İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Görkem Üçtuğ ve ekibi, Türkiye’de bir ilke imza atarak çayın karbon ayak izini hesapladı. Çayın üretimi, nakliyesi, paketlenmesi, demlenmesi ve posasının bertarafı gibi tüm unsurların ölçüldüğü araştırma, Adana’da gerçekleştirildi. Prof. Dr. Üçtuğ, çayın karbon ayak izinin hesaplandığı araştırma hakkında, "Adana'da çay üreten bir firmadan veriler aldık" ifadelerini kullandı.
Ancak, bu durum Rize’nin çay üreticilerini kızdırdı. Çünkü Rize, Türkiye'nin çay üretiminin kalbi ve bu araştırma Adana'da yapılmıştı.
Çayın Karbon Ayak İzi Araştırması Adana'da Yapıldı
Çay Üreticileri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (ÇAYÜDAD) Başkanı Mustafa Mavi, Adana'nın çay yetiştiriciliği ile hiçbir ilgisi olmadığını belirterek, araştırmanın yanlış bir sahada yapıldığını savundu. Mavi, "Çay araştırmasının Rize'de yapılması gerekirdi. Hem araştırmanın kıymeti teslim edilmeli, hem de bölgedeki yerel üreticilerin görüşleri dikkate alınmalıydı," dedi.
Mavi, araştırmanın hem doğru bir konuya sahip olduğunu hem de daha fazla anlam kazanacağına inandıklarını ancak Rize’nin çay bahçelerinin ve üreticilerinin göz ardı edilmesinin üzücü olduğunu dile getirdi. "Rize'de yıllardır bu çayın ne kadar verimli olduğunu ve çevresel etkilerinin minimal olduğunu biliyoruz. Ama hocamız, Rize'ye gelmeden raporunu hazırladı" şeklinde eleştirilerde bulundu.
Kaçak Çay Endişesi: Adana Araştırması Yanıltıcı Olabilir
Rize'deki çay üreticileri, Adana'da yapılan araştırmanın yanlış mesajlar verebileceği konusunda da endişelerini dile getirdi. Mavi, Adana’nın şu anda Türkiye’deki kaçak çay ticaretinin merkezi olduğuna dikkat çekti. "Adana'da çay yetişmiyor, ancak orada yapılan bu araştırma, istemeden de olsa kaçak çayın meşru hale gelmesine neden olabilir" ifadelerini kullandı.
Rize, Türkiye'nin en büyük çay üreticisi ve burada yapılan her araştırma, yerel üreticileri doğrudan etkiliyor. Kaçak çayın girmesi, yerli üreticilerin gelirini olumsuz etkiliyor ve bu tür raporlar, kaçak çay piyasasını daha da büyütebilir.
Rizeliler, çayın karbon ayak izini araştıran bilim insanlarının, bölgedeki üreticilerin gerçeklerini gözlemleyerek ve yerinde araştırma yaparak daha doğru sonuçlar alacaklarına inanıyor. Mavi, "Bir dahaki sefere bu tür raporları Rize’de yapmanızı öneririz, böylece yerli çayımızın değerini daha iyi anlatabiliriz" diyerek, çay üreticilerinin taleplerini dile getirdi.
Kaynak: İHA
