Emeklilikte Yaşa Takılanlar bir diğer ismiyle EYT'liler için meclisten onay kararı çıkması bekleniyor. Geçen hafta EYT formülleri masaya yatırıldı ve iktidarın kararına ilişkin son durumun ne olacağı vatandaşlar tarafından büyük bir ilgiyle takip ediliyor.
EYT NE ZAMAN ÇIKACAK?
Geçtiğimiz günlerde katılıdığı programda EYT için hükümetin bir çalışması olup olmadığı konusunda da değerlendirmelerde bulunan AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, "İmkanlar, öncelikler, şartlar değerlendirilir, buna göre vatandaşın talebiyle ilgili vakti zamanı geldiği zaman imkanlar elverdiğinde adımlar atılır." derken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin de net bir çalışma yapıldıktan sonra açıklayacağız diye konuştu.
EYT (EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR) KİMLERİ KAPSIYOR?
8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emekli olmak için aranan sigortalılık süresi (erkek için 25, kadın için 20 yıl) ve prim ödeme (5000 gün) şartlarının yanına bir de yaş şartı (kadın için 58, erkek için 60 yaş) getirilmişti. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların yeni şartlara entegrasyonu da sigortalılık süresine göre kademeli olarak sağlanmıştı. Sonuç olarak, emekli olmak için üç şartın (sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartının) beraber sağlanması aranmaya başladı.
EYT İÇİN ÇALIŞMA BAŞLATILDI! İŞTE KONUŞULAN O FORMÜL
TRT Haber'in haberine göre; yaklaşık 5 milyon kişiyi ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlar için çalışma başlatıldı. AK Parti teklifi bu yıl Meclis Genel Kurulu'na getirmeyi planlıyor. EYT teklifi için bazı formüller üzerinde çalışılıyor. Öncelikle kapsam ve şartlar belirlenecek.
1- ) Kısmi emeklilik formülü
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan vatandaşlar 10 yıl prim ödeyerek emekli olabilme durumu kısmi emeklilik olarak adlandırılıyor. Bu formüle göre; 3600 günü tamamlayanlar kadın 50 erkekse 55 yaşını da doldurmak şartı vardır.
2 - ) Emeklilik için yaş yerine sigorta ve sigorta süresine bakılması formülü
99 öncesindeki emeklilik şartları dikkate alınan formülde, kadınlarda 20 yıllık (7200 gün) erkeklerde ise 25 yıllık (9 bin gün) sigortalılık süresini tamamlayanların yaş şartına bakılmadan emekli olma durumuna verilen isimdir.
3 - ) Kademeli emeklilik formülü (Almanya modeli)
Almanya'da uygulanan formüle göre;. Emeklilik için kaç yıl kalmışsa her yıl için yıllık baza yüzde 2 kesinti yapılıyor. Yani emekliliğine 4 yıl kalmış birisinden yüzde 8 kesinti yapılıyor. Böylece daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor.
4 - ) Prim tamamlayarak emekli olma
Buna göre; 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 gün arasında prim gerekiyor. Burada primini tamamlayanların yaşına bakmadan hak sahibi olması durumu ortaya çıkıyor.
5 - ) Emekliliğe kadar maaş kesintisi, emeklilik şartları tamamlandığı maaş kesintisiz devam edilmesi - (Finlandiya modeli)
Almanya'da uygulanan sisteminde olduğu gibi belli oranda kesinti belirleniyor ve sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor. Almanya modelinden tek farkı yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkmasıdır.
