Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Kasım 2024 işgücü istatistikleri, işsizlik oranındaki düşüşe rağmen, istihdam ve işgücüne katılım oranlarındaki gerileme ile dikkat çekti. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi, iş dünyasında nitelikli iş gücü kaybı ve artan maliyetler nedeniyle tartışılmaya devam ediyor. Kadın ve genç istihdamında yaşanan sorunlar ise hâlâ çözüm bekleyen kritik konular arasında yer alıyor. Bu gelişmeler, Türkiye iş piyasasının karşı karşıya olduğu yapısal sorunları bir kez daha gündeme taşıdı.
İşsizlik Oranları Geriliyor, İstihdam Azalıyor
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 Kasım ayı işgücü istatistiklerine göre, işsizlik oranı %8,6’ya düşerken, istihdam edilen kişi sayısında kayda değer bir azalma yaşandı. İşsiz sayısı bir önceki aya göre 84 bin kişi azalarak 3 milyon 72 bin kişiye geriledi. Ancak istihdam edilenlerin sayısındaki 168 bin kişilik düşüş, işgücüne katılım oranındaki %0,4’lük azalmayla birlikte endişe yaratıyor. Özellikle kadın istihdamındaki düşük oranlar (%32,4) ve genç nüfustaki işsizlik (%15,8), çözüm bekleyen temel sorunlar olarak öne çıkıyor.
EYT ve Kalifiye İşgücü Kaybı
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi, iş piyasasında kalifiye iş gücünün kaybına yol açtı. Özellikle global firmalar, şirket politikaları gereği emekli çalışanlarla iş sözleşmesi yenilemekten kaçınıyor. Bu durum, deneyimli ve nitelikli personelin iş dünyasından çekilmesine neden oluyor. İşverenlerin teşvik primlerinden yararlanamaması ve emekli çalışanların maliyetindeki artış (%24,75), firmaların hem finansal yükünü artırıyor hem de kadrolarını yeniden yapılandırmalarını zorlaştırıyor.
İşverenler Üzerindeki Finansal Yük Artıyor
Ebru Akyüz, EYT düzenlemesinin özellikle kıdem tazminatı yüküyle işverenleri zorladığını belirtiyor. Akyüz’e göre, emeklilik sürecinde yaşanan bu maliyet artışları, işverenlerin yeni istihdam yaratma kapasitesini kısıtlıyor. Aynı zamanda Sosyal Güvenlik Kurumu üzerindeki mali yükün artması, kamu bütçesine de olumsuz yansıyor.
Kadın ve Genç İşsizlik HALA Kritik Seviyelerde
Kadın istihdamındaki düşük oranlar (%36,7 işgücüne katılım ve %11,7 işsizlik), toplumsal cinsiyet eşitsizliği sorununu bir kez daha gözler önüne seriyor. Genç nüfusta işsizliğin erkeklerde %11,9, kadınlarda ise %23,0 seviyesinde olması, genç kadınların iş piyasasına katılımını destekleyecek politikaların eksikliğini gösteriyor.
Uzun Vadeli Çözüm Önerileri Şart
EYT’nin getirdiği olumsuz etkiler, sadece işverenleri değil, iş piyasasının genel yapısını da etkiliyor. Uzmanlara göre, teşviklerin yeniden düzenlenmesi, kadın ve genç istihdamını artırmaya yönelik politikalar geliştirilmesi ve nitelikli çalışanların iş dünyasında tutulması için kapsamlı bir strateji şart. Aksi takdirde, kalifiye eleman kaybı ve istihdam oranlarındaki düşüşün uzun vadeli ekonomik etkileri büyüyebilir.
Kaynak: Para Analiz
