Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt piyasasında rekabetin eşitlenmesi ve kayıt dışı ekonominin engellenmesi amacıyla hayata geçiriliyor. UTTSS, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara taşıt plaka bilgilerini otomatik olarak aktaracak. Sistem, 1 Ocak 2025’te başlamak üzere, akaryakıt alımlarını gider olarak göstermek isteyen şirketler için zorunlu hale gelecek. 1 Temmuz 2025’te ise sıfır kilometre araçlar için de uygulama geçerli olacak.
UTTS Kimler İçin Zorunlu?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan duyuruya göre, 1 Ocak 2025’ten itibaren vergi mükellefleri, işyerlerinde kullandıkları taşıtlar için akaryakıt alımlarında UTTSS kullanmak zorunda olacak. Bu tarihten sonra, yalnızca UTTSS kapsamında düzenlenmiş akaryakıt satış fişleri vergi beyanında kullanılabilecek.
Sıfır kilometre araç sahipleri, 1 Temmuz 2025 itibarıyla taşıtlarını UTTS sistemine dahil etmek zorunda olacak. Ancak ikinci el araç sahipleri için böyle bir zorunluluk bulunmuyor. Bireysel taşıt sahiplerinin başvurusu için son tarih ise 30 Haziran 2025 olarak belirlenmiş durumda.
TTB Cihazı Nasıl Çalışacak?
Taşıtların yakıt depo girişlerine takılacak küçük bir sensörlü cihaz olan TTB, yakıt alımı sırasında taşıtın plaka bilgisini otomatik olarak kaydedecek. Bu sistem sayesinde, her akaryakıt alımı resmi kayda geçirilerek vergi kaybının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Akaryakıt istasyonları ve taşıt sahipleri için büyük bir değişim yaratan bu sistem, özellikle vergi indirimlerinden faydalanmak isteyen işletmeler için önemli bir adım olacak.
UTTS uygulamasına geçişin maliyetleri ise tartışmalara yol açtı. 2024 yılı için cihaz fiyatı montaj dahil 2.172 TL olarak belirlenmişken, 2025 yılı için fiyatlar henüz açıklanmadı. CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, sistemin getireceği mali yükü eleştirerek, mevcut taşıt tanıma sistemlerinin entegrasyonunun düşük maliyetle yapılabileceğini savundu. Yavuzyılmaz, yeni bir sistem kurulmasının vatandaşa ve akaryakıt firmalarına büyük bir finansal yük getireceğini ifade etti.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin amacı, akaryakıt piyasasında vergi kaybını engellemek ve rekabeti sağlamak olarak belirlendi. Bu sayede yıllık 15 milyar TL’lik vergi kaybının önlenmesi hedefleniyor. Türkiye genelinde yaklaşık 12.500 akaryakıt istasyonu, ilk etapta 8 milyon şirket aracı ve 2025 itibarıyla sıfır kilometre araçların sisteme dahil edilmesi planlanıyor.
Araç Alım Satımında Yeniden Taktırma Zorunluluğu
Araç alım satımlarında, araç yeni sahibi tarafından iş amaçlı kullanılacaksa, aracın sistemde kayıtlı olup olmadığına bakılmaksızın yeniden TTB cihazı taktırılması zorunlu olacak.
Muhalefet, Türkiye’de mevcut taşıt tanıma sistemlerinin birbirine entegre edilebileceğini ve düşük maliyetle bu altyapının kullanılabileceğini belirtiyor. Mevcut sistemin tamamen değiştirilmesinin, vatandaşlara ve akaryakıt firmalarına büyük maliyetler getireceği iddia ediliyor.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi, akaryakıt alımlarında kaydın güvence altına alınmasını sağlarken, gelecekte uygulanacak yeni düzenlemeler ve maliyetler hakkında tartışmaların devam etmesi bekleniyor.
