TYP’den bir kişi hayatı boyunca 27/09/2017 tarihinden sonraki yararlanmaları da dikkate alınarak en fazla 9 ay süreyle yararlanabilir. TYP uygulama süresi, her bir program için en fazla 6 aydır.
Katılımcıların seçiminde uygulanan 3 ayrı yöntem bulunmaktadır. Her programın niteliğine göre bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından belirlenmektedir.
- Noter kurası yöntemi,
- Liste yöntemi,
- Yüzde seksen noter kurası, yüzde yirmi liste yöntemi.
İstihdamında güçlük çekilen özel politika gruplarına programdan yararlanma hususunda öncelik verilmektedir. Bu kapsamda liste ayrımına gidilmiş olup aşağıdaki gruplar Birinci Liste, bunlar dışında kalanlar İkinci Liste olacak şekilde tasnif edilmektedir. Aşağıdaki grupların hepsi Birinci Liste’ye dâhil edilecek olup, gruplar arasında herhangi bir öncelik sıralaması bulunmamaktadır; Birinci listedeki başvuranlar tamamlanmadan 2. listeden başvuranlar yararlanıcı olamayacaktır.
- Kadınlar,
- 35 yaş üstü bireyler,
- Engelliler,
- Eski hükümlüler,
- Terörle mücadelede malul sayılmayacak şekilde yaralananlar.
Başvuru başlangıç tarihi aynı olan TYP’lere Adres Kayıt Sistemine (AKS) göre aynı adreste ikamet eden kişilerden yalnızca biri katılabilmektedir.
AKS’ye göre aynı adreste oturanların, gelir getirici bir işte çalışma sonucu elde ettikleri toplam kazançlarının asgari ücret tespit komisyonu tarafından belirlenen bir aylık asgari ücretin net tutarının bir buçuk (1,5) katını aşması halinde söz konusu adreste oturan kişiler TYP’den yararlanamamaktadır.
İşsizliğin yoğun olduğu zamanlarda işsizlerin doğrudan ya da yüklenici yoluyla belirli süre ile istihdam edilmesini sağlayan Toplum Yararına Programlar ( TYP ) hem işsizler için geçici de olsa bir iş kapısı olmuşken hem de işverenler açısından destek iş gücü oluşturmaktadır.
TYP işçileri, maddi durumu kötü kişiler arasından seçilirken birçok işçinin evine asgari ücret bile girmiyor. Maddi sıkıntılar içerisinde yaşayan insanlara geçici iş kapısı olan Toplum Yararına Programları bir süre çare olsa da sözleşme süresi bittiğinde maddi ve manevi sıkıntılara yol açıyor.
Kamu ve özel sektörde yaş şartı resmi olmaksızın devam ediyor. Kamu kurumlarında 35 yaş şartı varken özel sektörün çoğunda da orta yaşlı insanların işe alınması tercih edilmiyor. Hal böyle olunca geçici TYP süresinin ardından işsizlikle baş başa kalan vatandaşlar maddi ve manevi sıkıntılar yaşıyor. Belirli bir yaşın üstünde olduklarından dolayı iş bulmakta sorun yaşayan işten çıkartılan TYP işçilerinin talepleri ise çok net. Eski işlerine dönmek istiyorlar. Mevcut çalışma şartlarında işlerine dönmek isteyen TYP işçileri bir çözüm bulunmasını talep ederek yetkililere sesleniyor.
Kadıköy İskele Meydanı’nda 27 sendika ve platforma bağlı işçiler bir araya geldi. TYP işçileri de yaşadıkları işsizlik sürecini ve süreklilik taleplerini şu sözlerle dile döktü:
Bu süreç içerisinde beraber çalıştıkları iş arkadaşlarından bir farkları olmadığını dile getiren TYP’li çalışanlar gerek sosyal medya gerekse diğer mecralarda kadro için seslerini duyurmaya çalışıyorlar. Sürekli çalışma hakkı ve güvence isteyen TYP’liler MEB'e bağlı temizlik ve güvenlik işlerinde çalışıyorlar.
Toplum Yararına Programı (TYP) işçileri süreklilik talep ediyor! #typsureklilik #typ pic.twitter.com/NZdyaabN35
— İşçi Haber (@iscihaber) December 18, 2023
