye yönelik süreci… 1 dolar 30 rubleden, 82 rublelere çıktı, şimdi son dönemde 60-70 rublelere indi. Türkiye iyi niyetli kazan kazan ilişkisi ile rahat ve şeffaf bir piyasada. 2001’de IMF’in Türkiye’ye koyduğu kriterlerdir, bu kadar şeffaf, içi dışı her yeri görünüyor. Türkiye bu ilişki düzeyine, sermaye giriş çıkışı… Dünyanın en çok sermaye çekişi Çin, Türkiye’de mi daha liberal orada mı daha liberal.
TÜRKİYE VE KURUMLARI HER ŞEYİN FARKINDA
Bir ülke ekonomisine yönelik kötü niyetli çalışmalar yaparsınız, ekonomisi etkilenir ama biz son 8 ayda çok önemli adımlar attık, atmaya devam ediyoruz. Türkiye çok daha kırılganlıklarını azaltmış bir şekilde devam ediyor. Swap piyasası, farklı paydaşların adımları yönetilebilir kontrollü bir noktaya doğru gidiyoruz. Türkiye dengelenme çok güzel bir noktaya gelecek. Önümüzdeki dönem çok daha pozitif sürece giriyoruz. Turizmde, tarımda, cari açık değil, fazla noktasına gittiğimiz… Türkiye birçok anlamda sınandı, test edildi. Devam ediyor. Biz her sınanmadan çok daha iyi bir şekilde çıkıyoruz. Türkiye ve kurumları her şeyin farkında.
İSTANBUL SEÇİMİNİN EKONOMİYE ETKİSİ
Gerçekçi olmak gerekirse, belirsizlik algı vs bitmesi söyleniyordu, seçimsiz bir döneme girdiğimiz için normal şartlarda böyle olduğunu düşünüyorum. Bir yerel seçim normal şartlar altında etkisi yok, yatırımcılar açısından da bir etkisi yok. Ama 6 yılda farklı testlere tabii tutan kesim için ama etkisi vardır. Dövizde gördük, medya tarafında da gördük. Koordineli hareketi görünce tabii toplumumuzda görüyor.
SOSYAL MEDYADAN BOMBARDIMAN VAR
Önümüzdeki üç beş ayda enflasyon çok sert şekilde aşağıya düşmeye devam edecek. Geçtiğimiz 4 ay zor bir 4 aydı, önümüzdeki dönemde enflasyonda ciddi kırılmalar olacak. Pozitif bir döneme giriyoruz. Ama içeride, dışarıda, sosyal medyada farklı medyada toplumsal birlik beraberliğe yönelik bir operasyon umudu kırmaya yönelik bir bombardıman var. Ben altını çiziyorum kese kağıdına vergi ona vergi buna vergi, bakanımız hemen yalanladı. Negatif bir bilgilendirme bombardımanı var. Mesainizin 24 saati bunların ortaya koyduğu bu algıyı silmeye yönelik olur.
TÜRKİYE SÜREÇTEN GÜÇLENEREK ÇIKACAK
Pozitif bir döneme doğru bir sürecin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Önümüzdeki süreç çok daha olumlu bir süreci ortaya koyuyor. Birileri rahatsız, ama dolar üzerinden, farklı sosyal projeler üzerinden… Toplumsal bilinci negatif etkileyecek süreç içindeler. Bakıyorsunuz 21 yüzyıl popülist kültür markalaşmayı oluşturdu, ama hızlı parlayan ve tükenen markaya da şahit olduk.
Türkiye’de klasikleşmiş siyaset söylemi, özellikle 15 Temmuz’dan sonra maruz kaldığı yerli ve milli bir şekilde hareket ettiği, Türkiye’nin sigortası olan Cumhur İttifakı. Son dönemde birçok ortamda bu birliği kırmaya yönelik haberler ortaya çıktı. 2 parti de sağduyulu şekilde bertaraf etti. Önümüzdeki dönemde büyüyerek devam edecek.
YENİ DESTEK PAKETİ HAZİRAN AYINDA AÇIKLANACAK
İmalat ve ihracat sektörünü destekleyecek, haziran gibi paket açıklayacağız. Çok önemli adımlar attık atıyoruz.
BANKACILIKTA YENİ DÖNEM
ATM’lerin ortak işletilmesiyle ilgili lansmanımız olacak. Ortak ATM işletmeciliği ile 1 milyarlık tasarruf sağlayacağız. Finansman ve kredi kanallarının da üretim odaklı alanlara gelmesi anlamında esnaflarımız yüzde 4-5 kredilerle, 3-4 ay çok yoğun destek paketleriyle elimizden geleni ortaya koyduk.
EMEKLİLİK SİSTEMİ
Teşvik ve desteklerin devam ettiği süreçten geçiyoruz, emeklilikle ilgili çalışmalara devam ediyoruz. Tüm paydaşların memnun olduğu bir emeklilik sistemi ortaya koyacağız. Bu yıl içinde değişimi gerçekleştireceğiz.
İSTİHDAMDA ARTIŞ
Demin de bahsettim, Türkiye tüm bu siyasi etkilerle 8 ay zor bir süreci geride bıraktı. Bugün ortaya koyulan tüm bu rakamlar, güven endeksi, sanayi verimlilik kapasite, son dönemde en iyi şekilde ilerlediği. İstihdam mart nisan istihdamına sosyal güvenlikte 520 bin giriş var, mayıs haziran daha da artacak.
TÜM ZAMANLARIN REKORU KIRILACAK
Turizmde 50 milyon kişi sayısı 35 milyar ile tüm zamanların rekorunu kıracağız. Tüm uçaklarla yeni havalimanında full kapasiteye geçmesiyle bu anlamda da çok yoğun katkı ortaya koyacağımız bir süreç var. Bol döviz bol istihdam süreci var. Ben çok rahatım, halkımızın da rahat olması lazım. İletişim algı sosyal medyasıyla oluşturulmaya çalışan tüm bu negatif bu resmi ortaya koymamız lazım. Birileri algı oluşturmaya çalışıyor.
