Tezos, karmaşık akıllı sözleşmeler ve merkeziyetsiz uygulamalar (dApp’ler) oluşturmak için kullanılan bir blokzincir platformudur. 2014 yılında Arthur ve Kathleen Breitman tarafından kurulan Tezos, merkeziyetsiz yönetim mekanizması ve kendini düzelten yapısıyla dikkat çekiyor. XTZ, Tezos ağının yerel kripto parasıdır ve ağdaki işlemler, yönetim, staking gibi birçok alanda kullanılır.
XTZ Nerelerde Kullanılır?
Tezos, yalnızca bir kripto para birimi değil, aynı zamanda ağın yönetim ve geliştirilmesinde de büyük rol oynar. İşte XTZ’nin kullanım alanları:
1. Yönetim
XTZ token sahipleri, ağın geleceğini şekillendiren kararlar alabilirler. Bu, ağda yapılacak olan yükseltmeler, değişiklikler ve geliştirmeler için topluluk tarafından oylama yapmayı içerir.
2. Staking
Tezos kullanıcıları, XTZ token’larını stake ederek yeni token'lar kazanabilirler. Staking, doğrulayıcıların işlemleri onayladığı ve ağı güvence altına aldığı bir süreçtir.
3. İşlem Ücretleri
XTZ token’ları, Tezos ağı üzerindeki işlem ücretlerini ödemek için kullanılır. Bu, ağın düzgün bir şekilde çalışmasını sağlayan doğrulayıcıları ödüllendiren bir mekanizmadır.
4. Yükseltmeler ve Geliştirmeler
Tezos, zincir üstü yönetim mekanizması sayesinde, topluluk üyelerinin ağın protokol değişikliklerine ve yazılım yükseltmelerine karar vermesini sağlar. Bu sistem, protokolün hızlı bir şekilde yeniliklere uyum sağlamasını mümkün kılar.
Tezos'un Kurucusu Kimdir?
Tezos, Arthur ve Kathleen Breitman tarafından 2014 yılında kuruldu. Girişimleri, Dynamic Ledger Solutions adında bir şirket aracılığıyla geliştirilmiştir. Tezos, 2017 yılında gerçekleşen ICO (Initial Coin Offering) ile büyük bir başarı yakalamış ve o zamana kadar gerçekleştirilen en büyük ICO'lardan biri olmuştur. Bu başarıdan sonra İsviçre merkezli Tezos Vakfı, projeyi yönetmeye ve Tezos ağının fikri mülkiyet haklarını devralmaya başladı.
Tezos, Liquid Proof of Stake (LPoS) adı verilen bir konsensüs algoritması kullanır. Bu, token sahiplerinin XTZ’lerini stake etmelerine ve karşılığında ödüller almalarına olanak tanır. Tezos, geleneksel Proof of Work algoritmalarına göre daha düşük enerji tüketimi ile çalışır ve ağda aktif katılım sağlayan düğüm sahiplerini ödüllendirir.
Dikkat çeken özelliklerinden biri de kendini düzelten protokolüdür. Bu özellik sayesinde ağ, zincir üstü yönetim mekanizması ile hızlıca gelişebilir ve değişebilir. Bu, Tezos’u diğer blokzincirlerinden ayıran önemli bir yenilik olarak kabul edilir.
XTZ, dünya çapında birçok kripto borsasında işlem görmektedir. Türkiye'deki kullanıcılar için, Paribu gibi güvenilir kripto borsaları üzerinden XTZ satın alabilir ve kolayca işlem yapabilirler. Türk Lirası ile hızlı ve güvenli bir şekilde XTZ alım satımı yapmak mümkündür.
