İnşaatı devam eden Mersin Akkuyu Nükleer Santralı'nda çalışan işçiler arasında menenjit salgını yaşandığı ve 5 işçinin yaşamını yitirdiği öne sürüldü. Akkuyu Nükleer A.Ş tarafından yapılan açıklamada işçi ölümleri doğrulanırken, hayatını kaybeden 2 işçi olduğu belirtildi.
Kendilerine 2 vaka konusunda bilgi geldiğini aktaran Mersin Tabip Odası Başkanı Dr. Nasır Nesanır, bir işçiye menenjit teşhisi konulduğunu belirtti. Diğer işçinin testinin negatif çıktığını kaydeden Nesanır, "Ancak bazı durumlarda antibiyotik tedavisine başlanmışsa bu kişinin testi negatif verebilir" dedi.
"GİZLENECEK DURUM DEĞİL"
Mersin’in Gülnar ilçesinde yapımı devam Akkuyu Nükleer Santrali'nde menenjit vakalarının görüldüğü belirtildi.
Konuya ilişkin BirGün'den Sibel Bahçete'nin aktardığına göre; Mersin'de yaşayan avukat Derya Demir, kendilerine gelen ilk bilgide 5 işçinin öldüğünü ve sayının artma endişesinin yaşandığı belirterek "Hastanede alarm durumunun olduğu ve hastane personelinin de koruyucu ekipman temin edildiği, hatta aşı tedariğinin söz konusu olduğu söylendi. Biz bu bilgileri hastane içinden aldık ancak halen yetkililerden bilgi verilmediği için halen bilgileri araştırıyoruz" dedi.
Dr. Nasır Nesanır, 22 yaşındaki bir işçinin menenjitten hayatını kaybettiğini belirterek "Bu işçi Nisseria Meningitidis adlı bakterinin neden olduğu Meningokok hastalığından yani menenjitten yaşamını yitirdi. 25 yaşındaki bir işçi daha yaşamını yitirdi. Fakat bunun kan örneği sonucu Ankara'ya gönderildi ve sonuç negatif geldi. Menenjite bağlı bir şey dememiz burada zor. Ancak ilk yaşamını yitiren ve bize gelen bilgi 22 yaşındaki genç menenjitten yaşamını yitirdi. Laboratuvarda da teşit edildi. Fakat 25 yaşındaki işçi de öldü ancak onun sonucu negatif. Menenjit bakterisi ve virüsü görülmedi. Sonucun negatif olması demek menenjit yoktur demekte soru işareti olabilir, çünkü o işçiye anbitiyotik başlamış olabilirler. Bazen anbitiyotik başlanır ve kültürde sonuç negatif çıkar" dedi.
"KAYNAK ARAŞTIRMALI"
Hastalığın çok yakın temasla bulaştığına dikkat çeken Nesanır "Hastalık solunum yolu ile bulaşabilir ama çok çok yakın temas gerekli. Temasta bulunan sağlıkçıların aşısı, koruyucu antibiyotikleri de anında verilmiş orada sıkıntı olmamış" diye konuştu.
Hastalığın kaynağının araştırılması gerektiğini anlatan Nesanır, özetle şunları söyledi:
"Burada önemli olan kaynak ne, burada en az 10 gün önce virüsü almak gerekir. Bu işçi bu zaman zarfında burada mıydı, eğer oradaysa kaynak orasıdır. Ya da izne gittiyse belki oradan kapıp geldi, bunları kamuoyuyla paylaşmaları gerekir. Menenjit ile karşı karşıya kalındıysa hızlıca tedavi edilmeli. Bulantı, kusma, baş ağrısı gibi belirtisi oluyor. Bu belirtiler diğer hastalık belirtilerine benzediği için ve çok sık karşılaşılmadığı için diğer hastalıklarla karıştırabiliyor. Çok hızlı ve akut gelişen hastalık beyin zarını, omuriliği etkiliyor, virüs kana karışabiliyor. O belirtiler hissedilince hemen müdahale edilmeli. Burada saatlerin bile önemi var. Tabip odası olarak il sağlık ve bakanlık yetkilileri ile görüştük. Aciller, hekimler bilgilendirildi. Antibiyotik alması gereken personele antibiyotikleri, koruyucu tedavileri verildi. Akkuyu'daki personelde de koruma tedbirleri alınmış, yakın teması olanlar için belli protoküller yapıldı."
ÖNLEM ALINDI MI?
Boyun Eğmeyen İlaç Emekçileri de sosyal medya hesabından "Halk sağlığı için sormaya devam ediyoruz. Genç bir işçi menenjitten yaşamını yitirmiş midir? Hastane personeli için temin edilen aşılar ilaç yokluğu nedeniyle yetmemiş midir? Sağlık çalışanlarına aşı bulunamadıysa hangi önlem alınmıştır? Ölü sayısı kaçtır?" diye sordu.
"Akkuyu, basına ve meslek örgütlerine açılsın"
Rusya Atom Enerjisi Kurumu'nun (Rosatom) "Yap-İşlet-Sahip Ol" modeliyle üstlendiği ve inşası devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde (NGS) çalışan Muhittin Oral ve Mustafa Avşar isimli iki işçi 11 Ocak'ta menenjit şüphesiyle hastaneye kaldırıldı.
Tedavi altına alınan işçilerden biri 13, diğeri ise 14 Ocak’ta hayatını kaybetti. Mustafa Avşar'ın menenjit teşhisi ile yaşamını yitirdiği belirlenirken, Muhittin Oral'ın kan değerlerinde bakteriyel etkene rastlanmadı.
Konuyla ilgili bianet’e bilgi veren Mersin Tabip Odası Başkanı Dr. Nasır Nesanır, Akkuyu NGS’de yaşananlarla ilgili Sağlık Bakanlığını göreve çağırdı.
Santralin basına ve meslek örgütlerine açılması gerektiğini söyleyen Nesanır, söz konusu bir salgın riskine karşı santralde geriye dönük sağlık taraması yapılması gerektiğini belirtti.
Kötü barınma koşulları
Nesanır, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Ölen işçilerden birinin meningokok menenjit olduğunu biliyoruz, tahlillerde sonucu çıktı. Diğer işçinin testi negatif çıksa da ölümünü şüpheli vaka olarak görmek gerekiyor. Hastaneye kaldırılmadan önce bir antibiyotik tedavisi süreci var çünkü. Bir şüpheli vaka daha var, onun da hastanede tedavisi devam ediyor, genel durumu iyi ve test sonucu negatif.
“Menenjitin solunum yoluyla bulaşması için daha sık temas gerekir. Örneğin aynı yerde uyumak, aynı toplu taşıma aracında uzun süre birlikte seyahat etmek gibi. Ancak elbette kötü barınma koşulları, yetersiz ve dengesiz beslenme de meningokok menenjitin seyrini oldukça kötü etkiler. Burada bizim için kritik olan şu: Bu işçiler aldıkları bir izinden dönüşte mi menenjit oldular, yoksa hiç izin almamışlardı ve hastalık santralin içinden mi çıktı?
“Basın kuruluşları ve meslek örgütleri olarak bize izin vermeleri gerekir ki, santralin ne durumda olduğunu görüp, değerlendirebilelim. Olası bir salgın riskine karşı, geriye dönük 10 gün taramamız gerekiyor işçileri. Kiminle temas etmişler, hayatını kaybeden işçilerle aynı koğuşta kaldılar mı, bunları bilmemiz gerekiyor. Sağlık Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bunları kamuoyuyla paylaşması gerekiyor.”
“Akkuyu’da menenjitin yayıldığıyla ilgili neden bir açıklama yapılmıyor”
DEM Parti Mersin Milletvekili Perihan Koca da Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın cevaplaması istemiyle soru önergesi verdi. Koca, “Akkuyu’da menenjitin yayıldığıyla ilgili neden bir açıklama yapılmıyor” diye sordu.
Mersin Milletvekili Perihan Koca Doğan, "Akkuyu Nükleer Güç Santralinde çalışan işçilerin menenjit olduğu iddiasına ilişkin" soru önergesi hazırlayarak konuyu Meclis'e taşıdı.
Doğan'ın soru önergesinde şu ifadelere yer verildi:
Aşağıdaki sorularımın, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından Anayasa'nın 98. ve TBMM içtüzüğünün 96. ile 99. maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.
Basına yansıyan haberlerde Mersin ilinde inşaatı süren Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nde çalışan inşaat işçilerinde menenjit hastalığı tespit edildiği bildirilmiştir. Hastaların Silifke Devlet Hastanesi ve Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'ne sevk edildikleri belirtilmiş, hastaların durumuyla ilgili ise İl Sağlık Müdürlüğü'nün herhangi bir açıklaması olmamıştır.
Bu bağlamda;1. Mersin ilinde yapımına devam edilen Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nde menenjit hastalığının yayıldığı ile ilgili iddialarla ilgili niçin bir açıklama yapılmıyor? Hastalanan işçilerin sayısı kaçtır? Hastaların sağlık durumu nedir?
2. Olası bir menenjit salgınıyla ilgili bakanlığınızın bir çalışması var mıdır? Ülkemizde görülme sıklığı Avrupa ülkelerine oranla çok daha fazla olduğu bilinen menenjit hastalığına neden olan meningok enfeksiyonları niçin aşı kapsamına alınmamaktadır?
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'ya sunulan soru önergesine henüz bir cevap gelmedi.
"Hastalık nedeniyle hayatını kaybeden işçi var mıdır?"
İstanbul Milletvekili Ahmet Şık da konuya ilişkin yazılı soru önergesinde bulundu. Şık'ın soru önergesinde şu ifadelere yer verildi:
Aşağıda sorularımın Sağlık Bakanı Fahrettin KOCA tarafından Anayasa'nın 98. ve TBMM İç Tüzüğü'nün 96. ve 99. Maddeleri gereğince yazılı olarak yanıtlanmasını saygılarımla arz ederim.
Günlerdir Akkuyu Nükleer Santral inşaatı işçilerinin bakteriyel menenjit virüs hastalığıyla hastanelere sevk edildiğine dair iddialar tarafımıza iletilmektedir. basına ve kamuoyuna yansımaktadır.
Kamuoyuna yansıyan ve tarafımıza iletilen bilgilere göre; inşaat alanına yaklaşık bir haftadır sürekli olarak ambulansların giriş yaptığı, işçilerin hastaneye kaldırıldığı ve 5 işçinin salgın nedeniyle hayatın kaybettiği öne sürülmektedir.Öte yandan 11 Ocak'tan bu yana bakteriyel menenjit virüsü hastalığı şüphesiyle hastaneye sevk edilen üç işçinin Silifke Devlet Hastanesi ve Tıp Fakültesi Hastanesi'nde müşahede altında tutulduğu ve hastane personeliyle birlikte izole edildiği Partimizin Mersin İl Örgütüne gelen bilgiler arasındadır. Örgütümüzden gelen bir diğer bilgi ise şirket yöneticileri tarafından işçilere gönderilen mesajlarda menenjit salgınına ilişkin iptidai tedbirlerin önerilmesidir. İşçilerin WhatsApp mesajlarında "C vitamini ekleyin, soğan, sarımsak ekleyin. Depodaki 500 miligramlık antibiyotik varsa omuriliğinizdeki iltihabı geçirebilirsiniz" ifadelerinin yer aldığı görülmektedir.
Öte yandan konuya ilişkin Mersin İl Sağlık Müdürlüğü'nden ve Akkuyu Nükleer A.Ş.'den hala bir açıklama gelmemiş olması endişeleri ve soru işaretlerini artırmaktadır.
Bu bağlamda;
1- Akkuyu Nükleer Santral inşaatında yaşanan salgına ilişkin iddialara yönelik Bakanlığınız herhangi bir inceleme ve soruşturma başlatmış mıdır?
2- Bugüne dek kaç işçi bakteriyel menenjit virüsüyle ilgili hastaneye başvurmuştur? Kaç işçiye bakteriyel menenjit tanısı konulmuştur? Şu anda tedavi gören işçi sayısı nedir? Tedaviye alınan işçilerin akıbeti nedir? Hastalık nedeniyle hayatını kaybeden işçi var mıdır?
3- Hastalığın işçiler arasında görünme sıklığı salgın boyutuna ulaşmış mıdır?
4- Hastanede çalışan sağlık emekçilerinin salgına karşı aşılandığı iddiası doğru mudur? 5- Şirket tarafından Silifke'deki eczanelerden çok sayıda, akut menenjit tedavisinde kullanıldığı bilinen siprofloksasin etken maddeli antibiyotiğin sipariş edildiği iddiası doğru mudur?
6- Çalışan işçilerin, ailelerinin ve işçilerin temas ettiği diğer kişilerin sağlığını korumak adına Şirket yetkileri ve Bakanlığınıza bağlı kurumlar tarafından herhangi bir önlem alınmış mıdır?
7- İddiaları aydınlatmak ve kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla Şirket ve İl Sağlık Müdürlüğü tarafından bugüne dek yapılmayan açıklama Bakanlığınız tarafından yapılacak mıdır?
Akkuyu Nükleer A.Ş'den açıklama
Şirketten yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) sahasında işçiler arasında akut bakteriyel menenjit virüsünün yayıldığına dair iddiaları içeren bazı haberlerin medyada ve sosyal ağlarda yer almasıyla bağlantılı olarak, AKKUYU NÜKLEER A.Ş. kamuoyuna resmi bir açıklama yapmayı gerekli görmektedir.
Akkuyu Nükleer A.Ş. için, Akkuyu NGS projesinin uygulanmasında çalışanların sağlığının korunması ve güvenli çalışma koşullarının sağlanması önceliklidir. İnşaat sahasında sağlık normlarına ve hijyen kurallarına titizlikle uyulmakta, projede yer alan tüm alt yüklenici kuruluşlardan da bu ilkelere uymaları talep edilmektedir.
Söz konusu olaya ilişkin, 11 Ocak 2024 tarihinde, Akkuyu NGS inşaatında çalışan 2 kişi menenjit şüphesiyle Mersin'de hastaneye kaldırılmıştır. Hastaneye kaldırılan kişiler ne yazık ki hayatlarını kaybetmiştir. Çalışanlardan birinin neisseria menenjiti teşhisi ile yaşamını yitirdiği saptanırken, diğer çalışanın vefatında menenjit şüphesi olsa da kan tetkiklerinde bakteriyel etken tespit edilememiştir.
Akkuyu Nükleer A.Ş olarak hayatını kaybeden çalışma arkadaşlarımıza Allah’tan rahmet, ailelerine ve yakınlarına başsağlığı diler, merhumların ailelerinin her zaman yanında olacağımızı belirtmek isteriz.
Konuya ilişkin olarak, Akkuyu Nükleer A.Ş.'nin iş güvenliği ve personel koruma uzmanlarının yanı sıra sağlık çalışanları da gerekli denetimleri gerçekleştirmektedir. Akkuyu NGS inşaat sahasında ve saha çalışanlarının konakladığı kamplarda ek sağlık personeli de görevlendirilmiştir.
Akkuyu NGS inşaat sahasında ve proje çalışanlarının yaşadığı kamplarda Türkiye Cumhuriyeti mevzuatının gerekliliklerine uygun olarak tüm çalışanlara temel sağlık hizmetleri sağlamak için yeterli sağlık merkezleri bulunmakta, bulaşıcı hastalık belirtileri gösteren çalışanlara ilişkin güncel bilgiler ivedilikle Türkiye Cumhuriyeti resmî kurumlarına iletilmektedir. Buna ek olarak İl Sağlık Müdürlüğü temsilcileri de sıhhi ve epidemiyolojik standartlara uygunluğu doğrulamak için Akkuyu NGS sahasında düzenli olarak denetimler gerçekleştirmektedir.
Ayrıca sahada görev yapan tüm çalışanlar, hijyen ve sosyal mesafe kurallarına titizlikle uymaları, tıbbi maske kullanmaları ve herhangi bir rahatsızlık belirtisi durumunda derhal tıbbi yardım almaları gerektiği konusunda bilgilendirilmiştir."
MENENJİT NEDİR?
Menenjit, meninks adı verilen beyni ve omuriliği kaplayan koruyucu zarların viral, bakteriyel veya mantar kaynaklı enfeksiyonudur. Baş ağrısı, ensede sertlik ve yüksek ateş ile karakterizedir. Üst solunum yolu enfeksiyon nedeniyle de menenjit meydana gelebilir. Her yaştan kişiyi etkileyebilen menenjit, öldürücülüğü yüksek bir hastalık olarak bilinsede aşı ile önlenebilir bir hastalıktır.
MENENJİT TÜRLERİ NELERDİR?
Menenjit türleri kişide oluşan belirtilere ve nedenine bağlı olarak farklılık gösterir. Menenjit türleri şöyle sıralanabilir:
Bakteriyel menenjit: Bakterilerin beyin ve omurilik zarlarına ulaşarak enfeksiyona neden olmasıdır. Bu menenjit türüne pnömokok menenjit de denir. eisseria meningitidis bakterisinin oluşturduğu menenjit de tehlikeli türlerdendir. Bakteri, beyin zarına ulaşabilir. 1 yaş altı bebeklerde sık görülür. Haemophilus influenzae türü de çocuklarda sık görülür. Eklem iltihabı ve kan zehirlenmesine neden olabilir. Listeria monocytogenes, iyi pişmeyen etlerde, pastörize olmayan süt ve süt ürünlerinde olur. Hamilelerde, çocuklarda, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda görülebilir. Hamilelerde bebek kaybına neden olabilir.
Viral menenjit: Bakteriyel olana göre daha hafif seyretmektedir. Influenza, HIV, Herpes gibi virüsler menenjite neden olabilmektedir.
Parazitik menenjit: Belirli parazitlerin neden olduğu menenjit, parazitik olarak ifade edilir. Nadir görülen bu durum dışkı, toprak ile temas, parazit enfeksiyonu olan hayvansal gıdalardan kişiye geçebilir.
Fungal menenjit: Fungal menenjit, mantarların sebep olduğu menenjit türüdür. AIDS olan kişilerde bu türü geçirme konusunda riskli grup arasında yer alır.
MENENJİT BELİRTİLERİ NELERDİR?
Menenjitin en yaygın belirtileri arasında şiddetli baş ağrısı, boyunda ve ensede sertlik, yüksek ateş, kusma, konsantre olmada zorluk, ışığa karşı hassasiyet yer alır. Çocuklarda, özellikle 2 yaş altı çocuklarda inleme şeklinde ağlama, soluk görünüm, bıngıldağın kabarık ve atımlı olması, kasılma gibi belirtiler de görülür.
Menenjit durumunda karşılaşılan belirtiler şunlardır:
- Yüksek ateş
- Şiddetli ve yoğun baş ağrısı
- Işığa karşı duyarlılık (fotofobi)
- Boyun ve ensede sertlik
- Zihinde bulanıklık ve sersemleme (konfüzyon)
- Konsantre olmada güçlük
- Mide bulantısı ve kusma
- Nöbetler
- Eklem ağrıları
- Sinirli olma gibi duygudurum bozuklukları
- Halsizlik ve aşırı uyku hali
- İştah kaybı
- Döküntüye benzeyen küçük yuvarlak noktalar (peteşi)
MENENJİT NEDEN OLUR?
Menenjit farklı bakterilerden veya virüslerden kaynaklanabilmektedir. Menenjitler, kabakulak, herpes virüs, pnömokok, meningokok, H. İnfluenza, b tipi bakterileri, mantar ve parazit kaynaklı olabilir. Bunun yanında tam tedavi edilmemiş orta kulak iltihabı, sinüzit, mastoidit gibi enfeksiyonlardan sonra görülebilir. Menenjit nedenleri türüne göre farklılık gösterir.
Bakteriyel menenjitin nedenleri:
- Streptococcus pnömonisi
- Tüberküloz
- Hemofilus gribi
- Listeria monocytogenes.
- Strep A enfeksiyonu
- Neisseria meningitidis (bakteri)
- Escherichia coli (E. coli.)
Viral menenjitin nedenleri:
- Grip
- Batı Nil virüsü
- Lenfositik koriomenenjit virüsü
- Kabakulak
- Çocuk felcine neden olmayan enterovirüsler
- Herpes virüsleri
- Kızamık
MENENJİT TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Menenjit teşhisi için öncelikle fizik muayene yapılır. Muayenede ense sertliği, sinir sistemi bulguları, ciltte döküntü varlığı araştırılır. Tetkikler ile vücutta bakteri ya da virüs varlığına dair sonuçlar incelenir. Bel omurlarından beyin-omurilik sıvısı alınıp, bakteri veya virüs varlığına bakılır.
Görüntüleme (MR veya BT) ile beyinde bir değişiklik olup olmadığı incelenir. Bu tetkiklerle birlikte menenjit teşhisi konulabilmektedir. Yüksek ateş, bilinç bulanıklığı durumunda hastaneye başvurmak gerekmektedir. Genelde çocuklarda bulantı, özellikle beslenme ile ilişkisiz fışkırır tarzda kusma, ışığa bakamama durumu önemli bulgulardandır.
MENENJİT NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Eğer tahlil sonuçlarında bakteriyel menenjit varsa, doktor menenjitten şüphe ederse antibiyotik tedavisi başlanır. Kültür sonuçlarına göre ilaç türü değişebilir. Ayrıca yaşa ve riske göre de tedavi süresi değişebilir. Ateş, terleme, kusma olduysa kaybedilen sıvı yerine konulmaktadır. Bazı durumlarda beyinde ödem oluşursa, farklı ilaç tedavileri başlanabilir.
Tetkiklerde menenjit bulgusu bulunmazsa antibiyotik verilmişse bu tedavi durdurulur. Ancak bakteriyel menenjit ciddi bir durumdur. Tedavi zamanında uygulanmazsa kalıcı zihinsel bozukluklar oluşabilir. Viral menenjit durumunda da antiviral ilaç tedavisi başlanabilir. Tedaviye uyum ve istirahat çok önemlidir. Bazı durumlarda tedavi hastanede devam edebilmektedir.
Menenjit bulaşıcı mı?
Evet menenjit hastalığı bulaşıcı bir hastalıktır. Öksürme, hapşırma ile bulaşabilir. Virüs veya bakteriler solunum yolu, kulak yoluyla vücuda girebilir, bu şekilde beyne ulaşarak enfeksiyona neden olabilir.
Menenjit nasıl bulaşıyor?
Kişiden kişiye de bulaşabilen menenjite neden olan bütün virüs ya da bakteriler solunum yolu ile bulaş sonrasında kana karışır. Kandan da beyin zarlarına ulaşır. Bakteriler çok farklı özellikler gösterdiğinden, beyin zarını koruyan sıvıya da geçebilir. Bulaşıcı olduğu için de kişilerin öksürürken, hapşırırken ağzını kapatması; ellerini yıkamadan herhangi bir yere dokunmaması gerekir. Hastaların toplumdan uzak tutulması çok önemlidir. Hastanın öksürmesi ya da hapşırmasıyla solunum yolundan çıkan damlacıklar etraftaki eşyalara yayılır. Hasta olmayan birisi bu yüzeylere dokunursa elini ağız veya göze temas ettirerek menenjit etkenini alabilir.
Menenjitle ilgili en yaygın komplikasyonlar nelerdir?
- İşitme kaybı
- Epilepsi
- Hafıza sorunları
- Konsantrasyon sorunları
- Denge sorunları
- Kısmi görme kaybı
- Uzuv kaybı
- Artrit gibi eklem sorunları
- Böbrek sorunları
- Ölüm.
