Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerle ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Doğu Anadolu Fay Hattı'nda kırılan segmentlerin uzun yıllar boyunca büyük bir deprem riski taşımadığını belirten Özel, fay hattının tekrarlanma periyotlarının 500 ila 1000 yıl arasında değiştiğini ifade etti.
Prof. Dr. Özel, Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi'nde yaptığı açıklamada, Kahramanmaraş merkezli depremlerin Doğu Anadolu Fay Zonu'na paralel olarak uzanan Narlı Fayı'nda meydana geldiğini aktardı. Doğu Anadolu Fay Hattı'nın kayma hızının Kuzey Anadolu Fay Hattı'na kıyasla daha düşük olduğunu vurgulayan Özel, bölgedeki depremlerin yüzyıllar süren periyotlarla tekrarladığını ifade etti.
ÖZEL: Bu Büyüklükte Bir Depremi Bu Fay Üzerinde Beklemiyorduk
Özel, Doğu Anadolu Fay Zonu'nda uzun süredir büyük bir deprem meydana gelmediğini, ancak Kahramanmaraş’ta büyük bir sarsıntının yaşanabileceğini öngördüklerini dile getirdi. Ancak depremin, DAF'a paralel ve genellikle daha az önemsenen bir fay üzerinde başlamasının kendileri için sürpriz olduğunu söyledi.
KRDAE verilerine göre, son 124 yıl içinde 300 kilometrelik yarıçap içinde toplam 40 bin deprem meydana geldiğini, bunlardan 12 bin 466'sının 4.0 büyüklüğünden büyük olduğunu aktaran Özel, tarihsel veriler ışığında Kahramanmaraş’ta 1114 yılında da büyük bir depremin yaşandığını hatırlattı.
6 Şubat 2023’te meydana gelen depremlerin Doğu Anadolu Fay Zonu’nu çift yönlü kırdığını belirten Özel, depremin gece saatlerinde meydana gelmesi ve yaklaşık 80 saniye sürmesinin hasarı artıran en önemli faktörlerden biri olduğunu vurguladı.
İki Yılda 58 Bin 340 Artçı Sarsıntı Kaydedildi
Deprem bölgesinde sismik hareketliliğin devam ettiğini aktaran Özel, 6 Şubat 2023’ten itibaren Kahramanmaraş ve çevresinde 350 kilometrelik yarıçap içinde toplam 58 bin 340 artçı depremin kaydedildiğini belirtti. Son bir hafta içinde ise 114 artçı sarsıntının yaşandığını ifade eden Özel, etkinliklerin özellikle Savrun Fayı üzerinde yoğunlaştığını söyledi.
İlk yıl 45 bin, ikinci yıl ise 12 bin civarında artçı depremin meydana geldiğini belirten Özel, Doğu Anadolu Fay Zonu'nda son iki yılda kaydedilen depremlerin, 214 yıl içinde yaşanan toplam deprem sayısını geçtiğine dikkat çekti.
Özel, "Bölgedeki enerjinin büyük kısmının açığa çıktığını düşünüyoruz. Bu nedenle Doğu Anadolu Fay Zonu'nda kırılan segmentlerde uzun yıllar boyunca büyük bir deprem beklemiyoruz" açıklamasında bulundu.
Ege Denizi'nde Bir Haftada 1260 Deprem Meydana Geldi
Ege Denizi’nde son bir haftada yaşanan sismik hareketlilik hakkında da bilgi veren Özel, bölgede irili ufaklı 1260 depremin kaydedildiğini belirtti. Bunlardan 100’ünün 4.0 ve üzeri büyüklükte olduğunu vurgulayan Özel, bölgenin hem tektonik hem de volkanik aktiviteler açısından yakından takip edildiğini söyledi.
Kandilli Rasathanesi’nin, UNESCO bünyesinde Türkiye çevresindeki denizlerde olası tsunamileri izleyen ve bölge ülkelerine erken uyarı mesajları gönderen bir merkez olduğunu ifade eden Özel, Batı kıyılarında meydana gelebilecek büyük bir depremin tsunami oluşturma riskine karşı AFAD’a anında bilgi aktarıldığını belirtti.
ÖZEL: Ege Denizi'ndeki Faylar Tsunami Açısından Daha Riskli
Ege Denizi'ndeki depremlerin büyük ölçüde tektonik hareketlerden kaynaklandığını belirten Özel, bölgenin özellikle düşey fayların yoğun olduğu bir alan olması sebebiyle tsunami riski taşıdığını ifade etti. Tarihsel verilere göre 1956 yılında meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki Amorgos Depremi’nin büyük bir tsunami oluşturduğunu ve dalgaların Mısır’a kadar ulaştığını aktardı.
Bunun dışında, 1989-1991, 2002-2003 ve 2011-2012 yıllarında da bölgede önemli deprem serileri yaşandığını belirten Özel, 2024-2025 yıllarında devam eden sismik hareketliliğin de yakından takip edildiğini söyledi.
Kumburgaz Fayı Marmara Bölgesi İçin En Kritik Alan
Basın mensuplarının olası Marmara Depremi hakkındaki sorularını yanıtlayan Özel, Marmara Bölgesi'nde büyük bir depremin tekrarlanma periyodunun 250-300 yıl arasında olduğunu ve bölgedeki tarihsel depremlerin belirsizlikler içerdiğini ifade etti.
Özel, "Marmara Denizi'nde deprem ihtimalinin en yüksek olduğu bölge, Orta Marmara’daki Kumburgaz Fayı olarak görülüyor. Ancak tarihsel kayıtlar içinde bazı belirsizlikler olduğu için kesin öngörülerde bulunmak zor" dedi.
Kandilli Rasathanesi olarak, olası bir Marmara Depremi için farklı senaryolar üzerinde çalıştıklarını belirten Özel, tsunami tehlikesi de dahil olmak üzere bölgedeki tüm sismik aktiviteleri titizlikle izlediklerini vurguladı.
