TBMM Genel Kurulunda, Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından EYT yasası çıktı.
4/A-4/B'lilerin askerlik borçlanması ile sigorta başlangıcı geriye çekilip sigorta başlangıcı sayılırken 5434 SK tabi memurların askerlik borçlanmasının sigorta başlangıcı sayılmaması tepkilere yol açtı. Uzun süredir emeklilik hakkı için bekleyen memurlar askerlik borçlanmasıyla mağduriyetlerinin giderilmesini bekliyor.
Askerlik borçlanması mağdurları bir an önce bu mağduriyetin giderilmesini bekliyor. X'te (Twitter) etkinlik düzenleyen vatandaşlar yetkililere seslenerek bu mağduriyetin bir an önce çözülmesini istiyor. Başta Cumhurbaşkanlığı ve CİMER olmak üzere, ilgili makamlara yazdıkları dilekçe ve mektuplarla yaşadıkları sorunları anlatan memurlar emeklilik hakkı için mücadele ediyor.
Emekleri Yasalara Takılanlar Derneği (EYTADER) Başkanı Nalan Esmeray, EYT'nin ardında kalan mağduriyetlerin giderilmesi için mücadeleye devam edeceklerini açıklamıştı.
EYT'nin çözülmediğini belirten Esmeray, yetkililere seslenerek hak iadesi verilmesi gerektiğini belirtti.
Emekleri Yasalara Takılanlar Derneği (EYTADER) Başkanı Nalan Esmeray, sivil okul borçlanması mağduriyetinin çözülmesini talep etti.
1978 yılından itibaren TSK'da harp okulu dışında kaynağa girmiş tüm subayların eğitim durumlarını harp okulları ile eşitlemek adına dış kaynaktan kaynağa girmiş subaylara askeri okul öncesine ait okudukları sivil fakülte ve yüksekokul sürelerini 5434 sayılı Kanun 15/e maddesine göre borçlanabilme hakkı sağlanmıştır.
2003 yılında Astsubay Meslek Yüksek Okullarının kurulması ile dış kaynaktan kaynağa giren astsubayların eğitim durumlarını eşitlemek adına 28.05.2003 tarihinde 5434 sayılı Kanun 15/e maddesinde yapılan bir değişiklik ile bu hak astsubaylara da verilmiş, askeri okul öncesine ait sivil fakülte/yüksekokul veya MYO sürelerini borçlanabilme hakkı getirilmiştir. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu 28.05.2003 tarihinden önce naspedilen 2000, 2001 ve 2002 nasipli astsubayları bu borçlanma hakkından yararlandırmamıştır.
Sebebi; Sosyal Güvenlik Kurumunun kanunun yürürlüğe girdiği tarihin 28.05.2003 olmasini,kanunda geriye yürütülecek ibarenin olmamasını gerekçe göstererek 2000, 2001 ve 2002 nasipli astsubayların 28.05.2003 tarihinden önce naspedildikleri bahanesiyle üç devre bu haktan mahrum bırakılmıştır.
Daha sonra kanun koyucu tarafından bu yanlışlık veya mağduriyetin farkına varılarak 5510sayılı Kanun Geçici madde 4 Onuncu fıkrasını 2006 yılında kanuna eklemiş, 28.05.2003 tarihinden önce astsubay naspedilenlere de yani 2000, 2001 ve 2002 nasıplı astsubaylara da borçlanabilme hakkı sağlanmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumu 28.05.2003 tarihinden sonra naspedilen astsubaylarin borçlanmalarını 5434 sayılı kanun 15/e maddesi uyarınca borcun 3/2'sini zorunlu borçlanma adıaltında adlandırarak Hv.K.K.lığına tahakkuk ettirmiş, Ağustos 2017 ayında SGK, Hv.K.K.lığına bir yazı göndererek 2003 ve sonrası naspedilen astsubaylar için hizmet başlangıcının geriye çekileceği şeklinde lehte yorum yapmış ve okul başlangıç süresini sigorta başlangıcı olarak kabul etmiştir. Bu sayede 2003 ve sonrası naspedilen astsubaylar kendinden rütbece kıdemli olan 2000, 2001 ve 2002nasıplı astsubaylardan 13-15 yıl önce erken emekli olabilme haklarına böylece kavuşmuşlardir.
Mart 2023'te çıkan EYT Kanunu ile 2003 ve sonrası astsubaylardan borçlanma sonrasi fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokulu başlangıç tarihi 08.09.1999 tarihinden önce olanlar da emeklilik haklarını elde etmiş ve bu sayede 2023 yılında emeklilik dönemi içerisinde de bu haktan faydalanan personel de (2003, 2004 nasıplı devreler) emekli olmuştur.
Fakat SGK, 5510 sayılı Kanunun Geçici Madde 4 Onuncu fıkrası uyarınca borçlanma yapan ve borcun tamamını cebinden ödeyen 2000, 2001 ve 2002 nasıplı astsubayların yapmış olduğu borçlanma işlemini ise “bu borçlanma işleminin isteğe bağlı bir borçlanma olduğunu ve isteğe bağlı borçlanma işlemlerinde hizmet başlangıcının geriye çekileceği kanunda açıkça yazmalıdır” şeklinde aleyhte bir yorum yapmış ve bu personelin sigortalılık başlangiç sürelerini geriye çekmemiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumunun hukuksuz iki farklı uygulaması nedeniyle mesleğe sonra başlayan bir astsubay (2003 ve 2004 devreleri) daha erken emeklilik hakki elde etmiş olup Anayasanın 10'uncu maddesinde düzenlenen “Eşitlik” ilkesine, 17'inci maddesinde düzenlenen “yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma hakkı”na ve 60'ıncı maddesinde taninan “sosyal güvenlik hakkına” aykırı bir durumun doğmasına da sebep olmuştur. Ayrica Sosyal Güvenlik Kurumunca 2000, 2001 ve 2002 nasipli astsubaylarin sigortalilik başlangıç tarihleri geriye götürülmediği için söz konusu astsubaylar; Fiili Hizmet Zammindan (FHZ / yıpranma payı) sadece hizmet olarak faydalanabilmekte ve emeklilik yaşından da en fazla 3 yıl indirim hakkı almak durumunda bırakılmışlardır. İşte bu nedenle 2000,2001 ve 2002nasıplı astsubaylar 5 yıl FHZ kaybı ile birlikte kendinden kıdemsiz 2003 ve sonrası astsubaylardan 13-15 yıl arası daha geç emekli olacak ve mağduriyetleri kat kat artarak devam edecektir.
2003 ve sonrası nasıplı astsubaylardan borçlanması kabul edilip üniversite okul başlangıçtarihleri sigorta başlangiei sayılanların işe giriş tarihi 08.09.1999 tarihinin öncesine götürülenler ise toplamda 8 yıla kadar Fiili Hizmet Zammı (yıpranma payi) hakki elde edecekler ve emeklilik yaşlarından da toplamda 8 yıl indirim hakkı almış olacaklardır.
Bununla birlikte 1999 ve öncesi nasıplı astsubaylarında mesleğe giriş tarihlerini ilk emeklilik kanunu tarihi olan 08.09.1999 tarihinden önce girdiklerini kabul etmesi nedeniyle onların da üniversite okul borçlanmaları kabul edilmiş, emeklilik yaşı geriye çekilmiş ve toplamda 8yıl FHZ indirim hakkı da elde etmişlerdir.
Bu konu ile ilgili olarak 2019 yılında TBMM Kamu Denetçiliği Kurumuna da mağdurlar olarak başvurular yapılmış, gerekli inceleme ve araştırmalardan sonra Kamu Denetçiliği Kurumu 2000, 2001 ve 2002 nasıplı mağdur astsubaylar lehine “TAM TAVSİYE KARARI” vermiş ve Anayasamızın 10'uncu maddesine, 17'inci maddesine ve 60'ınci maddesine vurgu yaparak mağduriyetin giderilmesi adına SGK'ya karar tebliğ edilmiştir.
Bu konu hakkında haklılığımızı da ortaya çıkaracak olan çok önemli bir gelişme olmuştur.Sosyal Güvenlik Kurumu 19 Ekim 2023 tarihinde 2023/26 sayılı bir Genelge yayımlamıştır. Bu Genelge ile mesleğe Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa memur statüsünde sigortali olunmasına karşın, bu tarihten önce SSK, BAĞ-KUR ve özel sandık kapsamında sigortaliliği olanlarin,sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerine yönelik yapacaklari askerlik borçlanmasi,sivil okul borçlanması, yurtdışı gibi hizmet borçlanmaları geçerli saymiştir. Bu kişilerin borçlandıkları süreler emeklilik hesabındadikkate alinacak olup sigorta başlangıç tarihleri lehe yönde değisecektir.
Sonuç olarak; 2000, 2001 ve 2002 nasıplı astsubaylar kendinden rütbece kidemsiz astsubaylardan 13 ile 15 yıl arası daha geç emekli olacağından, Anayasamızın “Eşitlik” ilkesine aykırı olan bu haksızlığın kabul edilemeyeceğini, özdeş meslek grubu içerisinde yer alan kişilerden mesleğe önce kabul edilen astsubayın kıdemce üstü olmasına rağmen mesleğe sonra girenin daha erken emekli olmasi ayrica bu mağduriyete Fiili Hizmet Zammındaki haksızlığında eklenmesiyle askeri hiyerarşinin bozulmasina sebebiyet vereceği ve personel arasinda da hoşnutsuzluk yaratacağı değerlendirilmektedir.
