11 Ekim 2022'de TBMM komisyonuna sevk edilen imar affı düzenlemesinin dokuzuncu kez hayata geçirilmesi beklenirken 6 Şubat'ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen deprem felaketinin ardından depremden etkilenenen 10 ilde imar affı kapsamında verilen yapı kayıt belgesinin 294 bin 166 olduğu ortaya çıktı. Depremin yaralarının sarılması için tüm Türkiye tek yürek olmuşken geçmişte çıkan imar afları bir kez daha tartışamlara yol açtı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe’nin paylaştığı verilere göre, 2018’de Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde çıkarılan imar affında Türkiye çapında 3 milyon 152 bin yapı kayıt belgesi verildi.
Depremin etkilediği 10 ilde imar affı kapsamında verilen yapı kayıt belgesi sayısı tam 294 bin 166 oldu.
Adana'da 59 bin 247, Adıyaman’da 10 bin 629, Diyarbakır’da 14 bin 719, Gaziantep’te 40 bin 224, Hatay'da 56 bin 464, Kahramanmaraş’ta 39 bin 58, Kilis’te 4 bin 897, Malatya’da 22 bin 299, Osmaniye’de 21 bin 107, Şanlıurfa’da 25 bin 521 yapı kayıt belgesi verildi.
Gökçe, 2018 yılında çıkartılan “İmar Barışı” uygulamasının önceki imar aflarından boyut, kapsam, nitelik bakımından ayrıldığını belirterek, “Bu kanunla 2018 yılına kadar imar mevzuatına aykırı durumlar beyanla kayıt altına alındı. Bakanlıktan alınan yapı kayıt belgeleri ile sorunlu konutlar korundu” dedi.
“Bugüne kadar yapılan imar afları şehirlerimize ihanettir"
Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep ve Adıyaman’da deprem bölgelerinde incelemelerde bulunan Konak Belediye Başkanı Abdül Batur, “Bugüne kadar yapılan imar afları şehirlerimize ihanettir. Bugün bu afların acı faturasını da ödüyoruz. Depremde en büyük yıkımların kaçak yapıların bulunduğu ve imar affına uğrayan bölgelerde olduğunu görüyoruz. İmar affı deprem ülkesi olan Türkiye’de bir daha asla konuşulmamalı, bir daha asla gündeme gelmemelidir. Övünç kaynağı gibi sunulan imar affına son verilmelidir. Kesinlikle olmaması lazım. Yasal olmayan katların çıkılması, binaya yük bindirilmesi demek. Bunların ortadan kaldırılması lazım. Türkiye’de bir daha telaffuz edilmeyecek bir cümle olmalı imar affı. Bir daha asla imar affı çıkmamalı. Aksi takdirde bunun faturasını da maalesef yine halkımız ödemek zorunda kalacak. Hatay’da aftan yararlanan binaların hepsi yıkılmış. Bu çok üzücü. İmar düzenlemeleri de bölgelerin yapılarına uygun olarak yapılmalı.” açıklamasında bulundu.
"Kabul oyu vermek zorunda kaldıklarını" belirttiler
İmar affına Meclis'te "evet" oyu veren vekiller, eleştirilere maruz kaldı. CHP’li Barış Yarkadaş, Engin Özkoç, Lale Karabıyık, Hüseyin Çamak, Sibel Özdemir, Musa Çam, Hayati Tekin ve Kadim Durmaz, AK Parti ve MHP’li diğer milletvekilleriyle birlikte imar affına "kabul" oyu vermişti.
CHP'li Özkoç: Torba yasalara beş iyi şey koyuyorlar, bir tane kötü
Eleştirilerin ardından, "kabul" oyu veren vekillerden bazıları, açıklamalarda bulundu. Kamu yararı olan maddelerin de geçebilmesi için bu torba yasaya, "kabul oyu vermek zorunda kaldıklarını" belirten CHP'li Engin Özkoç, Diken'e yaptığı açıklamada şunları söyledi:
"Bizim baştan beri karşı çıktığımız torba yasa bu. Torba yasalarda beş tane iyi bir şey koyuyorlar, bir tane kötü bir şey koyuyorlar. Bu, Genel Kurul’a geldiği zaman, biz ona göre karar alıyoruz. Bazen o beş iyi şeyi reddetmemiz mümkün olmuyor. Çünkü toplumun yararına oluyor. Ama kayıtlara şerh düşüyoruz, 'Yanlış' diye. Örneğin, bir maddeye karşı çıkıyoruz, yanlıştır ama yararlı olan diğer maddeler için 'evet' veriyoruz.
Şimdi o torba yasaya baktığımız zaman genel başkanımızın (Kemal Kılıçdaroğlu) emeklilere bayramlarda iki maaş ikramiye verilmesi talebi de var. Örneğin, o bizim istediğimiz yasa. Yaşlıların maaşlarının yükseltilmesini istediğimiz yasa var. Milyonlarca kişiye istedik biz bunları."
Yarkadaş: CHP'li vekiller, imar affına itiraz eden çok sayıda konuşma yaptı
CHP'li Barış Yarkadaş da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlarda, "CHP’li hiçbir milletvekili imar affına EVET oyu VERMEMİŞ; aksine bu yasaya karşı çıkmıştır. Biz Meclis'te yasaya defalarca itiraz ettik ve şerh düştük. Meclis tutanaklarında hepsi var. AKP imar affını TORBA YASANIN içine attı. Torbada, öğrencilere af, emeklilere ikramiye, yaşlılık maaşının artması, matrah düzenlemeleri vs vardı. CHP torbadaki 23 maddeye evet dedi. İmar affına ise itiraz etti.
CHP’li vekiller, Meclis'te imar affına itiraz eden çok sayıda konuşma yaptı. Musa Çam, Engin Özkoç ve Gülay Yedekçi bu isimlerden birkaçı. O gece CHP ADINA konuşan Serdal Kuyucuoğlu, 'bu bir rüşvettir, cinayettir' dedi" ifadelerini kullandı.
"O dönemde affı savunuyorduk, şimdi herkes ders çıkarmalı"
Eski TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı ve AK Parti Ankara Milletvekili Ahmet İyimaya da, "kabul" oyu verdiği imar affıyla ilgili Sözcü'ye verdiği demeçte, şunları söyledi:
"Anayasaya bir rezerv koymazsanız sürekli af çıkar. Bazı konularda anayasada rezervler var. Örneğin partilerin kapatılmasını şarta bağlayan düzenleme yapıldı. Bu olay, hukuku, anayasayı sarstı, siyaseti sarstı.
O dönemde biz affı savunuyorduk. Şimdi herkes bundan ders çıkarmalı. Parti ekseninden bakmıyorum, ülke ekseninden bakıyorum. Bir düzenlemeyi benim parti menfaatime uyuyor diye yapmak yerine geniş perspektifle ülke menfaatiyle düşünmek lazım. İmar affını her şartta yasaklayan bir anayasa zorunludur."
