Türkiye'de evlenme oranı yıllar içinde ciddi bir şekilde azaldı. TÜİK verilerine göre, 2001 yılında 1.000 kişi başına 8,35 evlenme kaydedilirken, bu sayı 2023'te 6,63’e geriledi. Aynı dönemde boşanma oranları da arttı. 2001'de 1.000 kişi başına 1,41 olan boşanma oranı, 2023'te 2,01'e çıktı. Boşanmaların çoğu, evliliğin ilk 10 yılında yaşanıyor; 2023'teki boşanmaların yüzde 55,1’i bu dönemde gerçekleşti.
TÜİK'in verilerine göre, Türkiye'de toplam doğurganlık hızı 2001’de 2,38 iken, 2023’te 1,51’e geriledi. Bu, bir kadının doğurganlık dönemi boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısının azalması ve nüfusun yenilenme seviyesinin altına düşmesi anlamına geliyor. 2023 yılında Türkiye'de doğan çocuk sayısı ise 1 milyonu geçmedi.
2023-2100 Nüfus Projeksiyonları'na göre, 2030 yılına kadar nüfus artışı devam edecek ancak 2050'li yıllardan sonra nüfusun azalmaya başlaması bekleniyor. 2100 yılına gelindiğinde ise Türkiye'nin nüfusunun 77 milyonun altına düşmesi tahmin ediliyor.
Ev Kurma Maliyeti Gençlerin Önünde Engel
Türkiye’de ortalama hanehalkı büyüklüğü de yıllar içinde azaldı. 2008’de 4 olan ortalama hane büyüklüğü, 2023’te 3,14 kişiye düştü. OECD verilerine göre, Türkiye'de 15-29 yaş arasındaki gençlerin "ne eğitimde ne de istihdamda" olduğu oran ise yüzde 27,93 ile dünyanın en yüksek seviyesinde.
Evlenmek isteyen gençler, Türkiye'deki artan yaşam maliyetleri ve düğün giderleri nedeniyle evlenmekte zorlanıyor. 2018'de İstanbul'da Kadıköy Belediyesi'nde nikah kıymak 268,5 TL iken, 2024'te bu ücret yüzde 870 artışla 2.605 TL oldu. Düğün salonu fiyatları da aynı şekilde yükseldi.
Endeksa verilerine göre, 2019 yılında Türkiye'de ortalama kira 1.810 TL iken, 2024'te bu rakam 19.705 TL'ye çıktı. 2019’daki asgari ücretin kira bedelini karşılayabiliyor olmasına karşın, 2024’te asgari ücretin kira bedelini karşılamadığı görülüyor. Son 5 yılda, yatak ve oturma odası mobilyalarındaki fiyat artışı yüzde 555, beyaz eşya ve küçük ev aletlerinde ise yüzde 615 civarına ulaştı.
OECD verilerine göre, 2006 yılında 20-29 yaş arasındaki gençlerin yüzde 42'si ailesiyle yaşıyordu, ancak 2022 yılında bu oran yüzde 56'ya çıktı. Gençler, yüksek kira fiyatları ve ekonomik zorluklar nedeniyle aile evinden çıkmakta zorlanıyor. Hem kültürel hem de ekonomik nedenlerle, pek çok genç hala ailesinin yanında yaşamayı tercih ediyor.
