657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, kamu çalışanlarının hakları ve yükümlülükleriyle ilgili önemli düzenlemeler içermektedir. Memurların grev yapıp yapamayacağı sorusu, bu düzenlemeler ışığında net bir şekilde yanıt bulmaktadır. Peki, memurlar neden grev yapamaz? Grev yasağının gerekçeleri neler? İşte tüm bu soruların yanıtları:
657 Sayılı Kanun ve Grev Yasağı Nedir?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 27. maddesi, devlet memurlarının greve katılmalarını yasaklamaktadır. Bu yasağa göre, memurlar herhangi bir greve karar veremez, greve katılamaz ve grevi destekleyemezler. Ayrıca, bu kanun, memurların greve katılmalarını teşvik etmelerini de yasaklar. Grev, memurlar için disiplin suçudur ve bu tür bir davranış, memurun görevden çıkarılmasına yol açabilir.
Anayasamızda, kamu görevlilerinin sendika kurma hakkı düzenlenmiştir. 1982 Anayasası’nın 53. maddesine göre, kamu görevlileri kendi sendikalarını kurma ve bunlara üye olma hakkına sahiptir. Ancak bu hak, grev yapma hakkını kapsamamaktadır. Anayasa, kamu görevlilerinin toplu sözleşme yapabilmelerini öngörse de, grev hakkı sadece işçilere tanınmıştır. Devlet memurları, toplu sözleşme yapma hakkını kullanabilir, ancak greve gitmeleri yasaktır.
Grev Yasağının Sebebi nedir?
Devlet memurlarının grev yapmalarının yasaklanmasının temel nedeni, kamu hizmetlerinin kesintiye uğramaması ve halkın zarar görmemesidir. Kamu görevlileri, devletin idaresiyle bağlıdır ve bu görevin bir parçası olarak, halkın hizmetinde kesinti yaşanmaması için her türlü özveriyi gösterme yükümlülüğü altındadır. Grev, bu yükümlülükle çelişir ve devletin işleyişini aksatır.
Devlet memurlarının, kamu idaresine karşı sadakat yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu sadakat yükümlülüğü, memurun devletin menfaatlerine zarar vermekten kaçınmasını gerektirir. Grev yapmak, bu yükümlülükle çelişir çünkü memurun greve katılması, devletin işleyişine zarar verebilir ve hizmetlerde aksamalara neden olabilir. Bu nedenle, devlet memurları için grev yasağı, idareye sadakatle bağdaşmaz.
657 sayılı Kanun’un 125. maddesi gereği, grev yapma fiili, devlet memurunun görevden çıkarılmasına neden olur. Ayrıca, bu tür bir davranış, Türk Ceza Kanunu’nun 260. maddesi çerçevesinde de cezai işleme tabi tutulabilir. Memurlar, grev yaparak hem disiplin cezası alabilirler hem de işten çıkarılabilirler.
Devlet memurları, grevsiz de olsa toplu sözleşme yapma hakkına sahiptirler. Bu hak, memurların çalışma şartları üzerinde pazarlık yapmalarına olanak sağlar. Ancak, grev yasağı nedeniyle, toplu sözleşmelerde anlaşmazlık durumunda, memurlar grev yaparak haklarını savunamazlar. Bu da, memurların işçi niteliği taşımayan bir statüde oldukları için, grev hakkı gibi haklardan yoksun kalmalarına yol açmaktadır.