Tarım ve Orman Bakanlığı, özellikle Nisan ve Mayıs aylarında yaşanabilecek don tehlikesine karşı çiftçileri uyarıyor. Bakanlık, çiftçilere yönelik eğitim ve bilgilendirme çalışmalarına devam ederken, üreticilerin don riskine karşı önceden hazırlıklı olmaları gerektiğini vurguluyor.
Zirai Don Nedir ve Neden Önemlidir?
Zirai don, hava sıcaklıklarının bitkilerin dayanma sınırlarının altına inmesiyle oluşan doğal bir olaydır. Özellikle ilkbaharda meydana gelen geç donlar, çiçeklenme dönemindeki meyve ağaçları ve sebze fideleri üzerinde ciddi zararlara neden olabilir. Bu durum, rekolte kayıplarına ve ekonomik zararlara yol açmaktadır.
1. Meteorolojik Verileri Takip Edin
Don tehlikesine karşı ilk ve en önemli adım, hava durumu tahminlerinin düzenli olarak takip edilmesidir. Özellikle gece sıcaklıklarının 0°C altına düşmesi bekleniyorsa, üreticilerin önlem almaları hayati önem taşır.
2. Toprak İşleme ve Malçlama Yöntemleri
Toprağın yüzeyine uygulanan organik malçlar (örneğin sap, saman, yaprak) toprağın ısı kaybını azaltarak bitkilerin kök bölgesini sıcak tutar. Ayrıca, toprak işleme sayesinde yüzeydeki ısı dağılımı kontrol altına alınabilir.
3. Don Öncesi Yüzey Sulama
Toprağın su içeriği arttığında, ısı kapasitesi de artar. Bu nedenle don riski taşıyan gecelerden önce yapılan yüzey sulamaları, topraktaki ısının daha uzun süre muhafaza edilmesini sağlar ve bitkilerin zarar görmesini engeller.
4. Rüzgar Makinesi ile Hava Sirkülasyonu Sağlama
Rüzgar makineleri, soğuk hava tabakasını kırarak üstteki daha sıcak havayla karıştırır. Bu yöntem, özellikle meyve bahçelerinde lokal olarak sıcaklığı birkaç derece yükselterek don etkisini azaltabilir.
5. Isıtma Sistemleri Kullanımı
Bahçelerde veya açık alanlarda kullanılan sobalar, fanlı ısıtıcılar ya da yakıtla çalışan sistemler, sıcaklığın tehlikeli seviyelere düşmesini engelleyebilir. Ancak maliyeti yüksek olduğu için genellikle yüksek değerli ürünlerde tercih edilir.
6. Örtü Altı Yetiştiricilikle Bitkileri Koruyun
Seralar, alçak ve yüksek tüneller gibi örtü altı yetiştiricilik sistemleri, bitkileri dış hava koşullarından izole ederek don riskini minimize eder. Plastik ya da cam örtüler, içerideki sıcaklığı koruyarak üreticilere önemli bir avantaj sunar.
