Türk hukuk sisteminde “Suça Sürüklenen Çocuk” (SSÇ), Çocuk Koruma Kanunu’nun 3/c maddesi kapsamında tanımlanır. Bu tanıma göre: ''Suça sürüklenen çocuk, kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiasıyla hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan çocuktur.”
Bu ifade, çocuk hakkında henüz kesinleşmiş bir yargı kararı bulunmadan, çocuğun “suçlu” damgası yemesini önlemeyi ve masumiyet karinesini korumayı hedefler.
Hangi Yaş Grubu SSÇ Sayılır?
Suça sürüklenen çocuk tanımı, 12 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını doldurmamış bireyleri kapsar. Ancak bu yaş grubunun cezai ehliyeti, çocuğun yaşı ve gelişim düzeyine göre farklı şekilde değerlendirilir:
- 12 yaşından küçük çocuklar: Ceza sorumluluğu yoktur.
- 12-15 yaş arası: Fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve davranışlarını yönlendirme yeteneği varsa, ceza sorumluluğu doğar.
- 15-18 yaş arası: Ceza sorumluluğu vardır, ancak yetişkinlerden farklı olarak değerlendirilir.
SSÇ Ceza Alır mı? Cezai Süreç Nasıl İşler?
Bir çocuk suça karıştığında öncelik cezalandırma değil, eğitim ve rehabilitasyon olur. SSÇ’lerin yargılanmasında şu esaslar gözetilir:
- Özel uzmanlar eşliğinde ifade alınır.
- Duruşmalar gizli yapılır.
- Tutuklama son çare olarak uygulanır.
- Islah ve sosyal hizmetler ön plandadır.
- Ceza verilse bile çocuk mahkemelerinde, çocuk cezaevlerinde veya denetimli serbestlik kapsamında uygulanır.
Amaç; çocuğun cezalandırılması değil, topluma yeniden kazandırılmasıdır.
Yeni SSÇ Düzenlemesi Gündemde: Ne Değişecek?
Kadıköy’de Mattia Ahmet Minguzzi’nin ölümüyle sonuçlanan olayda şüphelilerin çocuk olması, toplumda infial yaratırken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla SSÇ sisteminde yeni yasal düzenlemeler gündeme geldi.
AK Parti İstanbul Milletvekili Müşerref Pervin Tuba Durgut, “Ahmet, bir yasal dönüşümün öncüsü olacak” diyerek değişikliğin sinyalini verdi. Yeni düzenlemede, özellikle suçun ağırlığına göre cezai yaptırımların yeniden tanımlanması ve ıslahevi sistemlerinin güçlendirilmesi bekleniyor.
SSÇ kapsamında yargılanan çocukların mahkeme kararları ve işlemleri adli sicil kaydına girmemektedir. Ancak belirli durumlarda bu bilgiler, kurumlar arası değerlendirme amacıyla sınırlı şekilde paylaşılabilir. Reşit olduktan sonra bu kayıtlar erişime kapatılır ve silinir.
Çocukların suça sürüklenmesi sadece hukuki değil, aynı zamanda sosyolojik, psikolojik ve eğitsel bir sorundur. Uzmanlar, cezai yaptırımlardan önce önleyici politikalar, aile desteği, okul ortamının güçlendirilmesi ve çocuk koruma sistemlerinin yaygınlaştırılması gerektiğini vurguluyor.
