Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılına ait verilerine göre, Türkiye nüfusu 85 milyon 664 bin 944 kişiye ulaşırken, çocuk sayısı 21 milyon 817 bin 61 oldu. 0-17 yaş grubunu kapsayan bu çocuk nüfus, toplam nüfusun yalnızca %25,5’ini oluşturdu. Bu oran 1970’te %48,5’ti!
Uzmanlara göre bu düşüşün nedeni azalan doğurganlık oranları ve toplumdaki yaşlanma eğilimi. Nüfus projeksiyonlarına göre 2100 yılında çocuk nüfus oranı %14,5’e kadar düşebilir.
Şanlıurfa’da Çocuk Sayısı Rekor Kırıyor, Tunceli’de Dipte!
Çocuk nüfusun illere göre dağılımında ise büyük farklar var:
- En yüksek çocuk oranı: %43,8 ile Şanlıurfa
- En düşük çocuk oranı: %16,4 ile Tunceli
Bu durum, bölgesel sosyo-ekonomik farkların ve kültürel yapıların demografiye yansıması olarak yorumlanıyor.
Türkiye’nin çocuk nüfus oranı %25,5 ile Avrupa Birliği ortalaması olan %17,8’in oldukça üzerinde.
AB'de en yüksek oran: %23,0 ile İrlanda
En düşük oran: %14,7 ile Malta
Bu tablo Türkiye’nin hâlâ genç bir nüfus yapısına sahip olduğunu gösterse de, düşüş eğilimi dikkat çekiyor.
Okullaşma Oranı Artıyor, Ama Yeterli mi?
Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre:
- Beş yaş net okullaşma oranı: %84,3
- İlkokul net okullaşma oranı: %95,0
- Ortaöğretim net okullaşma oranı: %88,0
Bu veriler, eğitimde kapsayıcılığın arttığını gösteriyor. Ancak ortaöğretimde hâlâ istenilen seviyeye ulaşılamadı.
TÜİK’in çocuklarda bilişim teknolojileri kullanım araştırmasına göre:
- İnternet kullanımı (6-15 yaş): %91,3
- Video izleme: %83,9
- Oyun oynama: %72,7
- E-posta kullanımı: Sadece %13,2
Çocukların dijital dünyada aktif olması sevindirici olsa da, kontrollü ve eğitici içeriklere yönlendirme şart.
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’na göre:
- Hanelerin %9,2’si çocuklarına maddi yetersizlik nedeniyle yeni kıyafet alamıyor.
- %10’u çocuklarına her gün taze sebze-meyve veremiyor.
- %22,2’si çocukları için tatil masrafını karşılayamıyor.
Bu oranlar, ekonomik dengesizliklerin çocukların yaşam kalitesini doğrudan etkilediğini gösteriyor.
- 15 yaşındaki bir çocuğun kalan ortalama yaşam süresi: 63,5 yıl
- Bebek ölüm hızı: Binde 10,0
- En fazla ölüm nedeni: Dışsal yaralanma ve zehirlenmeler
Çocuk Hakları ve Aile Yapısı da Değişiyor
- Boşanma sonrası çocukların %74,4’ünün velayeti annelere veriliyor.
- Koruyucu aile yanında kalan çocuk sayısı: 10.430
- 2024’te en popüler isimler: Erkeklerde Alparslan, kızlarda Defne
Sosyologlar ve eğitimciler, bu istatistiklerin yalnızca sayılardan ibaret olmadığını, çocukların hem fiziksel hem de sosyal gelişimlerinin desteklenmesi gerektiğini vurguluyor. Özellikle çocuk yoksulluğu ve eğitimde fırsat eşitsizliği konularına dikkat çekiliyor.
