Cumhurbaşkanı adaylık şartlarına göre, 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim yapmış, TBMM üyeliği veya milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları Cumhurbaşkanı adayı olabilecek. Bu, adaylık için ilk ve en önemli koşullardan biridir. Ancak bu şartları taşımayanlar Cumhurbaşkanı adayı olamayacak.
Kimler Cumhurbaşkanı Adayı Olamaz?
Cumhurbaşkanı olamayacak kişiler için belirli yasal engeller bulunmaktadır. İşte bu kişiler:
- 40 yaşını doldurmayanlar,
- Yüksek öğrenimi tamamlamamış olanlar,
- Askerlik hizmetini tamamlamayanlar,
- Kamu hizmetinden yasaklı olanlar,
- Hapis cezasına çarptırılmış ve belirli suçlardan hüküm giymiş olanlar,
- Yüz kızartıcı suçlardan mahkum olanlar,
- Terör suçlarından hüküm giyenler,
- Devletin şahsiyetine karşı suç işlemiş kişiler.
Üniversite Mezunu Olmak Şart mı?
Cumhurbaşkanı adayı olmak için üniversite mezunu olmak gereklidir. Yüksek öğrenim tamamlanmış olmalıdır. Ayrıca, 40 yaşını doldurmuş olmak, askerlik görevini yerine getirmiş olmak ve kamu hizmetinden yasaklı olmamak gibi diğer şartlar da aranır.
Adaylık İçin İstenilen Belgeler
Cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylardan bazı belgeler istenmektedir. Adaylardan istenilen belgeler şu şekildedir:
- Aday gösterenlerin milletvekili olduğunu gösterir belge veya onaylı kimlik belgesi,
- Adayın Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını gösteren nüfus cüzdanı,
- Yüksek öğrenim diplomasının onaylı örneği,
- Adayın imzasını içeren yazılı muvafakat,
- Adli sicil kaydı ve arşiv kaydının aslı,
- Altı adet vesikalık fotoğraf ve yüksek çözünürlüklü dijital fotoğraf.
Aday Gösterilme Şartları
Cumhurbaşkanı adayı olmak için, TBMM üyelerinden veya Meclis dışından en az 20 milletvekilinin yazılı teklifi gerekmektedir. Bir milletvekili yalnızca bir aday için teklifte bulunabilir. Ayrıca, yüzde 10'u geçen siyasi partiler de ortak aday gösterebilecek. Adayın, yazılı muvafakatı ve gerekli belgeleri tamamlaması gerekmektedir.
Cumhurbaşkanı Seçimi Nasıl Yapılır?
Cumhurbaşkanı seçiminde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilecektir. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, ikinci oylama yapılacaktır. İkinci oylamaya, ilk oylamada en fazla oy alan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilecektir. Bu süreçte, herhangi bir sebeple adaylıktan çekilen bir kişi yerine, boşalan koltuk için yedek aday gösterilmeyecektir.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde eğer tek adayla gidilirse, oylama referandum şeklinde yapılacaktır. Aday geçerli oyların çoğunluğunu alırsa Cumhurbaşkanı seçilecek. Aksi takdirde, seçim yenilenecektir. Yeni Cumhurbaşkanı göreve başlayana kadar, önceki Cumhurbaşkanının görev süresi devam edecektir.
Cumhurbaşkanlığı makamı ölüm, çekilme veya başka bir sebeple boşalırsa, yeni Cumhurbaşkanı seçilene kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı cumhurbaşkanlığına vekalet edecektir. Bu durumda, Meclis Başkanı, Cumhurbaşkanının yetkilerini kullanacak ve görevi devralacaktır.
